Malnütrisyon Nedir?
Malnütrisyon, beslenmenin içerik ve miktar açısından yetersiz olması veya tam tersi aşırı besin alımı nedeniyle oluşan sağlık sorunlarını ifade eder. Günlük enerji ihtiyacı, yaş, cinsiyet, beden ebadı ve fiziksel aktiviteye bağlı olarak değişiklik gösterir. Gıda tüketiminin metabolik hızı karşılamayamaması durumunda endojen enerji kaynaklarının yıkımı ile ortaya çıkan klinik durum olan malnütrisyon, iki şekilde meydana gelebilir:
- Gıda tüketimi normal, hasta hipermetabolik.
- Metabolik hız normal, yetersiz gıda alımı
Malnütrisyonun Nedenleri
Malnütrisyonun nedenleri, yetersiz beslenme veya aşırı beslenme olarak iki ana grupta toplanabilir.
Yetersiz Beslenme Nedenleri
Yetersiz beslenme, vücudun ihtiyacı olan besinleri yeterince alamadığı durumdur. Yetersiz beslenmeye yol açabilecek faktörler şunlardır:
- Yoksulluk: Yetersiz beslenmenin en yaygın nedenidir. Yoksulluk nedeniyle insanlar yeterli miktarda ve besin değeri yüksek gıdalara erişemezler.
- Savaş, doğal afet ve göç: Bu gibi durumlarda insanlar güvenli ve yeterli gıdalara erişemeyebilirler.
- Hastalıklar: Bazı hastalıklar, insanların besinleri yeterince emmesine veya kullanmasına engel olabilir. Örneğin, kanser, HIV/AIDS ve kronik hastalıklar malnütrisyona yol açabilir.
- Yaşlılık: Yaşlandıkça insanların besinleri yeterince sindirmesi ve kullanması zorlaşır. Bu nedenle yaşlılarda malnütrisyon riski artar.
Aşırı Beslenme Nedenleri
Aşırı beslenme, vücudun ihtiyacı olan besinlerden daha fazlasını aldığı durumdur. Aşırı beslenmeye yol açabilecek faktörler şunlardır:
- Fazla kilolu veya obez olmak: Aşırı kilolu veya obez insanlar, sağlıklı bireylere göre daha fazla besin alırlar.
- Düzensiz beslenme: Düzensiz beslenme, vücudun ihtiyacı olan besinleri yeterince almasına engel olabilir.
- Hareketsiz yaşam: Hareketsiz yaşam, vücudun enerji ihtiyacını azaltır. Bu nedenle hareketsiz insanlar, daha az besin almaları gerekirken, daha fazla besin alabilirler.
- Psikolojik faktörler: Bazı psikolojik faktörler, insanların aşırı yemesine neden olabilir. Örneğin, stres, kaygı ve depresyon aşırı yemeye yol açabilir.
Malnütrisyonun Sonuçları
Malnütrisyon, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Malnütrisyonun sonuçları, yetersiz beslenme veya aşırı beslenmenin türüne göre değişebilir.
Yetersiz Beslenme Sonuçları
Yetersiz beslenmenin sonuçları, aşağıdakileri içerebilir:
- Büyüme ve gelişme geriliği: Yetersiz beslenme, çocukların büyüme ve gelişmesini olumsuz etkiler. Bu durum, boy kısalığı, zayıflık ve kas kaybına yol açabilir.
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması: Yetersiz beslenme, bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu durum, enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır.
- Anemi: Yetersiz beslenme, anemiye yol açabilir. Anemi, kandaki oksijen seviyesinin düşük olması durumudur. Bu durum, halsizlik, yorgunluk ve baş dönmesine yol açabilir.
- Osteoporoz: Yetersiz beslenme, osteoporoza yol açabilir. Osteoporoz, kemiklerin zayıflaması ve kırılgan hale gelmesi durumudur.
- Kronik hastalıklar: Yetersiz beslenme, kronik hastalıklara yakalanma riskini artırır. Örneğin, diyabet, kalp hastalığı ve kanser gibi hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
Aşırı Beslenme Sonuçları
Aşırı beslenmenin sonuçları, aşağıdakileri içerebilir:
- Obezite: Aşırı beslenme, obeziteye yol açabilir. Obezite, vücuttaki yağ oranının normalin üzerinde olması durumudur. Obezite, kalp hastalığı, diyabet, kanser ve diğer kronik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
- Karaciğer hastalığı: Aşırı beslenme, karaciğer hastalığına yol açabilir. Karaciğer hastalığı, karaciğerin hasar görmesi veya işlevini yerine getirememesi durumudur.
- Tip 2 diyabet: Aşırı beslenme, tip 2 diyabete yol açabilir. Tip 2 diyabet, kandaki şeker seviyesinin yüksek olması durumudur.
- Kalp hastalığı: Aşırı beslenme, kalp hastalığına yol açabilir. Kalp hastalığı, kalp damarlarının hasar görmesi veya tıkanması durumudur.malnütris