Işkın Nedir?
Işkın, kuzukulağıgiller (Polygonaceae) familyasından 1000 – 4000 m yüksekliklerde yetişen, mayıs-haziran aylarında sarımsı beyaz çiçek açan, 40–150 cm boyunda, çok yıllık, otsu bir ravent türüdür. Tanımlanmış 103 Rheum türünden biridir ve nominat seksiyonda sınıflandırılır.
Bilimsel adı Rheum ribes olan ışkın, uçkun, rebez, ohçun gibi isimlerle de bilinir. Anadolu’da ise yayla muzu olarak bilinir. Bu isim ışkının muz gibi soyularak yenme özelliğinden ileri gelir.
Işkın, Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde yetişmektedir. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde daha yaygın olarak bulunur. Işkın, dağlık alanlarda ve karasal iklimin etkili olduğu bölgelerde yetişmeyi tercih eder.
Işkının gövdesi kalın ve otsudur. Yaprakları büyük ve fil kulağını andırır. Çiçekleri sarımsı beyazdır ve mayıs-haziran aylarında açar. Meyveleri üç köşeli ve kırmızımsı kahverengidir.
Işkının Faydaları
Işkın, vitamin, mineral ve antioksidan bakımından zengin bir bitkidir. Bu nedenle, sağlık açısından birçok faydası olduğu düşünülmektedir.
Işkının faydalarından bazıları şunlardır:
- Kan şekerini düşürmeye yardımcı olur.
- Kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.
- Kabızlığı gidermeye yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
- Böbrek sağlığını desteklemeye yardımcı olur.
- Cilt sağlığını desteklemeye yardımcı olur.
Işkın, taze olarak tüketilebildiği gibi, kurutularak veya konserve yapılarak da tüketilebilir. Işkın, çorba, salata, sarma, dolması gibi çeşitli yemeklerde kullanılabilir.
Işkının Zararları
Işkın, yaprakları zehirlidir. Bu nedenle, ışkının sadece gövde ve kökleri tüketilmelidir. Işkın yapraklarının tüketilmesinden kaynaklanan zehirlenme belirtileri arasında baş dönmesi, kusma, ishal ve karın ağrısı yer alır.
Işkın, aşırı tüketildiğinde de sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, ışkının günlük tüketimi 100 gramı geçmemelidir.
Işkın Nasıl Saklanır?
Işkın, taze olarak tüketileceği zaman, yapraklarından arındırılarak tüketilmelidir. Işkının kökleri ve gövdeleri, ince bir şekilde soyularak tüketilebilir.
Işkın, kurutularak da saklanabilir. Işkın kurutmak için, ışkının kökleri ve gövdeleri, ince bir şekilde doğranarak, güneşli bir yerde kurutulmalıdır. Işkın kurutulduktan sonra, hava almayan bir kapta saklanabilir.
Işkın, konserve yapılarak da saklanabilir. Işkın konservesi yapmak için, ışkının kökleri ve gövdeleri, ince bir şekilde doğranarak, bir tencereye alınır. Tencereye su ve tuz eklenerek, ışkınlar kaynatılır. Kaynadıktan sonra, ışkınlar kavanozlara doldurulur ve kavanozların ağzı sıkıca kapatılır. Kavanozlar, bir gün boyunca ters çevrilerek bekletilir. Kavanozlar, bir gün sonra normal konumuna getirilebilir ve serin bir yerde saklanabilir.