Zamir Nedir?
Zamir, Türkçede ismin yerine kullanılan sözcüklere verilen addır. Zamirler, cümlede ismin yerine kullanıldıkları için ismin yerine getirdiği bütün işlevleri yerine getirirler. Örneğin, “Ben kitap okudum.” cümlesinde “ben” sözcüğü “ben” isminin yerine kullanılmıştır ve ismin özne işlevini üstlenmiştir.
Zamirler, ismin hangi yönünü karşıladıklarına göre çeşitli adlarla anılırlar. Örneğin, “ben” ve “sen” sözcükleri şahıs zamirleridir. Bu zamirler, konuşan, konuşulan ve kendisinden söz edilen kişi veya kişileri karşılarlar. “Bu” ve “şu” sözcükleri gösterme zamirleridir. Bu zamirler, konuşanın veya dinleyenin yakınındaki veya uzaktaki bir varlığı gösterirler. “Kim” ve “ne” sözcükleri soru zamirleridir. Bu zamirler, bir varlığın veya kavramın kim olduğunu veya ne olduğunu sorarlar.
Zamir Çeşitleri
Zamirler, ismin hangi yönünü karşıladıklarına göre altı gruba ayrılırlar:
- Şahıs zamirleri: Konuşanı, konuşulanı ve kendisinden söz edilen kişi veya kişileri karşılarlar.
- Gösterme zamirleri: Konuşanın veya dinleyenin yakınındaki veya uzaktaki bir varlığı gösterirler.
- İstek zamirleri: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyeni karşılarlar.
- Soru zamirleri: Bir varlığın veya kavramın kim olduğunu veya ne olduğunu sorarlar.
- Belirsizlik zamirleri: Belirli olmayan bir varlığı veya kavramı karşılarlar.
- Dönüşlü zamirler: Cümlede özne işlevi gören varlığın kendisiyle ilgili bir durumu karşılarlar.
Şahıs Zamirleri
Şahıs zamirleri, konuşan, konuşulan ve kendisinden söz edilen kişi veya kişileri karşılarlar. Şahıs zamirleri, tekil ve çoğul olmak üzere ikiye ayrılır.
Tekil şahıs zamirleri:
- Ben: Konuşanı karşılar.
- Sen: Konuşulan kişiyi karşılar.
- O: Kendisinden söz edilen kişiyi karşılar.
Çoğul şahıs zamirleri:
- Biz: Konuşanları karşılar.
- Siz: Konuşulan kişileri karşılar.
- Onlar: Kendisinden söz edilen kişileri karşılar.
Gösterme Zamirleri
Gösterme zamirleri, konuşanın veya dinleyenin yakınındaki veya uzaktaki bir varlığı gösterirler. Gösterme zamirleri, bu, şu, o ve bunlar, şunlar, onlar olmak üzere üçe ayrılır.
Bu: Konuşanın veya dinleyenin yakınındaki bir varlığı gösterir.
Şu: Konuşanın veya dinleyenin uzaktaki bir varlığı gösterir.
O: Konuşanın veya dinleyenin yakın veya uzak olmasına bakılmaksızın herhangi bir varlığı gösterir.
Bunlar: Konuşanın veya dinleyenin yakınındaki birden fazla varlığı gösterir.
Şunlar: Konuşanın veya dinleyenin uzaktaki birden fazla varlığı gösterir.
Onlar: Konuşanın veya dinleyenin yakın veya uzak olmasına bakılmaksızın birden fazla varlığı gösterir.
İstek Zamirleri
İstek zamirleri, bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyeni karşılarlar. İstek zamirleri, ben, sen, o, biz, siz, onlar şahıs zamirleriyle birlikte kullanılırlar.
Ben: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişi ben olduğunda kullanılır. Örneğin, “Ben bu kitabı okumak istiyorum.”
Sen: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişi sen olduğunda kullanılır. Örneğin, “Sen o filmi izlemek istiyor musun?”
O: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişi o olduğunda kullanılır. Örneğin, “O bu işi yapmak istiyor.”
Biz: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişiler biz olduğumuzda kullanılır. Örneğin, “Biz bu parka gitmek istiyoruz.”
Siz: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişiler siz olduğunuzda kullanılır. Örneğin, “Siz bu yemeği yemek istiyor musunuz?”
Onlar: Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını isteyen kişiler onlar olduğunda kullanılır. Örneğin, “Onlar bu oyunu oynamak istiyor.”
Soru Zamirleri
Soru zamirleri, bir varlığın veya kavramın kim olduğunu veya ne olduğunu sorarlar. Soru