Polikistik Over Sendromu Nedir?
Polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen hormonal bozukluklardan biridir. Yumurtalıklarda çok sayıda küçük, iyi huylu kist oluşumu ile karakterizedir. Bu kistler, yumurtalıkların normal işleyişini bozarak, adet düzensizliği, tüylenme, sivilcelenme, kilo alma ve kısırlık gibi çeşitli sorunlara neden olabilir.
PKOS’un Nedenleri
PKOS’un kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik faktörler, ailede PKOS öyküsü olan kadınlarda riski artırmaktadır. Çevresel faktörler arasında ise obezite, stres ve bazı ilaçlar sayılabilir.
PKOS’un Belirtileri
PKOS’un en yaygın belirtileri şunlardır:
- Adet düzensizliği veya adet görmeme
- Aşırı tüylenme (hirsutizm)
- Sivilcelenme
- Kilo alma
- İnsülin direnci
- Kısırlık
PKOS’un Tanı ve Tedavisi
PKOS’un tanısı, hastanın öyküsü ve fizik muayenesi ile birlikte, ultrason ve kan testleri ile konulabilir. Ultrason ile yumurtalıklarda çok sayıda kist olup olmadığı değerlendirilir. Kan testleri ile ise androjen hormonları ve insülin düzeyleri ölçülür.
PKOS’un tedavisinde, hastanın belirtilerine göre farklı yaklaşımlar uygulanabilir. Adet düzensizliği ve kısırlık gibi durumlarda, doğum kontrol hapları veya insülin direncini azaltmaya yardımcı olan ilaçlar kullanılabilir. Aşırı tüylenme ve sivilcelenme gibi durumlarda ise, androjen hormonlarını azaltmaya yardımcı olan ilaçlar kullanılabilir.
PKOS’un Komplikasyonları
PKOS, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- İnsülin direnci ve diyabet
- Kalp hastalığı
- Karaciğer hastalığı
- Polip ve kanser riskinde artış
- Kısırlık
PKOS’un Önlenmesi
PKOS’un kesin bir önlenmesi yoktur. Ancak, obeziteden kaçınmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, riski azaltmaya yardımcı olabilir.
PKOS’lu Kadınlarda Yaşam Tarzı Değişiklikleri
PKOS’lu kadınlarda, yaşam tarzı değişiklikleri belirtileri hafifletmeye ve komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu değişiklikler şunlardır:
- Sağlıklı bir kiloyu korumak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir beslenme düzeni uygulamak
- Stresi yönetmek
Sonuç olarak, PKOS üreme çağındaki kadınlarda yaygın görülen bir hormonal bozukluktur. Adet düzensizliği, aşırı tüylenme, sivilcelenme, kilo alma ve kısırlık gibi çeşitli belirtilere neden olabilir. PKOS’un kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. PKOS’un tedavisinde, hastanın belirtilerine göre farklı yaklaşımlar uygulanabilir. PKOS’lu kadınlarda, yaşam tarzı değişiklikleri belirtileri hafifletmeye ve komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
PKOS’la İlgili Ek Bilgiler
- PKOS, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10’unu etkilemektedir.
- PKOS’un en yaygın belirtisi adet düzensizliğidir. Adet görememe, düzensiz adet görme veya kısa aralıklarla adet görme gibi belirtiler görülebilir.
- PKOS, aşırı tüylenme (hirsutizm) ile de ilişkilidir. Yüzde, göğüs, karın, sırt ve bacaklarda istenmeyen tüylenme görülebilir.
- PKOS, sivilcelenme ile de ilişkilidir. Yüzde, sırt ve göğüste sivilcelenme görülebilir.
- PKOS, kilo alma ile de ilişkilidir. Karın bölgesinde yağlanma daha yaygındır.
- PKOS, kısırlık ile de ilişkilidir. PKOS’lu kadınların hamile kalma şansı daha düşüktür.
- PKOS, insülin direnci ve diyabet riskini artırır.
- PKOS, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı, polip ve kanser riskini artırabilir.