Evsel Atık Nedir?
Evsel atık, günlük yaşamda evlerde, iş yerlerinde, okullarda, hastanelerde ve diğer kamusal alanlarda oluşan, geri dönüştürülebilir veya geri dönüştürülemeyen, tehlikeli veya tehlikesiz olan her türlü atıktır. Evsel atıklar, insan nüfusunun artması ve yaşam standartlarının yükselmesi ile birlikte giderek daha büyük bir sorun haline gelmektedir.
Evsel Atıkların Çeşitleri
Evsel atıklar, özelliklerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Organik atıklar: Yemek artıkları, meyve ve sebze kabukları, bahçe atıkları gibi organik maddelerden oluşan atıklartır.
- Geri dönüştürülebilir atıklar: Kağıt, karton, plastik, metal, cam gibi yeniden kullanılabilir maddelerden oluşan atıklartır.
- Tehlikeli atıklar: Boya, ilaç, pil, akü gibi insan sağlığı ve çevre için zararlı maddelerden oluşan atıklartır.
- Hacimli atıklar: Mobilya, beyaz eşya, inşaat ve yıkım atıkları gibi büyük ve ağır olan atıklartır.
Evsel Atıkların Kaynakları
Evsel atıklar, günlük yaşamda kullanılan her türlü ürün ve hizmetten kaynaklanır. Evsel atıkların başlıca kaynakları şunlardır:
- Yiyecek ve içecekler: Evlerde tüketilen gıda ve içeceklerden kaynaklanan atıklar, evsel atıkların en büyük kısmını oluşturur.
- Kişisel bakım ve temizlik ürünleri: Şampuan, sabun, deterjan gibi kişisel bakım ve temizlik ürünlerinden kaynaklanan atıklar, evsel atıkların önemli bir kısmını oluşturur.
- Ambalaj atıkları: Gıda, içecek, temizlik ürünleri gibi ürünlerin ambalajlarından kaynaklanan atıklar, evsel atıkların önemli bir kısmını oluşturur.
- Elektronik atıklar: Televizyon, bilgisayar, cep telefonu gibi elektronik cihazlardan kaynaklanan atıklar, evsel atıkların önemli bir kısmını oluşturur.
Evsel Atıkların Zararları
Evsel atıklar, insan sağlığı ve çevre için çeşitli zararlar oluşturur. Evsel atıklar, insan sağlığını aşağıdaki şekillerde etkiler:
- Hastalıklara neden olabilir: Evsel atıklar, bakteri, virüs ve diğer mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam oluşturur. Bu mikroorganizmalar, tifo, kolera, ishal gibi çeşitli hastalıklara neden olabilir.
- Zehirlenmelere neden olabilir: Evsel atıklar arasında bulunan boya, ilaç, pil gibi tehlikeli atıklar, insan sağlığına zarar verebilir.
Evsel atıklar, çevreyi aşağıdaki şekillerde etkiler:
- Atık su kirliliğine neden olur: Evsel atıklar, kanalizasyon sistemlerine karışarak atık su kirliliğine neden olur. Atık su kirliliği, su kaynaklarının kirlenmesine ve su kalitesinin bozulmasına neden olur.
- Toprağı kirletir: Evsel atıklar, toprakta birikerek toprağın kirlenmesine neden olur. Toprak kirliliği, bitki ve hayvanların yaşamını olumsuz etkiler.
- Hava kirliliğine neden olur: Evsel atıklar, yakılarak bertaraf edildiğinde hava kirliliğine neden olur. Hava kirliliği, solunum hastalıklarına ve diğer sağlık sorunlarına neden olur.
Evsel Atıkların Yönetimi
Evsel atıkların yönetiminden belediyeler sorumludur. Belediyeler, evsel atıkların toplanması, taşınması, depolanması ve bertaraf edilmesi gibi işlemleri gerçekleştirir. Evsel atıkların yönetimi, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Toplama: Evsel atıklar, belediyeler tarafından belirlenen günlerde ve saatlerde toplanır.
- Taşıma: Evsel atıklar, toplayıcı araçlarla geçici depolama alanlarına taşınır.
- Depolama: Evsel atıklar, geçici depolama alanlarında bir süre bekletilir.
- Bertaraf: Evsel atıklar, geri dönüşüm, kompostlama veya yakma gibi yöntemlerle bertaraf edilir.
Evsel Atıkların Azaltılması
Evsel atıkların azaltılması, çevrenin korunması için önemli bir adımdır. Evsel atıkları azaltmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Geri dönüşüme önem verin: Kağıt, karton, plastik, metal, cam gibi geri dönüştürülebilir atıkları ayrı ayrı toplayarak geri dönüşüme kazandırın.
- Ambalaj atıklarını azaltın: Ambalajlı ürünleri mümkün olduğunca az kullanın.
- Sürdürülebilir ürünler kullanın: Sürdürülebilir üretim yöntemleriyle üretilen ürünleri tercih edin.