Öjenik Nedir?
Giriş
Öjenik, insan soyunun kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan bir bilim veya felsefe dalıdır. Bu amaçla, arzu edilen niteliklere sahip bireylerin çoğalmasını teşvik etmek ve istenmeyen niteliklere sahip bireylerin çoğalmasını önlemek için çeşitli yöntemler kullanılır.
Öjenizmin Tarihi
Öjenik fikri, ilk olarak Antik Yunan filozofu Platon tarafından ortaya atılmıştır. Platon, ideal bir devlette, sağlıklı ve akıllı bireylerden oluşan bir soyun yetiştirilmesi gerektiğini savunmuştur.
Modern öjenik fikri ise, İngiliz bilim insanı Sir Francis Galton tarafından geliştirilmiştir. Galton, evrim teorisinden yola çıkarak, insan özelliklerinin kalıtsal olduğunu ve bu özelliklerin iyileştirilebileceğini savunmuştur.
Galton’un öjenik fikirleri, 20. yüzyılın ilk yarısında özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da büyük ilgi görmüştür. Bu dönemde, öjenik ideolojisi, ırkçı ve faşist hareketler tarafından da benimsenmiştir.
Öjenizmin Amaçları
Öjenik, iki temel amaca yöneliktir:
- Pozitif öjenizm: Arzu edilen niteliklere sahip bireylerin çoğalmasını teşvik etmek.
- Negatif öjenizm: İstenmeyen niteliklere sahip bireylerin çoğalmasını önlemek.
Pozitif öjenizm, aşağıdaki yöntemlerle uygulanabilir:
- Eğitim: Arzu edilen nitelikleri geliştirmek için eğitim programları geliştirilmesi.
- Seçilmiş eşleştirme: Arzu edilen niteliklere sahip bireylerin eşleşmesini teşvik edilmesi.
- Genetik danışmanlık: Hamilelik öncesinde, istenmeyen niteliklere sahip bir çocuğun doğmasını önlemek için genetik danışmanlık verilmesi.
Negatif öjenizm, aşağıdaki yöntemlerle uygulanabilir:
- Sterilleştirme: İstenmeyen niteliklere sahip bireylerin kısırlaştırılması.
- İntihar teşviki: İstenmeyen niteliklere sahip bireylerin intihar etmesini teşvik edilmesi.
- Soykırım: İstenmeyen niteliklere sahip bireylerin öldürülmesi.
Öjenizmin Eleştirileri
Öjenik, çeşitli yönlerden eleştirilere maruz kalmıştır. Bu eleştiriler arasında şunlar sayılabilir:
- Biyolojik determinism: Öjenik, insan özelliklerinin tamamen kalıtsal olduğu varsayımına dayanır. Bu varsayım, bilimsel olarak kanıtlanmış değildir.
- Sosyal adaletsizlik: Öjenik, arzu edilen niteliklere sahip bireylerin ayrıcalıklı hale gelmesine neden olur. Bu durum, sosyal adaletsizliğe yol açabilir.
- Etik sorunlar: Öjenik, insan haklarına aykırı uygulamalara yol açabilir. Örneğin, zorla sterilizasyon ve soykırım, etik açıdan kabul edilemez uygulamalardır.
Öjenizmin Bugünü
- yüzyılın ikinci yarısından itibaren, öjenik fikri giderek daha fazla eleştirilmeye başlanmıştır. Bu dönemde, öjenizmin ırkçı ve faşist hareketler tarafından kullanılması da, öjenik fikrinin itibarını zedelemiştir.
Günümüzde, öjenik fikri, bilimsel bir disiplin olarak kabul edilmemektedir. Ancak, bazı ülkelerde, öjenik uygulamalarına benzer uygulamalara rastlanmaktadır. Örneğin, bazı ülkelerde, zihinsel engelli bireylerin kısırlaştırılması uygulaması devam etmektedir.
Sonuç
Öjenik, insan soyunun kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan bir bilim veya felsefe dalıdır. Ancak, öjenik fikri, çeşitli yönlerden eleştirilere maruz kalmıştır. Bu eleştiriler nedeniyle, öjenik fikri, günümüzde bilimsel bir disiplin olarak kabul edilmemektedir.