Muvazaa Nedir?
Muvazaa, bir hukuki ilişkinin taraflarının, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak konusunda yaptıkları gizli anlaşmadır. Arapça kökenli bir sözcük olan muvazaa “danışıklılık” anlamına gelir.
Muvazaanın unsurları şunlardır:
- Taraflar arasında gizli anlaşma: Muvazaa, tarafların arasında gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak konusunda yaptıkları gizli bir anlaşmadır. Bu anlaşma, tarafların açık beyanları ile çelişmektedir.
- Gerçek irade ile dışa vuruş arasında uyuşmazlık: Muvazaa, tarafların gerçek iradeleri ile dışa vuruşları arasında bir uyuşmazlık olmasıdır. Taraflar, görünüşte bir sözleşme yapmış gibi görünseler de, gerçekte başka bir amaçla hareket etmektedirler.
- Üçüncü kişileri aldatma amacı: Muvazaa, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla hareket etmeleridir. Taraflar, görünüşte yapılan sözleşme ile üçüncü kişileri gerçek durumu gizleyerek, onları aldatmayı amaçlamaktadırlar.
Muvazaanın türleri şunlardır:
- Genel muvazaa: Genel muvazaa, tarafların gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak konusunda yaptıkları gizli anlaşmadır. Bu tür muvazaa, Türk Borçlar Kanunu’nun 19. maddesinde düzenlenmiştir.
- Hususi muvazaa: Hususi muvazaa, tarafların gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak konusunda yaptıkları gizli anlaşmadır. Ancak, bu tür muvazaa, üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez.
Muvazaanın Hukuki Sonuçları
Muvazaa, Türk hukukunda geçerli bir sözleşme olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, muvazaalı işlemler, üçüncü kişilere karşı hüküm doğurmaz.
Muvazaa, taraflara karşı da bazı hukuki sonuçlar doğurur. Tarafların, muvazaanın varlığı halinde, gerçek iradelerine uygun olan sözleşmeyi yapmaları gerekir. Taraflar, bu sözleşmeyi yapmazlarsa, muvazaalı işlem geçersiz kabul edilir ve taraflar, zararın tazmin edilmesi için sorumlu tutulabilirler.
Muvazaanın İptali Davası
Muvazaalı işlemler, üçüncü kişilere karşı hüküm doğurmaz. Ancak, üçüncü kişiler, muvazaanın varlığı halinde, muvazaalı işlemin iptali için dava açabilirler.
Muvazaalı işlemler, miras hukukunda da önemli bir yere sahiptir. Mirasbırakan, mirasçılarını aldatmak amacıyla muvazaalı bir işlemde bulunabilir. Bu durumda, mirasçılar, muvazaanın varlığı halinde, muvazaalı işlemin iptali için dava açabilirler.
Muvazaa Örnekleri
Muvazaa, günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Muvazaa örnekleri şunlardır:
- **Bir kişi, borcundan kurtulmak için, gerçekte bir satış yapmadığı halde, malını bir başkasına satmış gibi görünebilir. Bu durumda, muvazaa söz konusudur.
- **Bir kişi, mirasçılarını aldatmak için, gerçekte bir bağış yapmadığı halde, malını bir başkasına bağışlamış gibi görünebilir. Bu durumda, muvazaa söz konusudur.
- **Bir kişi, bir işyerini satmak istemediği halde, gerçekte bir satış yapmadığı halde, malını bir başkasına satmış gibi görünebilir. Bu durumda, muvazaa söz konusudur.
Muvazaadan Korunma Yolları
Muvazaa, üçüncü kişiler açısından riskli bir durumdur. Muvazaadan korunmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- **Muvazaaya konu olan sözleşmeyi imzalamadan önce, sözleşmenin içeriğini ve tarafların gerçek iradelerini iyice araştırmak gerekir.
- **Muvazaaya konu olan sözleşmeyi imzalamadan önce, sözleşmenin bir avukat tarafından incelenmesi gerekir.
- **Muvazaaya konu olan sözleşmeyi imzalamadan önce, sözleşmenin bir noterde yapılması gerekir.
Muvazaa, hukuki anlamda bir anlaşmazlıktır. Bu nedenle, muvazaadan korunmak için, hukuki yardım almak faydalı olacaktır.