4’lü Test Nedir?
4’lü test, gebeliğin ikinci trimester döneminde (15-22. haftalar arasında) anne adayından alınan kan örneğinde bulunan dört adet maddenin düzeyine bakılarak bebeğin Down sendromu, nöral tüp defekti, trizomi 18 ve spina bifida gibi doğum kusurları açısından risk altında olup olmadığının değerlendirildiği bir tarama testidir.
4’lü Test Nasıl Yapılır?
4’lü test için anne adayından bir adet kan örneği alınır. Kan örneğinde bulunan dört adet maddenin düzeyi ölçülür. Bu maddeler şunlardır:
- PAPP-A (Plasental A Proteini): Plasenta tarafından üretilen bir proteindir. Down sendromu olan bebeklerde PAPP-A düzeyi genellikle düşüktür.
- Free beta hCG (Serbest Beta Human Chorionic Gonadotropin): Plasenta tarafından üretilen bir hormondur. Down sendromu olan bebeklerde Free beta hCG düzeyi genellikle yüksektir.
- Inhibin A (İnhibinin A): Plasenta ve böbrekler tarafından üretilen bir proteindir. Down sendromu olan bebeklerde İnhibin A düzeyi genellikle düşüktür.
- AFP (Alfa-Feto Protein): Karaciğer ve bağırsaklar tarafından üretilen bir proteindir. Nöral tüp defekti olan bebeklerde AFP düzeyi genellikle yüksektir.
4’lü Testin Riskleri
4’lü testin herhangi bir riski yoktur. Kan örneğinin alınması sırasında hafif bir ağrı veya acı hissedilebilir.
4’lü Testin Yorumlanması
4’lü test sonuçları, anne adayının yaşı, kilosu, sigara kullanımı ve önceki gebelik öyküsü gibi faktörlerle birlikte değerlendirilerek bebeğin doğum kusuru riski hesaplanır.
4’lü test sonucu riskli olarak değerlendirilirse, kesin tanı koymak için amniyosentez veya koryon villus örneklemesi (CVS) gibi invaziv testler uygulanabilir.
4’lü Testin Önemi
4’lü test, Down sendromu, nöral tüp defekti, trizomi 18 ve spina bifida gibi doğum kusurlarının erken teşhis edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu doğum kusurları, erken tanı ve tedavi ile bebeğin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.
4’lü Testin Sınırlamaları
4’lü test, bir tarama testidir ve kesin tanı koyamaz. 4’lü test sonucu riskli olarak değerlendirilen kadınların yaklaşık %5-10’unda bebekte doğum kusuru bulunmaz.
4’lü testin sınırlamaları şunlardır:
- 4’lü test, Down sendromunun tüm vakalarını tespit edemez. 4’lü test ile Down sendromunun yaklaşık %75’i tespit edilebilir.
- 4’lü test, nöral tüp defekti, trizomi 18 ve spina bifida gibi doğum kusurlarının tüm vakalarını tespit edemez. 4’lü test ile nöral tüp defekti, trizomi 18 ve spina bifida gibi doğum kusurlarının yaklaşık %80’i tespit edilebilir.
- 4’lü test, anne adayının yaşı, kilosu, sigara kullanımı ve önceki gebelik öyküsü gibi faktörlerden etkilenebilir.
4’lü Test Kimlere Yapılmalıdır?
4’lü test, tüm gebe kadınlara önerilmektedir. Ancak, özellikle aşağıdaki risk faktörlerine sahip kadınlarda 4’lü test yapılması daha önemlidir:
- 35 yaş ve üzeri anne adayları
- Önceki gebeliğinde Down sendromlu bebek sahibi olan anne adayları
- Ailesinde Down sendromu olan anne adayları
- Nöral tüp defekti öyküsü olan anne adayları
- Trizomi 18 veya spina bifida öyküsü olan anne adayları
4’lü Testin Maliyeti
4’lü testin ücreti, uygulanan sağlık kuruluşuna göre değişiklik gösterebilir. Genellikle, 4’lü testin ücreti 500-1000 TL arasındadır.
4’lü Test ile İlgili Sorular
4’lü test ile ilgili aşağıdaki sorular sıklıkla sorulur:
- 4’lü test ne zaman yapılır?
4’lü test, gebeliğin 15-22. haftaları arasında yapılır.
- **4’lü testin sonucu ne