Davranışta Kontrast: Tanımı ve Örnekleri
Davranışta kontrast, bir kişinin davranışının, önceki davranışıyla karşılaştırıldığında daha zıt veya farklı olmasıdır. Örneğin, bir kişi normalde çok utangaçsa, ancak bir partide çok dışa dönük davranıyorsa, bu davranışta kontrast örneğidir.
Davranışta kontrast, çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bir faktör, kişinin önceki davranışının beklentilerini ihlal etmesidir. Örneğin, bir kişi normalde çok sessizse, ancak bir toplantıda aniden yüksek sesle konuşmaya başlarsa, bu davranışta kontrast örneğidir. Bu durum, kişinin önceki davranışının beklentilerini ihlal ettiği için ortaya çıkar.
Davranışta kontrastın bir diğer nedeni de, kişinin önceki davranışının olumsuz sonuçlar doğurmasıdır. Örneğin, bir kişi normalde çok dürüstse, ancak bir sınavda kopya çekerse, bu davranışta kontrast örneğidir. Bu durum, kişinin önceki davranışının olumsuz sonuçlar doğurduğu için ortaya çıkar.
Davranışta kontrast, olumlu veya olumsuz olabilir. Olumlu davranışta kontrast, kişinin önceki davranışından daha iyi bir davranış sergilemesidir. Örneğin, bir kişi normalde çok tembelse, ancak bir proje üzerinde çok çalışırsa, bu olumlu davranışta kontrast örneğidir. Olumsuz davranışta kontrast ise, kişinin önceki davranışından daha kötü bir davranış sergilemesidir. Örneğin, bir kişi normalde çok nazikse, ancak bir tartışmada çok kaba davranıyorsa, bu olumsuz davranışta kontrast örneğidir.
Davranışta kontrast, çeşitli alanlarda önemli bir rol oynar. Örneğin, eğitim alanında, davranışta kontrast, öğrencilerin öğrenme motivasyonunu artırmak için kullanılabilir. Öğretmenler, öğrencilerin önceki davranışlarını beklentilerini ihlal edecek şekilde değiştirerek, öğrencilerin öğrenme motivasyonunu artırabilirler.
Davranışta kontrast, klinik psikoloji alanında da önemli bir rol oynar. Klinik psikologlar, davranışta kontrastı kullanarak, hastaların olumsuz davranışlarını olumlu davranışlarla değiştirmelerine yardımcı olabilirler.
Davranışta Kontrastın Örnekleri
- Bir kişi normalde çok utangaçsa, ancak bir partide çok dışa dönük davranıyorsa, bu davranışta kontrast örneğidir.
- Bir kişi normalde çok sessizse, ancak bir toplantıda aniden yüksek sesle konuşmaya başlarsa, bu davranışta kontrast örneğidir.
- Bir kişi normalde çok dürüstse, ancak bir sınavda kopya çekerse, bu davranışta kontrast örneğidir.
- Bir kişi normalde çok tembelse, ancak bir proje üzerinde çok çalışırsa, bu olumlu davranışta kontrast örneğidir.
- Bir kişi normalde çok nazikse, ancak bir tartışmada çok kaba davranıyorsa, bu olumsuz davranışta kontrast örneğidir.
- Bir öğrenci normalde çok düşük notlar alıyorsa, ancak bir sınavda çok yüksek bir not alırsa, bu olumlu davranışta kontrast örneğidir.
- Bir hasta normalde çok depresifse, ancak terapiden sonra çok mutlu olmaya başlarsa, bu olumlu davranışta kontrast örneğidir.
Davranışta Kontrastın Nedenleri
- Kişinin önceki davranışının beklentilerini ihlal etmesi
- Kişinin önceki davranışının olumsuz sonuçlar doğurması
- Kişinin önceki davranışının olumlu sonuçlar doğurması
- Kişinin önceki davranışının başkaları tarafından takdir edilmesi
- Kişinin önceki davranışının başkaları tarafından eleştirilmesi
- Kişinin önceki davranışının başkaları tarafından cezalandırılması
- Kişinin önceki davranışının başkaları tarafından ödüllendirilmesi
Davranışta Kontrastın Sonuçları
- Kişinin öğrenme motivasyonunun artması
- Kişinin olumsuz davranışlarının olumlu davranışlarla değiştirilmesi
- Kişinin ruh halinin iyileşmesi
- Kişinin özgüveninin artması
- Kişinin başkalarıyla olan ilişkilerinin iyileşmesi
- Kişinin iş başarısının artması
- Kişinin okul başarısının artması