4B Nedir?
4B, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından tanımlanan ve kendi nam ve hesabına çalışan kişileri kapsayan bir sosyal güvenlik türüdür. 4B sigortası, eski adıyla Bağ-Kur sigortası olarak bilinmektedir.
4B sigortası kapsamında olan kişiler, bir işverene bağlı olarak çalışmayıp, kendi işlerini kendileri yapan kişilerdir. Bu kişiler, esnaf, sanatkar, serbest meslek sahibi, tarım işçisi, şirket ortağı, şirket yöneticisi, özel güvenlik görevlisi, ev hizmetlerinde çalışanlar gibi çeşitli meslek gruplarından olabilirler.
4B Sigortası Kimleri Kapsar?
4B sigortası kapsamında olan kişiler, şu şekilde sıralanabilir:
- Kendi nam ve hesabına çalışan esnaflar
- Sanatkarlar
- Serbest meslek sahipleri
- Tarım işçileri
- Şirket ortağı ve şirket yöneticisi olan kişiler
- Özel güvenlik görevlileri
- Ev hizmetlerinde çalışanlar
4B Sigortası Avantajları
4B sigortası, bir işverene bağlı olarak çalışmayan kişiler için önemli avantajlar sunmaktadır. Bu avantajlar, şu şekilde sıralanabilir:
- Yaşlılık, malullük, ölüm, hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlarda sosyal güvenlik güvencesi sağlar.
- Emeklilik maaşı, yaşlılık aylığı, maluliyet aylığı, ölüm aylığı, iş kazası ve meslek hastalığı maaşı gibi ödemeler alır.
- SGK tarafından sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanır.
4B Sigortası Primleri
4B sigortası primleri, sigortalının gelirine göre belirlenmektedir. Sigortalının geliri ne kadar yüksekse, primleri de o kadar yüksek olur. 4B sigortası primleri, şu şekilde hesaplanır:
Prim = Aylık Gelir * Prim Oranı
4B Sigortası Prim Oranları
4B sigortası prim oranları, sigortalının gelirine göre değişmektedir. 2023 yılı için 4B sigortası prim oranları, şu şekildedir:
- Aylık geliri brüt asgari ücretin (5.500 TL) altında olan sigortalılar için prim oranı %29,50’dir.
- Aylık geliri brüt asgari ücretin üzerinde olan sigortalılar için prim oranı, aylık gelirin %32’sidir.
4B Sigortası Başvurusu
4B sigortası başvurusu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) il müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkezlerine yapılmaktadır. Başvuru için gerekli belgeler, şu şekildedir:
- Kimlik belgesi
- İkametgah belgesi
- Mesleki faaliyet belgesi (esnaf, sanatkar, serbest meslek sahibi için)
- Tarım işçisi belgesi (tarım işçisi için)
- Şirket ortağı veya şirket yöneticisi için gerekli belgeler
- Özel güvenlik görevlisi için gerekli belgeler
- Ev hizmetlerinde çalışanlar için gerekli belgeler
4B Sigortası İptali
4B sigortası, sigortalının talebi üzerine veya sigortalının ölmesi durumunda iptal edilir. 4B sigortası iptal başvurusu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) il müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkezlerine yapılmaktadır.
4B Sigortası ile 4A Sigortası Arasındaki Farklar
4B sigortası ile 4A sigortası arasında bazı temel farklar bulunmaktadır. Bu farklar, şu şekilde sıralanabilir:
- 4A sigortası kapsamında olan kişiler, bir işverene bağlı olarak çalışırken, 4B sigortası kapsamında olan kişiler, kendi işlerini kendileri yaparlar.
- 4A sigortası primleri, işveren tarafından ödenirken, 4B sigortası primleri, sigortalı tarafından ödenir.
- 4A sigortası kapsamında olan kişiler, iş kazası ve meslek hastalığı durumunda işveren tarafından tazminat alırlarken, 4B sigortası kapsamında olan kişiler, iş kazası ve meslek hastalığı durumunda SGK tarafından tazminat alırlar.
Sonuç
4B sigortası, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler için önemli bir sosyal güvenlik türüdür. Bu sigorta kapsamında olan kişiler, yaşlılık, malullük, ölüm, hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlarda sosyal güvenlik güvencesi sağlarlar.