Yelken
Yelken, rüzgarın gücünü kullanarak bir tekneyi veya diğer bir su aracını hareket ettirmek için kullanılan bir kumaş veya sentetik malzemeden yapılmış bir yapıdır. Yelkenler, genellikle bir direğe veya bir armaya bağlanır ve rüzgarın yelkenin yüzeyine çarparak oluşturduğu kaldırma kuvveti sayesinde tekne hareket eder.
Yelkenler, yüzyıllardır deniz ulaşımında kullanılmaktadır. İlk yelkenli tekneler, MÖ 3000 civarında Mısır’da ortaya çıkmıştır. Daha sonra, yelkenli tekneler Fenikeliler, Yunanlılar ve Romalılar tarafından kullanılmıştır. Orta Çağ’da, yelkenli tekneler Avrupa’da ve Asya’da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
-
yüzyılda, Portekizli ve İspanyol denizciler, yelkenli teknelerle dünyayı keşfetmeye başlamışlardır. Bu keşifler, Avrupa’da büyük bir heyecan yaratmış ve yelkenli teknelerin kullanımı daha da artmıştır.
-
yüzyılda, buharlı gemilerin ortaya çıkmasıyla birlikte, yelkenli teknelerin kullanımı azalmaya başlamıştır. Ancak, yelkenli tekneler hala spor ve rekreasyon amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Yelkenler, farklı şekil ve boyutlarda olabilir. En yaygın yelken türleri şunlardır:
- Ana yelken: Teknenin ana hareket gücünü sağlayan yelkendir. Genellikle teknenin arkasına bağlanır.
- Ön yelken: Teknenin önüne bağlanan yelkendir. Ana yelkenle birlikte kullanılır ve teknenin manevra kabiliyetini artırır.
- Yelken direği: Yelkenlerin bağlandığı direktir. Genellikle teknenin ortasında bulunur.
- Arma: Yelken direğini destekleyen yapıdır. Genellikle teknenin önünde veya arkasında bulunur.
Yelkenler, rüzgarın gücünü kullanarak tekneyi hareket ettirir. Rüzgar, yelkenin yüzeyine çarparak bir kaldırma kuvveti oluşturur. Bu kaldırma kuvveti, tekneyi suyun üzerinde kaldırır ve hareket ettirir.
Yelkenli tekneler, rüzgarın yönüne ve hızına göre farklı manevralar yapabilirler. Yelkenli teknelerin en yaygın manevraları şunlardır:
- Vira: Teknenin yönünü değiştirmek için yapılan manevradır.
- Orsa: Teknenin rüzgara karşı hareket etmesi için yapılan manevradır.
- Pupa: Teknenin rüzgarla birlikte hareket etmesi için yapılan manevradır.
- Yelken açmak: Yelkenleri açarak tekneyi hareket ettirmek için yapılan manevradır.
- Yelken indirmek: Yelkenleri indirerek tekneyi durdurmak için yapılan manevradır.
Yelkenli tekneler, spor ve rekreasyon amaçlı olarak kullanılmaktadır. Yelkenli teknelerle yapılan yarışlar, dünyanın birçok yerinde düzenlenmektedir. Yelkenli tekneler ayrıca, balıkçılık ve turizm amaçlı olarak da kullanılmaktadır.