Sorbitol Nedir?
Sorbitol, insan vücudunun yavaşça metabolize ettiği tatlı bir tada sahip şeker alkolüdür. Glukozun indirgenmesi, aldehid grubunun bir hidroksil grubuna dönüştürülmesi ile elde edilebilir.
Kimyasal Yapısı
Sorbitolün kimyasal formülü C6H14O6’dır. Molar kütlesi 182,17 g/mol’dür. Yoğunluğu 1,49 g/cm³’tür. Erime noktası 95 °C, kaynama noktası 296 °C’dir. IUPAC numarası (2S,3R,4R,5R)-Hexane-1,2,3,4,5,6-hexol’dür.
Doğal Oluşum
Sorbitol birçok meyve ve sebzede doğal olarak bulunur. Elma, armut, erik, kiraz, üzüm, ahududu, çilek, muz, mango, kayısı, kuru erik, kuru incir, kuru üzüm gibi meyvelerde ve kuru meyvelerde bulunur. Ayrıca mısır, patates, bezelye, soya fasulyesi gibi sebzelerde de bulunur.
Sentetik Üretimi
Sorbitol ayrıca sentetik olarak glikozdan üretilebilir. Bu işlem, glikozun hidrojen ile indirgenmesi ile gerçekleştirilir.
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
Sorbitol, beyaz veya açık sarı renkte, suda çözünür bir katı maddedir. Tatlıdır, ancak şekerden daha az tatlıdır. Sorbitol, şeker gibi karbonhidrat içerir, ancak şekerden daha az kalori içerir.
Sorbitolün Faydaları
Sorbitolün bazı faydaları şunlardır:
- Düşük kalorili bir tatlandırıcıdır.
- Kan şekeri seviyesini yükseltmez.
- Diş çürümesini önlemeye yardımcı olabilir.
- Kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir.
Sorbitolün Zararları
Sorbitolün bazı zararları şunlardır:
- Bazı insanlarda ishal, gaz ve şişkinlik gibi sindirim problemlerine neden olabilir.
- Büyük miktarlarda tüketilirse, müshil etkisi gösterebilir.
Sorbitolün Kullanım Alanları
Sorbitol, birçok alanda kullanılır. En yaygın kullanım alanları şunlardır:
- Tatlandırıcı olarak: Sorbitol, şeker yerine kullanılan bir tatlandırıcıdır. Şekerden daha az kalori içerir ve kan şekeri seviyesini yükseltmez. Bu nedenle, diyabetliler ve kilo vermeye çalışanlar için uygundur.
- Gıda katkı maddesi olarak: Sorbitol, gıdalarda nemlendirici, kıvam artırıcı ve koruyucu olarak kullanılır.
- İlaç endüstrisinde: Sorbitol, bazı ilaçların üretiminde kullanılır.
- Kozmetik endüstrisinde: Sorbitol, kozmetik ürünlerinde nemlendirici ve koruyucu olarak kullanılır.
Sorbitol İçeren Gıdalar
Sorbitol içeren bazı yiyecekler şunlardır:
- Sakız
- Şekerleme
- Diş macunu
- Dondurma
- Şekerli içecekler
- Kuru meyveler
- Meyve suları
- Bazı meyveler ve sebzeler
Sorbitol İçeren İlaçlar
Sorbitol içeren bazı ilaçlar şunlardır:
- Laksatifler
- Diş macunu
- Bazı göz damlaları
- Bazı burun spreyleri
Sorbitol Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sorbitol kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Sorbitol, bazı insanlarda ishal, gaz ve şişkinlik gibi sindirim problemlerine neden olabilir. Bu nedenle, sorbitol içeren gıdaları ve ilaçları ilk kez kullanıyorsanız, küçük miktarlarla başlayarak vücudunuzun tepkisini gözlemlemeniz tavsiye edilir.
- Büyük miktarlarda sorbitol tüketimi, müshil etkisi gösterebilir. Bu nedenle, günde 50 gramdan fazla sorbitol tüketmemeye dikkat edin.
- Sorbitol içeren gıdaları ve ilaçları hamile veya emziren kadınlar, küçük çocuklar ve bağırsak sorunları olan kişiler dikkatli kullanmalıdır.