Marjinalizm Nedir?
Marjinalizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan ve 20. yüzyılın başlarında ekonomi alanında önemli bir etki yaratan bir ekonomik düşünce akımıdır. Marjinalizm, malların değerini, üretim maliyetlerine değil, tüketicilerin marjinal faydalarına göre belirler.
Marjinal Fayda Kavramı
Marjinal fayda, bir mal veya hizmetin tüketim miktarındaki bir birimlik artıştan elde edilen fayda artışı olarak tanımlanabilir. Örneğin, bir kişi ilk elmasını yediğinde aldığı fayda çok yüksektir. İkinci elmayı yediğinde aldığı fayda ilk elma kadar yüksek olmayacaktır. Üçüncü elmayı yediğinde aldığı fayda ise daha da düşük olacaktır. Bu, marjinal faydanın her bir birimlik artışta azaldığını gösterir.
Marjinal Fayda Teorisi
Marjinal fayda teorisi, bir malın değerini, tüketicilerin marjinal faydalarına göre belirler. Buna göre, bir malın fiyatı, tüketicilerin o maldan elde ettikleri marjinal faydaya eşit olacak şekilde belirlenir.
Örneğin, bir elmanın fiyatı 10 TL ise, bu, tüketicilerin bir elma tüketmekten elde ettikleri marjinal faydanın 10 TL olduğu anlamına gelir. Eğer elmanın fiyatı 15 TL olursa, tüketiciler elma tüketmekten elde ettikleri marjinal faydadan daha fazla para ödemiş olurlar. Bu nedenle, elma talebi azalacaktır.
Marjinalizmin Temel İlkeleri
Marjinalizm, aşağıdaki temel ilkeleri üzerine kuruludur:
- Tüketici davranışı: Marjinalizm, tüketici davranışını temel alarak malların değerini açıklar. Tüketiciler, bir maldan elde ettikleri faydayı maksimize etmek için hareket ederler.
- Azalan marjinal fayda: Marjinal fayda, her bir birimlik artışta azalır.
- Arz ve talep: Piyasadaki fiyat, arz ve talep dengesiyle belirlenir.
Marjinalizmin Ekonomiye Etkileri
Marjinalizm, ekonomi alanında önemli bir etki yaratmıştır. Marjinalizmin başlıca etkileri şunlardır:
- Emek-değer teorisinin yerini alması: Marjinalizm, malların değerini emek-değer teorisi yerine marjinal fayda teorisine göre açıklamaya başlamıştır.
- Mikroekonominin gelişimi: Marjinalizm, mikroekonominin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Marjinalizm, tüketici davranışı, üretim ve rekabet gibi mikroekonomik konuların incelenmesinde kullanılmaktadır.
- Ekonomi politikalarında değişiklikler: Marjinalizm, ekonomi politikalarında da değişikliklere yol açmıştır. Marjinalizm, devlet müdahalesinin sınırlandırılması ve piyasa mekanizmasına daha fazla önem verilmesini savunmaktadır.
Marjinalizmin Okulları
Marjinalizm, iki ana okula ayrılabilir:
- Avusturya okulu: Avusturya okulu, marjinal fayda teorisini ilk olarak geliştiren okuldur. Avusturya okulu, tüketici tercihlerini ve bireysel davranışı vurgulamaktadır.
- İngiliz okulu: İngiliz okulu, marjinal fayda teorisini matematiksel olarak geliştiren okuldur. İngiliz okulu, arz ve talep dengesini vurgulamaktadır.
Marjinalizmin Günümüzdeki Önemi
Marjinalizm, günümüzde de ekonomi alanında önemli bir yere sahiptir. Marjinal fayda teorisi, tüketici davranışının incelenmesinde ve fiyat oluşumunun açıklanmasında kullanılmaktadır. Marjinalizm, ekonomi politikalarının belirlenmesinde de etkili olmaktadır.
Marjinalizmin Karşılaştığı Eleştiriler
Marjinalizm, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Bu eleştirilerden bazıları şunlardır:
- Marjinal faydanın ölçülmesi zordur: Marjinal fayda, tüketicilerin subjektif bir değerlendirmesidir. Bu nedenle, marjinal faydanın objektif olarak ölçülmesi zordur.
- Marjinalizm, piyasa başarısızlığını görmezden gelir: Marjinalizm, piyasa mekanizmasının her zaman en iyi sonucu ürettiğini varsayar. Ancak, piyasa başarısızlıkları da mevcuttur.
Marjinalizm, ekonomi alanında önemli bir yere sahip olan bir düşünce akımıdır. Marjinalizm, malların değerini, tüketicilerin marjinal faydalarına göre belirler. Marjinalizmin temel ilkeleri, günümüzde de ekonomi alanında kullanılmaktadır.marjinali