Az hasarlı bina nedir?
Az hasarlı bina, deprem gibi doğal afetlerde taşıyıcı sisteminin zarar görmeden yalnızca taşıyıcı olmayan duvarlarında, sıvalarında ve boyasında oluşan ince çatlaklar, sıva dökülmeleri gibi hasarlar bulunan binalardır.
Az hasarlı binalarda, depremin etkisiyle taşıyıcı elemanlarda (kirişler, kolonlar, perdeler) herhangi bir hasar oluşmaz. Ancak, taşıyıcı olmayan duvarlarda, sıvalarda ve boyada ince çatlaklar, sıva dökülmeleri gibi hasarlar görülebilir. Bu hasarlar, binanın taşıyıcı sisteminin güvenliğini etkilemez ve bina güvenli olarak kullanılabilir.
Az hasarlı bina tespiti nasıl yapılır?
Az hasarlı bina tespiti, deprem gibi doğal afetlerden sonra, binanın taşıyıcı sisteminin ve taşıyıcı olmayan elemanların hasar durumunu değerlendirmek amacıyla yapılır. Bu tespit, depremden hemen sonra, AFAD tarafından görevlendirilen uzman ekipler tarafından yapılır.
Az hasarlı bina tespitinde, binanın taşıyıcı sisteminin ve taşıyıcı olmayan elemanların hasar durumu, aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilir:
- Taşıyıcı sistem: Kirişlerde, kolonlarda ve perdelerde herhangi bir hasar olup olmadığı, hasar varsa hasarın boyutu ve şiddeti değerlendirilir.
- Taşıyıcı olmayan elemanlar: Taşıyıcı olmayan duvarlarda, sıvalarda ve boyada herhangi bir hasar olup olmadığı, hasar varsa hasarın boyutu ve şiddeti değerlendirilir.
Bu kriterlere göre yapılan değerlendirme sonucunda, bina az hasarlı olarak sınıflandırılır.
Az hasarlı binalarda yapılması gerekenler
Az hasarlı binalarda, depremin etkisiyle oluşan hasarlar, genellikle basit onarımlarla giderilebilir. Bu onarımlarda, taşıyıcı sistemin güvenliğini etkilemeyecek şekilde, taşıyıcı olmayan elemanlardaki hasarlar giderilir.
Az hasarlı binalarda yapılması gereken onarımlar, aşağıdakileri içerir:
- Taşıyıcı olmayan duvarlardaki çatlakların onarımı: Taşıyıcı olmayan duvarlardaki çatlaklar, sıva ile onarılır. Çatlakların boyutu ve şiddetine göre, sıva ile onarım yeterli olmayabilir. Bu durumda, çatlaklar çelik takviye ile onarılabilir.
- Sıva dökülmeleri: Sıva dökülmeleri, yeni sıva ile onarılır.
- Boya ve kaplama dökülmeleri: Boya ve kaplama dökülmeleri, yeni boya ve kaplama ile onarılır.
Az hasarlı binalarda dikkat edilmesi gerekenler
Az hasarlı binalarda, depremin etkisiyle oluşan hasarların giderilmesi için yapılan onarımların, taşıyıcı sistemin güvenliğini etkilemeyecek şekilde yapılması önemlidir. Bu nedenle, onarımların, alanında uzman bir inşaat mühendisi tarafından yapılması tavsiye edilir.
Az hasarlı binalarda, depremin etkisiyle oluşabilecek yeni hasarların önlenmesi için, aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
- Binanın taşıyıcı sisteminin güçlendirilmesi: Deprem sonrası yapılan onarımlar, binanın taşıyıcı sisteminin güçlendirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Bu amaçla, binanın taşıyıcı sistemine çelik takviye eklenebilir.
- Binanın riskli faktörlerinin belirlenmesi ve giderilmesi: Binanın depreme karşı olan direncini azaltan riskli faktörler, (örneğin, binanın temelinde oluşan hasarlar, binanın bulunduğu zeminin özellikleri vb.) belirlenerek giderilmelidir.
Az hasarlı binalarda yaşayanların dikkat etmesi gerekenler
Deprem sonrası az hasarlı bir binada yaşayanların, aşağıdaki hususlara dikkat etmesi önemlidir:
- Binanın hasar durumunun düzenli olarak kontrol edilmesi: Binada herhangi bir yeni hasar olup olmadığının kontrol edilmesi, deprem sonrası oluşabilecek yeni hasarların önlenmesi açısından önemlidir.
- Binanın güçlendirilmesi: Deprem sonrası yapılan onarımların, binanın taşıyıcı sisteminin güçlendirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirilmesi, binanın depreme karşı olan direncini artıracaktır.
- Binanın riskli faktörlerinin belirlenmesi ve giderilmesi: Binanın depreme karşı olan direncini azaltan riskli faktörler, (örneğin, binanın temelinde oluşan hasarlar, binanın bulunduğu zeminin özellikleri vb.) belirlenerek giderilmesi, binanın güvenliğini artıracaktır.
Sonuç olarak, az hasarlı binalar, deprem sonrası güvenli olarak kullanılabilecek binalardır. Ancak, bu binalarda, depremin etkisiyle oluşan hasarların giderilmesi ve binanın depreme karşı olan direncinin artırılması için gerekli önlemlerin alınması önemlidir.