Polisitemi Nedir?
Polisitemi, kanda kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) sayısının normalden fazla olmasıdır. Kırmızı kan hücreleri, vücuda oksijen taşıyan hücrelerdir. Polisitemide, kanda çok fazla kırmızı kan hücresi olduğunda, kanın akışkanlığı azalır ve vücudun çeşitli bölgelerine oksijen taşınması zorlaşır. Bu durum, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Polisiteminin Nedenleri
Polisiteminin çeşitli nedenleri olabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Genetik faktörler: Bazı kişiler, polisitemiye neden olan genetik mutasyonlarla doğarlar. Bu tür polisitemiye “birincil polisitemi” adı verilir.
- İkincil polisitemi: Polisiteminin en sık görülen türüdür. İkincil polisitemi, başka bir tıbbi durumun sonucu olarak ortaya çıkar. Bu durumlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
- Uyku apnesi
- Böbrek hastalığı
- Kalp hastalığı
- Bazı kanser türleri
- Bazı ilaçlar
Polisiteminin Belirtileri
Polisiteminin belirtileri, hastalığın şiddetine göre değişebilir. Hafif polisitemide herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ancak, polisitemi şiddetlendikçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Bulanık görme
- Kulak çınlaması
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Halsizlik
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Kaşıntı
- Morarma
- Kanama
Polisiteminin Tanısı
Polisitemi tanısı, kan testleri ile konulur. Kan testlerinde, kırmızı kan hücrelerinin sayısı, hemoglobin seviyesi ve hematokrit değeri ölçülür. Hematokrit değeri, kan hacmindeki kırmızı kan hücrelerinin oranını gösterir. Polisitemide, hematokrit değeri normalden yüksektir.
Polisiteminin Tedavisi
Polisiteminin tedavisi, hastalığın nedenine ve şiddetine göre değişir. Birincil polisiteminin tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında şunlar yer alır:
- Hidroksiüre
- İnterferon alfa
- Anagrelid
İkincil polisiteminin tedavisinde, altta yatan tıbbi durum tedavi edilir. Örneğin, KOAH’lı bir hastada polisitemi tedavisi için KOAH tedavisi uygulanır.
Polisiteminin Komplikasyonları
Polisitemi tedavi edilmediğinde, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- Kalp krizi
- İnme
- Tromboz (kan pıhtısı oluşumu)
- Akciğer embolisi (akciğer atardamarında kan pıhtısı oluşumu)
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer yetmezliği
- Görme kaybı
- Ölüm
Polisiteminin Önlenmesi
Polisiteminin önlenmesi için yapılabilecek şeyler sınırlıdır. Ancak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve düzenli olarak sağlık kontrollerinden geçmek, polisitemi riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı için şunlara dikkat edilmelidir:
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir diyet uygulamak
- Sigara içmemek
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Stresten uzak durmak