Uyku apnesi nedir?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun tekrar tekrar durması ve başlaması ile karakterize edilen bir uyku bozukluğudur. Bu duraklamalar, saniyelerle dakikalar arasında değişebilir ve genellikle horlama ile birlikte görülür.
Uyku apnesi, iki ana tipe ayrılır:
- Obstruktif uyku apnesi (OSA): Bu en yaygın görülen uyku apnesi türüdür. Uyku sırasında üst solunum yollarının tıkanması nedeniyle ortaya çıkar.
- Santral uyku apnesi (CSA): Bu daha az yaygın görülen uyku apnesi türüdür. Beynin solunumu kontrol eden kısmının düzgün çalışmaması nedeniyle ortaya çıkar.
Uyku apnesinin belirtileri nelerdir?
Uyku apnesi olan kişilerin en yaygın şikayeti horlamadır. Bununla birlikte, uyku apnesi diğer belirtilere de neden olabilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Gündüz yorgunluğu ve uyku hali
- Konsantrasyon güçlüğü
- Unutkanlık
- Kronik baş ağrısı
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
- Depresyon
- Yüksek tansiyon
- Kalp hastalığı
- Diyabet
- Cinsel işlev bozukluğu
Uyku apnesinin nedenleri nelerdir?
Uyku apnesinin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler riski artırabilir:
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Genellikle sırt üstü yatmak
- Boyun kaslarının gevşek olması
- Burun tıkanıklığı
- Geniz eti veya bademciklerin büyümüş olması
- Bazı ilaçların kullanımı
- Bazı kalıtsal hastalıklar
Uyku apnesi nasıl teşhis edilir?
Uyku apnesi tanısı, genellikle uyku laboratuvarında yapılan polisomnografi (PSG) testi ile konur. Bu test, uyku sırasında kişinin solunumu, kalp ritmi, beyin dalgaları ve diğer hayati belirtileri kaydeder.
Uyku apnesi tanısı için aşağıdaki testler de kullanılabilir:
- Uyku sırasında solunumun monitörlenmesi için kullanılan ev tipi cihazlar
- Kandaki oksijen seviyelerinin ölçümü
- EKG
- BT veya MR taraması
Uyku apnesinin tedavisi nasıl yapılır?
Uyku apnesinin tedavisi, altta yatan nedene göre değişir.
Obstruktif uyku apnesi tedavisinde aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- CPAP tedavisi: Bu, gece boyunca ağız ve buruna takılan bir maske aracılığıyla basınçlı hava sağlayan bir cihazdır. CPAP tedavisi, uyku apnesinin en etkili tedavisidir.
- Diğer cerrahi yöntemler: Bu yöntemler, üst solunum yollarını genişletmeyi amaçlar.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Bu değişiklikler, kilo vermek, sırt üstü uyumak, alkol ve sigara tüketimini azaltmak gibi önlemleri içerir.
Santral uyku apnesi tedavisinde aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- CPAP tedavisi: Bu, obstrüktif uyku apnesi tedavisinde olduğu gibi uygulanabilir.
- İlaç tedavisi: Bu, beynin solunumu kontrol eden kısmını etkileyen ilaçlar kullanılarak yapılır.
- Cerrahi yöntemler: Bu yöntemler, beynin solunumu kontrol eden kısmını uyarmayı amaçlar.
Uyku apnesinin komplikasyonları nelerdir?
Uyku apnesi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir hastalıktır. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Kalp hastalığı
- İnme
- Diyabet
- Parkinson hastalığı
- Alzheimer hastalığı
- Cinsel işlev bozukluğu
- Ölüm
Uyku apnesini önlemek için neler yapılabilir?
Uyku apnesini önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sağlıklı bir kiloya sahip olmak
- Sırt üstü uyumaktan kaçınmak
- Alkol ve sigara tüketimini azaltmak
- Burun tıkanıklığını gidermek için önlemler almak
Sonuç olarak, uyku apnesi ciddi bir sağlık sorunudur. Bu sorunun belirtilerini yaşıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmalısınız.