tetkik nedir

Tetkik Nedir?

Tetkik, bir konuyu veya durumu ayrıntılı olarak inceleme ve araştırma sürecidir. Genellikle bilimsel veya akademik amaçlarla yapılır, ancak günlük yaşamda da sıklıkla kullanılır. Tetkik, bir konuyu daha iyi anlamak, yeni bilgiler edinmek veya bir soruna çözüm bulmak için yapılır.

Tetkik Türleri

Tetkik, araştırma yöntemine ve amacına göre farklı türlere ayrılabilir. En yaygın tetkik türleri şunlardır:

• Deneysel tetkik: Deneysel tetkik, araştırmacının değişkenleri kontrol ederek neden-sonuç ilişkisi kurduğu bir tetkik türüdür. Deneysel tetkiklerde, araştırmacı bağımsız değişkeni değiştirerek bağımlı değişkendeki değişiklikleri gözlemler.
• Gözlemsel tetkik: Gözlemsel tetkik, araştırmacının değişkenleri kontrol etmeden doğal ortamda gözlem yaptığı bir tetkik türüdür. Gözlemsel tetkiklerde, araştırmacı değişkenler arasındaki ilişkiyi gözlemler, ancak neden-sonuç ilişkisi kuramaz.
• Anket tetkiki: Anket tetkiki, araştırmacının belirli bir grup insana anket uygulayarak bilgi topladığı bir tetkik türüdür. Anket tetkiklerinde, araştırmacı anket sorularını kullanarak insanların görüşlerini, tutumlarını ve davranışlarını öğrenir.
• Belgesel tetkik: Belgesel tetkik, araştırmacının yazılı veya görsel belgeleri inceleyerek bilgi topladığı bir tetkik türüdür. Belgesel tetkiklerde, araştırmacı kitapları, makaleleri, gazeteleri, raporları ve diğer belgeleri inceleyerek bilgi edinir.
• Tarihsel tetkik: Tarihsel tetkik, araştırmacının geçmiş olayları inceleyerek bilgi topladığı bir tetkik türüdür. Tarihsel tetkiklerde, araştırmacı arşiv belgelerini, tarih kitaplarını ve diğer kaynakları kullanarak geçmiş olayları araştırır.

Tetkik Süreci

Tetkik süreci, genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:

1. Konu seçimi: Araştırmacı, araştırmak istediği konuyu seçer. Konu, araştırmacının ilgi alanına girmeli ve araştırılabilir olmalıdır.
2. Literatür taraması: Araştırmacı, seçtiği konu hakkında daha önce yapılmış çalışmaları inceler. Literatür taraması, araştırmacının konuyu daha iyi anlamasını ve araştırma sorularını belirlemesini sağlar.
3. Araştırma sorularının belirlenmesi: Araştırmacı, literatür taraması sonucunda araştırma sorularını belirler. Araştırma soruları, araştırmanın amacını ve kapsamını belirler.
4. Araştırma yönteminin seçimi: Araştırmacı, araştırma sorularına cevap vermek için uygun bir araştırma yöntemini seçer. Araştırma yöntemi, araştırmanın türüne ve amacına göre belirlenir.
5. Veri toplama: Araştırmacı, seçtiği araştırma yöntemine göre veri toplar. Veri toplama, anket uygulaması, gözlem yapma, belge inceleme veya deney yapma gibi yöntemlerle yapılabilir.
6. Veri analizi: Araştırmacı, topladığı verileri analiz eder. Veri analizi, istatistiksel yöntemler kullanılarak yapılır.
7. Sonuçların yorumlanması: Araştırmacı, veri analizinden elde ettiği sonuçları yorumlar. Sonuçların yorumlanması, araştırma sorularına cevap verir ve araştırmanın amacını gerçekleştirir.
8. Rapor yazımı: Araştırmacı, araştırma sonuçlarını bir raporda sunar. Rapor, araştırmanın amacını, yöntemini, sonuçlarını ve yorumlarını içerir.

Tetkik Önemi

Tetkik, bilimsel bilginin üretilmesi ve geliştirilmesi için önemlidir. Tetkikler, yeni bilgiler edinmemizi, sorunlara çözüm bulmamızı ve dünyayı daha iyi anlamamızı sağlar. Tetkikler ayrıca, eğitim, sağlık, ekonomi ve diğer alanlarda karar alma süreçlerine katkıda bulunur.

Tetkik Etik İlkeleri

Tetkik, etik ilkeler çerçevesinde yapılmalıdır. Tetkik etik ilkeleri, araştırmacının araştırma sırasında uyması gereken kuralları belirler. Tetkik etik ilkeleri şunlardır:

• Saygı ilkesi: Araştırmacı, araştırma katılımcılarına saygı göstermelidir. Araştırma katılımcıları, araştırmanın amacı ve yöntemleri hakkında bilgilendirilmeli ve araştırmaya katılım konusunda özgür iradeleriyle karar vermelidirler.
• Gizlilik ilkesi: Araştırmacı, araştırma katılımcılarının bilgilerini gizli tutmalıdır. Araştırma katılımcılarının isimleri ve diğer kişisel bilgileri, araştırmacı tarafından gizli tutulmalıdır.
• Zarar vermeme ilkesi: Araştırmacı, araştırma katılımcılarına zarar vermemelidir. Araştırma, araştırma katılımcılarına fiziksel, psikolojik veya sosyal açıdan zarar vermemelidir.
• Tarafsızlık ilkesi: Araştırmacı, araştırma sırasında tarafsız olmalıdır. Araştırmacı, araştırma sonuçlarını yorumlarken kişisel görüşlerini ve önyargılarını bir kenara bırakmalıdır.

Sonuç

Tetkik, bir konuyu veya durumu ayrıntılı olarak inceleme ve araştırma sürecidir. Tetkik, bilimsel bilginin üretilmesi ve geliştirilmesi için önemlidir. Tetkikler, yeni bilgiler edinmemizi, sorunlara çözüm bulmamızı ve dünyayı daha iyi anlamamızı sağlar. Tetkikler ayrıca, eğitim, sağlık, ekonomi ve diğer alanlarda karar alma süreçlerine katkıda bulunur. Tetkik, etik ilkeler çerçevesinde yapılmalıdır. Tetkik etik ilkeleri, araştırmacının araştırma sırasında uyması gereken kuralları belirler.