Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Histrionik kişilik bozukluğu, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından (DSM-5) “aşırı duygusallık ve dikkat çekme isteğiyle kendini belli eden kişilik bozukluğu” olarak tanımlanmıştır. Bu bozukluğa sahip olan kişiler, genellikle yetişkinliğin ilk dönemlerinde başlayan, aşırı duygusallık, dikkat çekme ihtiyacı ve çevresi tarafından onay alma eğilimi ile karakterize edilirler.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Histrionik kişilik bozukluğunun temel belirtileri şunlardır:
- Aşırı duygusallık ve dramatizm: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, duygularını genellikle aşırı ve abartılı bir şekilde ifade ederler. Örneğin, mutlu olduklarında çok coşkulu, üzgün olduklarında çok kederli görünebilirler.
- Dikkat çekme ihtiyacı: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, sürekli ilgi ve onay görmek isterler. Bunu yapmak için çeşitli yöntemler kullanabilirler, örneğin:
- Aşırı abartılı ve dikkat çekici bir şekilde giyinmek
- Dramatik ve ilginç hikayeler anlatmak
- Kendilerini başkalarına komik veya çekici göstermek
- Telkine yatkınlık: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, başkalarının fikirlerinden veya önerilerinden kolayca etkilenirler. Bu durum, onların kendi kararlarını vermelerini zorlaştırabilir.
- İlişkilerde yüzeysellik: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, genellikle ilişkilerinde yüzeyseldir. Başkalarına karşı aşırı sevgi ve ilgi gösterirler, ancak bu duygular gerçekçi değildir.
- Kendini abartma: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, genellikle kendilerini abartırlar. Örneğin, yeteneklerini veya başarılarını olduğundan daha fazla göstermeye çalışabilirler.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Histrionik kişilik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Genetik faktörler: Histrionik kişilik bozukluğunun genetik faktörlerden kaynaklandığına dair bazı kanıtlar vardır.
- Erken çocukluk deneyimleri: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerin, erken çocukluklarında aşırı ilgi ve onay görme ihtiyacını geliştirmiş olabilecekleri düşünülmektedir.
- Travmatik deneyimler: Travmatik deneyimler, histrionik kişilik bozukluğunun gelişiminde rol oynayabilir.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Histrionik kişilik bozukluğu, genellikle psikoterapi ile tedavi edilir. Psikoterapide, kişinin duygularını daha sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi, dikkat çekme ihtiyacını azaltmayı ve ilişkilerde daha derinlikli bağ kurmayı öğrenmesi hedeflenir.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun Etkileri
Histrionik kişilik bozukluğu, kişinin kişisel ve profesyonel yaşamında çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar şunlardır:
- İlişkilerde sorunlar: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerin ilişkileri genellikle yüzeysel ve kısa sürelidir. Bu durum, kişinin yalnızlık ve terk edilme duygularına yol açabilir.
- İş hayatında sorunlar: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, iş hayatında genellikle başarılı olamazlar. Bu durum, kişinin finansal sorunlar yaşamasına neden olabilir.
- Ruh sağlığı sorunları: Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, depresyon, anksiyete ve madde bağımlılığı gibi ruh sağlığı sorunlarına daha yatkındırlar.
Histrionik Kişilik Bozukluğu Olan Kişilerle İlişkiler
Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerle ilişkiler kurmak zor olabilir. Bu kişiler, genellikle dikkat çekmek için dramatik davranışlar sergileyebilirler. Bu durum, karşınızdakini rahatsız edebilir veya ona karşı güvensiz hissetmesine neden olabilir.
Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerle sağlıklı bir ilişki kurmak için şu noktalara dikkat edebilirsiniz:
- Kişinin davranışlarını kişisel algılamayın. Bu davranışlar, kişilik bozukluğunun bir sonucudur.
- Kişinin duygularını anlamaya çalışın. Ancak, onun duygularına kapılmayın.
- Kişinin duygularını abartmamasına yardımcı olun.
- Kişinin gerçekçi hedefler belirlemesine yardımcı olun.
Sonuç
Histrionik kişilik bozukluğu, kişinin duygusal, bilişsel ve işlevsel sağlığını etkileyen bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluk, genellikle psikoterapi ile tedavi edilir.