Kserostomi Nedir?
Kserostomi, ağız kuruluğu olarak da bilinir ve ağızda yeterli tükürük üretilmediğinde ortaya çıkan bir durumdur. Tükürük, ağızdaki dokuları nemli tutmaya, yiyecekleri parçalamaya ve sindirime yardımcı olmaya yarar. Ayrıca, ağızdaki bakterilerin çoğalmasını önleyerek ağız sağlığını korur.
Kserostomi, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Yaşlanma
- Bazı ilaçlar (örneğin, antidepresanlar, antihistaminikler, idrar söktürücüler)
- Radyoterapi veya kemoterapi
- Sjögren sendromu
- Lupus
- HIV/AIDS
- Diyabet
- Parkinson hastalığı
- Alzheimer hastalığı
Kserostomi Belirtileri
Kserostomi, ağızda kuruluk hissi ile kendini gösterir. Diğer belirtiler şunlardır:
- Çatlamış dudaklar
- Ağızda yanma veya batma hissi
- Yemek yerken veya konuşurken zorluk
- Tat alma duyusunda azalma
- Ağız kokusu
- Diş çürüğü
- Diş eti hastalığı
Kserostomi Tanısı
Kserostomi tanısı, doktor tarafından yapılan fizik muayene ve hastanın şikayetleri ile konulur. Doktor, ağız kuruluğunun nedenini belirlemek için çeşitli testler isteyebilir. Bu testler şunları içerebilir:
- Tükürük üretim testi
- Tükürük pH testi
- Tükürük elektrolit testi
- Ağız biyopsisi
Kserostomi Tedavisi
Kserostomi tedavisi, ağız kuruluğunun nedenine bağlı olarak yapılır. Eğer ağız kuruluğu bir ilaç nedeniyle ortaya çıkmışsa, doktor ilacı değiştirerek veya dozunu azaltarak ağız kuruluğunu giderebilir. Radyoterapi veya kemoterapi nedeniyle ortaya çıkan ağız kuruluğu ise geçici bir durumdur ve tedavi tamamlandıktan sonra kendiliğinden geçer.
Sjögren sendromu, lupus, HIV/AIDS, diyabet, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı gibi sistemik hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan ağız kuruluğu ise kronik bir durumdur ve tedavisi yoktur. Bu durumda, ağız kuruluğunun belirtilerini hafifletmek için çeşitli tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviler şunları içerebilir:
- Yapay tükürük kullanımı
- Ağız gargaraları
- Nemlendirici losyonlar
- Reçetesiz satılan ağrı kesiciler
- Reçeteli ilaçlar
Kserostomi Önlenmesi
Kserostomiyi önlemek için yapılabilecek şeyler şunlardır:
- Bol su içmek
- Şekerli içeceklerden ve kafeinli içeceklerden kaçınmak
- Sigara içmemek
- Düzenli diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak
- Ağız gargarası kullanmak
- Nemlendirici losyonlar kullanmak
- Reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanmak
- Reçeteli ilaçlar kullanmak
Kserostomi Komplikasyonları
Kserostomi, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Diş çürüğü
- Diş eti hastalığı
- Ağız kanseri
- Zatürre
- Beslenme yetersizliği
- Uyku sorunları
- Depresyon
Kserostomi ve Ağız Sağlığı
Kserostomi, ağız sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ağız kuruluğu, ağızdaki bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır ve bu da diş çürüğü ve diş eti hastalığı riskini artırır. Ayrıca, ağız kuruluğu ağız kanseri riskini de artırabilir.
Kserostomi ve Genel Sağlık
Kserostomi, genel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Ağız kuruluğu, zatürre, beslenme yetersizliği, uyku sorunları ve depresyon riskini artırabilir.
Sonuç
Kserostomi, ağızda yeterli tükürük üretilmediğinde ortaya çıkan bir durumdur. Ağız kuruluğu, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve çeşitli belirtilere yol açabilir. Kserostomi tanısı, doktor tarafından yapılan fizik muayene ve hastanın şikayetleri ile konulur. Kserostomi tedavisi, ağız kuruluğunun nedenine bağlı olarak yapılır. Kserostomiyi önlemek için yapılabilecek şeyler şunlardır: bol su içmek, şekerli içeceklerden ve kafeinli içeceklerden kaçınmak, sigara içmemek, düzenli diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak, ağız gargarası kullanmak, nemlendirici losyonlar kullanmak, reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanmak ve reçeteli ilaçlar kullanmak. Kserostomi, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır: diş çürüğü, diş eti hastalığı, ağız kanseri, zatürre, beslenme yetersizliği, uyku sorunları ve depresyon. Kserostomi, ağız sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve genel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir.