Atopik Nedir?
Atopik, alerjik hastalıklara genetik yatkınlık anlamına gelen bir terimdir. Atopik olan bireylerde, alerjiye neden olan maddelere karşı bağışıklık sistemi daha fazla tepki verir. Bu durum, alerjik astım, saman nezlesi, atopik dermatit (egzama) gibi hastalıkların gelişme riskini artırır.
Atopik Dermatit (Egzama)
Atopik dermatit, ciltte kuruluk, kaşıntı ve kızarıklık ile seyreden kronik bir deri hastalığıdır. Atopik dermatit, atopik hastalıkların en yaygın görülen türüdür. Dünya nüfusunun yaklaşık %10’unu etkilemektedir.
Atopik Dermatitin Belirtileri
Atopik dermatitin belirtileri, hastalığın evresine göre değişiklik gösterebilir.
İnfantil dönem (0-2 yaş)
İnfantil dönemde atopik dermatit, genellikle yanaklarda, dirseklerde, dizlerde ve kafa derisinde görülür. Bu dönemde cilt kuru, kızarık ve pulludur. Kaşıntı şiddetli olabilir ve uyku bozukluklarına neden olabilir.
Çocukluk dönemi (2-12 yaş)
Çocukluk döneminde atopik dermatit, vücudun daha geniş bölgelerini etkileyebilir. Yüzün yanı sıra boyun, gövde, kollar ve bacaklarda da görülebilir. Kaşıntı yine şiddetlidir ve ciltte yaralar oluşabilir.
Erişkin dönemi (12 yaş ve üzeri)
Erişkin döneminde atopik dermatit, genellikle dirseklerde, dizlerde ve yüz çevresinde görülür. Kaşıntı yine şiddetlidir ve ciltte yaralar oluşabilir.
Atopik Dermatitin Nedenleri
Atopik dermatitin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.
Genetik faktörler
Atopik dermatit, genetik yatkınlık ile ilişkilidir. Atopik dermatiti olan kişilerin ailelerinde, atopik hastalıklara sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Çevresel faktörler
Atopik dermatiti tetikleyebilecek çevresel faktörler arasında şunlar yer alır:
- Alerjenler: Ev tozu akarları, küf, hayvan tüyü, böcek sokmaları gibi alerjenler atopik dermatiti tetikleyebilir.
- İrritanlar: Sabun, deterjan, parfüm, deterjan gibi kimyasal maddeler atopik dermatiti tetikleyebilir.
- Stres: Stres, atopik dermatitin şiddetini artırabilir.
Atopik Dermatitin Tedavisi
Atopik dermatitin tedavisinde, hastalığın şiddetine göre farklı yöntemler uygulanabilir.
Hafif vakalar
Hafif vakalarda, cildin nemlendirilmesi ve kaşıntı önlenmesine yönelik önlemler yeterli olabilir. Bu amaçla, cilt nemlendiricileri, kaşıntı önleyici kremler ve antihistaminikler kullanılabilir.
Orta ve şiddetli vakalar
Orta ve şiddetli vakalarda, topikal kortikosteroidler, sistemik kortikosteroidler, immünoterapi gibi ilaçlar kullanılabilir.
Atopik Dermatitin Önlenmesi
Atopik dermatitin önlenmesi için, altta yatan genetik yatkınlığı değiştirmek mümkün olmasa da, çevresel faktörlerden kaçınmak önemlidir. Bu amaçla, şunlara dikkat edilebilir:
- Alerjenlerden kaçınmak: Ev tozu akarları, küf, hayvan tüyü, böcek sokmaları gibi alerjenlerden kaçınmak önemlidir.
- İrritanlardan kaçınmak: Sabun, deterjan, parfüm, deterjan gibi kimyasal maddelerden kaçınmak önemlidir.
- Cildin nemlendirilmesi: Cildi nemlendirmek, cildin kurumasını ve kaşıntıyı önlemeye yardımcı olur.
Atopik Dermatitin Sonuçları
Atopik dermatit, genellikle kronik bir hastalıktır. Hastalığın seyri, kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde hastalık hafif seyrederken, bazı kişilerde şiddetli seyredebilir.
Atopik dermatit, ciltte yaralara ve enfeksiyonlara neden olabilir. Ayrıca, uyku bozuklukları, okul başarısında düşüş, sosyal izolasyon gibi sorunlara yol açabilir.
Atopik dermatitli kişiler, düzenli olarak bir dermatolog ile takip edilmelidir.