Pnömoni Nedir?
Pnömoni, akciğerlerin hava keseciklerinin iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma, bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitler gibi çeşitli mikroorganizmalar tarafından veya kimyasal maddeler veya fiziksel yaralanmalar gibi diğer faktörler tarafından tetiklenebilir. Pnömoni, akciğerlerin hava keseciklerinde sıvı ve iltihap birikmesine neden olur, bu da nefes almayı zorlaştırır ve oksijen seviyelerini düşürebilir.
Pnömoni Belirtileri
Pnömoninin belirtileri, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedene göre değişebilir. Ancak, en sık görülen belirtiler şunlardır:
- Öksürük
- Balgam üretimi
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Yorgunluk
- Ateş
- Titreme
- İştahsızlık
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Eklem ağrıları
Pnömoni Türleri
Pnömoni, çeşitli faktörlere göre farklı türlere ayrılabilir. Bunlar şunlardır:
- Toplum kaynaklı pnömoni (CAP): Bu, hastane dışında edinilen pnömoni türüdür. CAP’a en sık bakteriler neden olur, ancak virüsler, mantarlar ve parazitler de CAP’a neden olabilir.
- Hastane kaynaklı pnömoni (HAP): Bu, hastanede yatan hastalarda gelişen pnömoni türüdür. HAP, CAP’tan daha ciddi olabilir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir. HAP’a en sık bakteriler neden olur, ancak virüsler, mantarlar ve parazitler de HAP’a neden olabilir.
- Aspirasyon pnömonisi: Bu, mide veya ağız içeriğinin akciğerlere kaçması sonucu gelişen pnömoni türüdür. Aspirasyon pnömonisi, özellikle bilinçsiz hastalarda veya yutma güçlüğü çeken kişilerde görülür.
- Kimyasal pnömoni: Bu, kimyasal maddelerin akciğerlere solunması sonucu gelişen pnömoni türüdür. Kimyasal pnömoni, özellikle işyerlerinde kimyasal maddelere maruz kalan kişilerde görülür.
- Fiziksel pnömoni: Bu, fiziksel yaralanmalar sonucu gelişen pnömoni türüdür. Fiziksel pnömoni, özellikle göğüs travması geçiren kişilerde görülür.
Pnömoni Tanısı
Pnömoni tanısı, hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayenesi ve çeşitli testler kullanılarak yapılır. Bu testler şunları içerebilir:
- Göğüs röntgeni
- Kan testleri
- Balgam kültürü
- İdrar testi
- Oksijen seviyesi ölçümü
Pnömoni Tedavisi
Pnömoninin tedavisi, hastalığın şiddetine, altta yatan nedene ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Pnömoni tedavisinde kullanılan ilaçlar şunları içerebilir:
- Antibiyotikler
- Virüs önleyici ilaçlar
- Mantar önleyici ilaçlar
- Parazit önleyici ilaçlar
- Öksürük kesiciler
- Balgam söktürücüler
- Ateş düşürücüler
- Ağrı kesiciler
Pnömoni Komplikasyonları
Pnömoni, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar şunlardır:
- Akciğer apsesi
- Plevral efüzyon (akciğer zarı arasında sıvı birikmesi)
- Empiyem (akciğer zarı arasında irin birikmesi)
- Sepsis (kan dolaşımına enfeksiyon yayılması)
- Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS)
- Ölüm
Pnömoni Önlenmesi
Pnömoniyi önlemek için yapılabilecek birkaç şey vardır. Bunlar şunlardır:
- Grip aşısı olmak
- Zatürre aşısı olmak
- Elleri sık sık yıkamak
- Öksüren veya hapşıran kişilerden uzak durmak
- Sigara içmemek
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Yeterli uyku almak
- Stresten uzak durmak
Sonuç
Pnömoni, akciğerlerin hava keseciklerinin iltihaplanmasıdır. Pnömoni, çeşitli mikroorganizmalar veya diğer faktörler tarafından tetiklenebilir. Pnömoninin belirtileri, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedene göre değişebilir. Pnömoni tanısı, hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayenesi ve çeşitli testler kullanılarak yapılır. Pnömoninin tedavisi, hastalığın şiddetine, altta yatan nedene ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Pnömoni, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Pnömoniyi önlemek için yapılabilecek birkaç şey vardır.