Jargon Nedir?
Jargon, belirli bir meslek ya da topluluğu paylaşan, aynı ilgi alanları ve aynı geçmişe sahip kişilerin ortak dil kullanımıdır. Bu terim belli bir yaş grubu, meslek, hobi veya ilgi alanı ya da amacı paylaşarak bir araya gelmiş kişilerin kullandığı dile karşılık gelir.
Jargon, ortak bir alanda uzmanlaşmış kişilerin, birbirlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde anlayabilmeleri için geliştirdikleri özel bir dildir. Jargon, kelimelerin ve ifadelerin orijinal anlamlarından farklı anlamlara gelmesine neden olabilir. Örneğin, bir bilgisayar mühendisi için “kod” kelimesi, bir yazılım programını oluşturan komutlar dizisi anlamına gelirken, bir bilgisayar kullanıcısı için “kod” kelimesi, bir oyunu veya programı çalıştırmak için gerekli olan talimatlar anlamına gelebilir.
Jargonun Özellikleri
Jargonun temel özellikleri şunlardır:
- Sınırlı bir alanda kullanılır. Jargon, belirli bir meslek, topluluk veya ilgi alanıyla sınırlı olarak kullanılır. Örneğin, tıp jargonu, sadece doktorlar, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları tarafından kullanılır.
- Ortak bir anlayışa dayanır. Jargon, ortak bir alanda uzmanlaşmış kişilerin ortak bir anlayışa dayanır. Örneğin, bilgisayar jargonu, sadece bilgisayar konusunda bilgi sahibi olan kişiler tarafından anlaşılabilir.
- Kelimelerin ve ifadelerin anlamları değişebilir. Jargonda, kelimelerin ve ifadelerin orijinal anlamlarından farklı anlamlara gelmesi yaygındır. Örneğin, “kod” kelimesinin bilgisayar mühendisleri ve bilgisayar kullanıcıları tarafından farklı anlamlarda kullanılması gibi.
Jargonun Türleri
Jargon, farklı türlere ayrılabilir. Bu türlerden bazıları şunlardır:
- Meslek jargonu: Belli bir mesleğe özgü jargondur. Örneğin, tıp jargonu, hukuk jargonu, mühendislik jargonu vb.
- Sosyal jargon: Belli bir sosyal grup tarafından kullanılan jargondur. Örneğin, gençlik jargonu, sokak jargonu, hapishane jargonu vb.
- Hobi jargonu: Belli bir hobi veya ilgi alanına özgü jargondur. Örneğin, bilgisayar jargonu, fotoğrafçılık jargonu, balıkçılık jargonu vb.
Jargonun Kullanım Alanları
Jargon, günlük hayatta birçok alanda kullanılır. Bu alanlar şunlardır:
- İş dünyası: İş dünyasında, jargon, çalışanların birbirlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde anlayabilmeleri için kullanılır. Örneğin, bir toplantıda, pazarlama departmanı çalışanları tarafından kullanılan jargon, finans departmanı çalışanları tarafından anlaşılmayabilir.
- Eğitim: Eğitimde, jargon, öğrencilerin belirli bir alanda uzmanlaşmalarına yardımcı olmak için kullanılır. Örneğin, tıp fakültesinde öğrenciler, tıp jargonunu öğrenerek tıp mesleğine hazırlanırlar.
- Medya: Medyada, jargon, uzmanların görüşlerini aktarmak için kullanılır. Örneğin, bir haber programında, ekonomistlerin kullandığı jargon, ekonomi konusunda bilgi sahibi olmayan izleyiciler tarafından anlaşılmayabilir.
Jargonun Yararları ve Zararları
Jargonun hem yararları hem de zararları vardır. Yararları şunlardır:
- Anlayışı hızlandırır. Jargon, ortak bir alanda uzmanlaşmış kişilerin birbirlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde anlamalarına yardımcı olur.
- İletişimi kolaylaştırır. Jargon, ortak bir anlayışa dayandığı için, iletişimi kolaylaştırır.
- Uzmanlık alanını tanımlar. Jargon, belirli bir meslek veya alanın uzmanlık alanını tanımlar.
Jargonun zararları şunlardır:
- Anlayışı zorlaştırabilir. Jargon, ortak bir anlayışa dayanmadığı için, başkaları tarafından anlaşılması zor olabilir.
- İletişimi engelleyebilir. Jargon, ortak bir anlayışa dayanmadığı için, iletişimi engelleyebilir.
- Dil kirliliğine neden olabilir. Jargon, kelimelerin ve ifadelerin anlamlarının değişmesine neden olarak dil kirliliğine neden olabilir.
Sonuç olarak, jargon, belirli bir meslek ya da topluluğu paylaşan, aynı ilgi alanları ve aynı geçmişe sahip kişilerin ortak dil kullanımıdır. Jargonun hem yararları hem de zararları vardır. Jargonun yararlarından yararlanmak için, jargonu kullanan kişilerle iletişim kurarken jargonu öğrenmek gerekir. Jargonun zararlarından kaçınmak için ise, jargonu kullanmaya gerek olmayan durumlarda jargon kullanmaktan kaçınmak gerekir.