Sabetaycılık Nedir?
Sabetaycılık, 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda ortaya çıkan bir dini ve kültürel harekettir. Hareketin kurucusu Sabatay Sevi, kendisini Yahudilerin Mesihi olarak ilan etmiştir. Sabatay’ın Mesihlik iddiaları, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Yahudiler arasında büyük bir heyecan yaratmış ve kısa sürede geniş bir takipçi kitlesi edinmiştir.
Sabetay Sevi, 1626 yılında İzmir’de doğdu. Genç yaşta Kabala ile ilgilenmeye başladı ve bu alanda derin bir bilgi sahibi oldu. 22 yaşında kendini Mesih ilan etti ve kısa sürede çevresinde büyük bir takipçi kitlesi oluşturdu. Sabatay’ın takipçileri, onun Mesih olduğuna inandıkları için onu İsrail’e götürmek için bir kampanya başlattılar.
Sabatay’ın takipçileri, onu İsrail’e götürmek için Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’a yürümeye başladılar. Bu yürüyüş, Osmanlı İmparatorluğu’nda büyük bir olay yarattı ve dönemin padişahı IV. Mehmet’in dikkatini çekti. Padişah, Sabatay’ı huzuruna çağırdı ve onunla konuştu.
Padişah, Sabatay’a Mesihlik iddialarından vazgeçmesini ve Müslüman olmasını teklif etti. Sabatay, padişahın teklifini kabul etti ve 1666 yılında Müslüman oldu. Sabatay’ın Müslüman olması, onun takipçileri arasında büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Ancak, bazı takipçileri onu hala Mesih olarak kabul ettiler ve Müslüman oldular.
Sabatay, Müslüman olduktan sonra Selanik’e yerleşti. Burada, bir süre daha dini lider olarak faaliyet gösterdi. 1676 yılında, muhtemelen Ülgün’de öldü.
Sabetaycılık’ın İnançları
Sabetaycılık, Yahudilik ve İslam’ın bir karışımı olan özgün bir dini inanç sistemidir. Sabetaycılar, Sabatay Sevi’yi Yahudilerin Mesihi olarak kabul eder ve onun öğretilerine inanırlar.
Sabetaycılık’ın temel inançları şunlardır:
- Sabatay Sevi, Yahudilerin Mesihidir.
- Dünyanın sonu yaklaşmaktadır.
- Sabatay Sevi, dünyanın sonunu geciktirmek için Müslüman olmuştur.
- Sabetay Sevi, gizlice Yahudi inancını sürdürmektedir.
Sabetaycılar, Sabatay Sevi’nin öğretilerini Kabalistik bir anlayışla yorumlarlar. Onlara göre, Sabatay Sevi’nin dönüşümü, Yahudiliğin ve İslam’ın birliğini simgeler.
Sabetaycılık’ın Tarihçesi
Sabetay Sevi’nin Müslüman olmasından sonra, Sabetaycılık hareketi ikiye ayrıldı. Bir grup takipçisi, Sabatay’ın Müslümanlığını kabul etti ve Müslüman olarak yaşamaya devam etti. Bu grup, Dönmeler olarak bilinir.
Diğer grup takipçisi ise, Sabatay’ın Müslümanlığını kabul etmedi ve gizlice Yahudi inancını sürdürmeye devam etti. Bu grup, Yahudi Sabetaycılar olarak bilinir.
Dönmeler, Osmanlı İmparatorluğu’nda önemli bir sosyal ve ekonomik güce sahip oldular. Selanik, dönmelerin önemli bir merkezi haline geldi.
Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, dönmeler, Türkiye, Yunanistan ve İsrail gibi farklı ülkelere göç ettiler.
Sabetaycılık’ın Etkisi
Sabetaycılık, Osmanlı İmparatorluğu’nda ve dünya Yahudiliği üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Sabetaycılık, Yahudilerin Mesihlik inancının yeniden canlanmasına ve Kabala’nın yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur.
Sabetaycılık, Türkiye’de de önemli bir kültürel ve sosyal etkiye sahip olmuştur. Dönmeler, Türkiye’nin modernleşmesine önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Sabetaycılık’ın Tartışmaları
Sabetaycılık, tarih boyunca tartışmalara konu olmuştur. Bazıları, Sabetaycılık’ın bir sahte mesihçilik hareketi olduğunu savunurken, diğerleri Sabetaycılık’ın özgün bir dini inanç sistemi olduğunu savunmaktadır.
Sabetaycılık’ın tartışmalı bir konu olmasının nedenleri şunlardır:
- Sabatay Sevi’nin Mesihlik iddialarının gerçekliği konusunda kesin bir kanıt yoktur.
- Sabetaycılık’ın inançları, Yahudilik ve İslam’ın bir karışımı olduğu için, bazı Yahudiler tarafından kabul edilmemektedir.
Sabetaycılık Hakkında Bilinmesi Gereken Bazı Şeyler
- Sabetaycılık, bir dini ve kültürel