Şafiî Mezhebi
Giriş
Şafiî mezhebi, İslam dininin Sünnî fıkıh mezheplerinden biridir. Kurucusu, asıl adı Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-Şâfiî olan İmam Şâfiî’dir. (767-820)
Şafiî mezhebi, özellikle Doğu Afrika, Yemen, Malezya ve Endonezya’da yaygın olmakla birlikte, Suriye başta olmak üzere bazı Arap ülkelerinde de taraftarları bulunmaktadır.
Şafiî Mezhebinin Özellikleri
Şafiî mezhebinin temel özellikleri şunlardır:
- Kur’an-ı Kerim’i, Sahih hadisleri ve sahabe icmaını temel alır.
- Yakîn kâidesiyle hareket eder.
- İhtiyarı esas alır.
- İstihsan illeti esas alır.
- Sahabe icmaını kıyastan üstün tutar.
Şafiî Mezhebinin Fıkıh Usulü
Şafiî mezhebinin fıkıh usulü, İmam Şâfiî’nin “Risâle” adlı eserinde yer almaktadır. Bu eserde, fıkıh usulünün temel kaynakları, fıkhî delillerin sıralaması, fıkhî hüküm çıkarma yolları gibi konular ele alınmıştır.
Şafiî mezhebinin fıkıh usulüne göre, fıkhî hükümler dört temel kaynaktan çıkarılır:
- Kur’an-ı Kerim: Kur’an-ı Kerim, İslam’ın temel kaynağıdır ve bütün fıkhî hükümlerin kaynağı olarak kabul edilir.
- Sahih hadisler: Sahih hadisler, Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirlerini içeren rivayetlerdir. Şafiî mezhebine göre, sahih hadislerde yer alan hükümler, Kur’an-ı Kerim’den sonra gelen en önemli fıkhî kaynaktır.
- Sahabe icmaı: Sahabe icmaı, Hz. Peygamber’in vefatından sonra, onun sünnetine uygun olarak sahabelerin ortaklaşa vardığı hükümdür. Şafiî mezhebine göre, sahabe icmaı, kıyas ve istihsandan üstün tutulur.
- Kıyas: Kıyas, bir hükmün, benzer bir konudan kıyas yoluyla çıkarılmasıdır. Şafiî mezhebine göre, kıyas, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına aykırı olmamak şartıyla kullanılabilir.
Şafiî Mezhebinin Fıkhı Hükümleri
Şafiî mezhebinin fıkhı hükümleri, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler, sahabe icmaı ve kıyas gibi fıkhî kaynaklardan çıkarılmıştır. Bu hükümler, İslam’ın temel inanç ve ibadetlerini kapsamaktadır.
Şafiî mezhebinin fıkhı hükümlerine dair bazı örnekler şunlardır:
- Namaz: Şafiî mezhebine göre, namaz beş vakittir. Namazların nasıl kılınacağı, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına göre belirlenmiştir.
- Oruç: Şafiî mezhebine göre, oruç, Ramazan ayında güneş doğmadan önce niyet ederek tutulan bir ibadettir. Oruç ibadetinin nasıl yapılacağı, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına göre belirlenmiştir.
- Hac: Şafiî mezhebine göre, hacc, farz bir ibadettir. Hac ibadetinin nasıl yapılacağı, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına göre belirlenmiştir.
- Zekât: Şafiî mezhebine göre, zekât, malın belli bir miktarının, Allah rızası için fakirlere verilmesidir. Zekâtın nasıl verileceği, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına göre belirlenmiştir.
- Kurban: Şafiî mezhebine göre, kurban, Kurban Bayramı’nda kesilen bir ibadettir. Kurban ibadetinin nasıl yapılacağı, Kur’an-ı Kerim, Sahih hadisler ve sahabe icmaına göre belirlenmiştir.
Şafiî Mezhebinin Tarihi
Şafiî mezhebi, İmam Şâfiî tarafından 9.