Yasama, bir devlet veya siyasi birimin egemenlik yetkilerinden birisi olan genel ve asli kural koyma yetkisidir. Bu yetkiyi kullanan organa yasama organı denilir. Yasama organları, genel olarak parlamento olarak adlandırılır.
Yasama, devletin temel işlevlerinden birisidir. Yasama organı, toplumun ihtiyaçlarını ve taleplerini karşılamak için gerekli olan yasaları koymakla görevlidir. Bu yasalar, toplumun düzenini, güvenliğini, refahını ve gelişimini sağlamaya yöneliktir.
Yasama organının yetkileri, kanun koyma, değiştirme ve kaldırma şeklinde özetlenebilir. Yasama organı, bu yetkilerini kullanarak, toplumun ihtiyaç ve taleplerine göre yeni yasalar koyabilir, mevcut yasaları değiştirebilir veya yürürlükten kaldırabilir.
Yasama organının yetkileri, devletin diğer iki egemenlik yetkisinden, yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılır. Yasama organı, yasaları koymakla görevliyken, yürütme organı yasaları uygulamakla, yargı organı ise yasaları yorumlamakla görevlidir. Bu ayrım, devlet yönetiminde güç dengesinin sağlanmasına yardımcı olur.
Yasama organı, temsili demokrasilerde, halkın temsilcilerinden oluşur. Halk, seçim yoluyla yasama organına temsilcilerini seçer. Bu sayede, yasama organı, toplumun ihtiyaçlarını ve taleplerini daha iyi bir şekilde yansıtır.
Yasama organının işleyişi, devletin siyasi sistemine göre farklılık gösterir. Parlamenter sistemlerde, yasama organı, yürütme organını denetleme ve düşürme yetkisine sahiptir. Bu sayede, yasama organı, yürütme organının keyfiliğini önler.
Yasama organının işleyişi, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Yasama teklifinin hazırlanması: Yasama teklifi, yasama organının bir üyesi tarafından veya bir grup üye tarafından hazırlanabilir.
- Yasama teklifinin görüşülmesi: Yasama teklifi, yasama organında görüşülür. Bu aşamada, teklifin içeriği, yasalarla uyumluluğu ve topluma olan etkileri tartışılır.
- Yasama teklifinin kabulü veya reddi: Yasama teklifi, yasama organında oylanır. Oylama sonucunda, teklif kabul edilirse yasa haline gelir, reddedilirse yasa haline gelmez.
Yasama organının yetkileri, aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kanun koyma: Yasama organı, devletin temel yasalarını koymakla görevlidir. Bu yasalar, anayasa, kanunlar, kanun hükmünde kararnameler ve yönetmelikler gibi çeşitli şekillerde olabilir.
- Yasa değiştirme: Yasama organı, mevcut yasaları değiştirebilir. Bu değişiklikler, yasanın içeriğini, kapsamını veya uygulama şeklini değiştirebilir.
- Yasa kaldırma: Yasama organı, mevcut yasaları yürürlükten kaldırabilir. Bu sayede, toplumun ihtiyaçlarına ve taleplerine göre yeni düzenlemeler yapılabilir.
- Bütçeyi onaylama: Yasama organı, devletin bütçesini onaylamak zorundadır. Bütçe, devletin gelir ve giderlerini gösteren bir belgedir.
- Uluslararası anlaşmaları onaylama: Yasama organı, devletin uluslararası anlaşmaları onaylamak zorundadır. Uluslararası anlaşmalar, devletler arasında yapılan sözleşmelerdir.
- Yargı organını kurmak ve görevlendirmek: Yasama organı, yargı organını kurmak ve görevlendirmekle görevlidir.
- Diğer devletlerle diplomatik ilişkiler kurmak: Yasama organı, diğer devletlerle diplomatik ilişkiler kurmakla görevlidir.
Yasama organının yetkileri, devletin temel işlevlerinden birisi olan yasamanın etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar. Yasama organı, toplumun ihtiyaçları ve taleplerini karşılamak için gerekli olan yasaları koymakla görevlidir. Bu yasalar, toplumun düzenini, güvenliğini, refahını ve gelişimini sağlamaya yöneliktir.