Sema Nedir?
Sema, Arapça “dinlemek” anlamına gelen “semi” kelimesinden gelen bir tasavvuf terimidir. Tasavvuf inancına göre, sema, sufilerin musiki nağmelerini dinlerken sesi ve anlamı işitmesi, vecde gelip hareket etmesi ve kendinden geçip dönmesi anlamındadır. Sema, sufilerin Allah’a yakınlaşmak için yaptıkları bir ibadet biçimidir.
Sema, kökenleri çok eskilere dayanan bir gelenektir. Şamanizm gibi eski dinlerde de sema benzeri uygulamalara rastlanmıştır. Sema, İslamiyet’in kabulünden sonra da sufiler tarafından benimsenmiş ve geliştirilmiştir.
Sema’nın Tarihçesi
Sema’nın tarihçesi kesin olarak bilinmemekle birlikte, kökenleri çok eskilere dayandığı düşünülmektedir. Şamanizm gibi eski dinlerde de sema benzeri uygulamalara rastlanmıştır. Sema, İslamiyet’in kabulünden sonra da sufiler tarafından benimsenmiş ve geliştirilmiştir.
Sema’nın ilk örneklerine, 7. yüzyılda yaşamış olan sufilerden Hasan Basri’nin öğretilerinde rastlanır. Hasan Basri, sema’yı, “Allah’ın varlığını ve kudretini hissetmenin bir yolu” olarak görmüştür. 9. yüzyılda yaşamış olan Hallac-ı Mansur, sema’yı daha da geliştirmiş ve bir ibadet biçimi haline getirmiştir. Hallac-ı Mansur, sema’yı, “Allah’la bir olmanın bir yolu” olarak görmüştür.
- yüzyılda yaşamış olan Mevlana Celaleddin Rumi, sema’yı en üst düzeye çıkarmış ve bir sanat haline getirmiştir. Mevlana, sema’yı, “hakikate ulaşmanın bir yolu” olarak görmüştür.
Sema’nın Anlamı
Sema, sufiler için çok önemli bir ibadet biçimidir. Sema, sufilerin Allah’a yakınlaşmak için yaptıkları bir yoldur. Sema yoluyla sufiler, Allah’ın varlığını ve kudretini daha derinden hissederler. Sema yoluyla sufiler, nefslerini terbiye eder ve ruhlarını arındırırlar.
Sema, sufiler için bir simgedir. Sema yoluyla sufiler, kainatın döngüselliğini, hayatın akışkanlığını ve insan ruhunun yolculuğunu temsil ederler. Sema yoluyla sufiler, birlik ve beraberliği, aşkı ve sevgiyi simgelerler.
Sema’nın Çeşitleri
Sema, farklı şekillerde icra edilebilir. Sema’nın en yaygın şekli, Mevlevi sema ayinidir. Mevlevi sema ayini, Mevlana Celaleddin Rumi’nin öğretilerine dayanır. Mevlevi sema ayininde, dervişler, kendi etraflarında dönerek sema yaparlar. Sema esnasında dervişler, tasavvuf müziği eşliğinde belirli hareketler yaparlar.
Sema’nın diğer bir yaygın şekli, alevi sema ayinidir. Alevi sema ayini, Alevi inancına dayanır. Alevi sema ayininde, dervişler, kendi etraflarında dönerek sema yaparlar. Sema esnasında dervişler, Alevi müziği eşliğinde belirli hareketler yaparlar.
Sema’nın diğer bir şekli ise, Bektaşı sema ayinidir. Bektaşı sema ayini, Bektaşi inancına dayanır. Bektaşı sema ayininde, dervişler, kendi etraflarında dönerek sema yaparlar. Sema esnasında dervişler, Bektaşi müziği eşliğinde belirli hareketler yaparlar.
Sema’nın Yapısı
Sema, belirli bir yapıya sahiptir. Sema, genellikle bir cami veya tekke gibi dini bir mekanda yapılır. Sema öncesinde, dervişler, belirli bir hazırlık yaparlar. Bu hazırlıkta, dervişler, abdest alır, temiz giysiler giyer ve belirli duaları okurlar.
Sema, genellikle bir zikirle başlar. Zikir esnasında, dervişler, belirli bir kelimeyi veya cümleyi tekrar ederler. Zikir sonrasında, dervişler, kendi etraflarında dönmeye başlarlar. Sema esnasında, dervişler, belirli hareketler yaparlar. Bu hareketler, sufilerin öğretilerini ve inançlarını yansıtır.
Sema, genellikle bir dua ile sona erer. Duada, dervişler, Allah’a dua ederler.
Sema’nın Önemi
Sema, sufiler için çok önemli bir ibadet biçimidir. Sema yoluyla sufiler, Allah’a yakınlaşır, nefslerini terbiye eder ve ruhlarını arındırırlar. Sema,