IŞİD Nedir?
IŞİD, Irak ve Şam İslam Devleti’nin kısaltmasıdır. 2013 yılında Irak’ın Anbar eyaletinde kurulan örgüt, kısa sürede Suriye’ye de yayılarak bölgede önemli bir güç haline geldi. IŞİD, Selefi cihatçı bir örgüt olarak, İslam dünyasında tek bir İslam devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermektedir. Örgütün kurucusu ve ilk lideri Ebu Musab el-Zerkavi’dir.
IŞİD’in Tarihçesi
IŞİD’in tarihi, 1999 yılında Ürdün vatandaşı Ebu Musab el-Zerkavi tarafından kurulan Selefi Tevhit ve Cihat Cemaati’ne kadar uzanmaktadır. Zerkavi, Irak’ın işgali sonrasında Irak’ta faaliyet gösteren El Kaide’nin Irak kolunun lideri olarak görev yapmıştır. 2013 yılında Zerkavi’nin öldürülmesinin ardından, örgüt Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) adını alarak yeni bir yapılanmaya gitmiştir.
IŞİD, 2014 yılında Irak ve Suriye’de önemli ilerlemeler kaydetti. Örgüt, Irak’ın Musul, Rakka ve Tikrit gibi önemli şehirlerini ele geçirdi. Suriye’de ise Deyr ez-Zor, Rakka ve Hama gibi bölgeleri kontrol altına aldı. IŞİD’in bu ilerlemeleri, Orta Doğu’da ciddi bir güvenlik sorununa yol açtı.
IŞİD’in İdeolojisi
IŞİD’in ideolojisi, Selefi cihadizm olarak tanımlanmaktadır. Selefi cihadizm, İslam’ın ilk dönemlerinde uygulanan şeriatı yeniden tesis etmek amacıyla şiddete başvurmayı meşru gören bir ideolojidir. IŞİD, bu ideolojiyi temel alarak, İslam dünyasında tek bir İslam devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermektedir.
IŞİD’in ideolojisi, şiddete ve teröre dayalı olması nedeniyle birçok kesim tarafından eleştiri almaktadır. Örgüt, bu eleştirilere rağmen, ideolojisini savunmaya devam etmektedir.
IŞİD’in Faaliyetleri
IŞİD, şiddete ve teröre dayalı eylemler gerçekleştirmesiyle tanınan bir örgüttür. Örgüt, Irak ve Suriye’de güvenlik güçlerine ve sivillere karşı saldırılar düzenlemektedir. IŞİD, ayrıca bombalı saldırılar, insan kaçırma ve infazlar gibi eylemlerde de bulunmuştur.
IŞİD’in eylemleri, Irak ve Suriye’de büyük bir insani krize yol açmıştır. Örgütün saldırıları sonucunda binlerce kişi hayatını kaybetmiş, milyonlarca kişi ise yerinden edilmiştir.
IŞİD’in Coğrafi Yayılımı
IŞİD, 2014 yılında Irak ve Suriye’de önemli ilerlemeler kaydetti. Örgüt, bu bölgelerde geniş bir toprak parçası kontrol altına aldı. Ancak, 2015 yılından itibaren IŞİD’e karşı uluslararası koalisyon güçlerinin düzenlediği operasyonlar sonucunda, örgüt önemli kayıplar vermeye başladı.
2017 yılında Irak’ta Musul, Rakka ve Tikrit gibi şehirler IŞİD’den geri alındı. Suriye’de ise Deyr ez-Zor, Rakka ve Hama gibi bölgelerde IŞİD’in kontrolü büyük ölçüde kırıldı.
IŞİD’in coğrafi yayılması, şu şekilde özetlenebilir:
- 2014-2017: Irak ve Suriye’de geniş bir toprak parçası kontrol altında.
- 2017-2023: Irak’ta Musul, Rakka ve Tikrit gibi şehirler kaybedildi. Suriye’de Deyr ez-Zor, Rakka ve Hama gibi bölgelerde kontrol büyük ölçüde kırıldı.
IŞİD’in Gücü ve Etkisi
IŞİD, 2014 yılında Irak ve Suriye’de önemli ilerlemeler kaydetmesi sonucunda, bölgenin en güçlü silahlı gruplarından biri haline geldi. Örgütün bu ilerlemeleri, Orta Doğu’da ciddi bir güvenlik sorununa yol açtı.
Ancak, 2015 yılından itibaren IŞİD’e karşı uluslararası koalisyon güçlerinin düzenlediği operasyonlar sonucunda, örgüt önemli kayıplar vermeye başladı. IŞİD’in bu kayıpları sonucunda, örgüt artık bölgenin en güçlü silahlı gruplarından biri olmaktan çıktı.
IŞİD’in gücü ve etkisi şu şekilde özetlenebilir:
- 2014-2017: Bölgenin en güçlü silahlı grup