Yassı epitel nedir?
Yassı epitel, vücudun iç ve dış yüzeylerini örten, tek veya çok katlı olarak bulunan, hücreleri ince ve yassı olan bir epitel türüdür. Epitel doku, vücudun iç ve dış yüzeyini oluşturan, araları çok sıkı olan epitel hücrelerinden oluşmuş, altlarında bazal lamina denilen bir tabaka bulunduran, özelleşmiş bir dokudur.
Yassı epitel hücrelerinin özellikleri
Yassı epitel hücreleri, ince ve yassı bir yapıya sahiptir. Hücrelerin boyutları, 0,05 ila 0,2 mikrometre arasında değişir. Hücrelerin çekirdekleri, hücrenin tabanında bulunur. Hücreler, bazal membran ile sıkı bir şekilde bağlanmıştır.
Yassı epitel hücrelerinin görevleri
Yassı epitel hücreleri, çeşitli görevleri yerine getirir. Bu görevler şunlardır:
- Koruma: Yassı epitel hücreleri, vücudun iç ve dış yüzeylerini korur. Örneğin, derinin epidermisini oluşturan yassı epitel hücreleri, vücudu dış etkenlerden korur.
- Emilim: Yassı epitel hücreleri, bazı maddelerin emilimine yardımcı olur. Örneğin, bağırsaklarda bulunan yassı epitel hücreleri, besinlerin emilimine yardımcı olur.
- Salgılama: Bazı yassı epitel hücreleri, salgı üretir. Örneğin, akciğerlerde bulunan yassı epitel hücreleri, mukus üretir.
Yassı epitel çeşitleri
Yassı epitel, tek katlı veya çok katlı olarak bulunabilir.
Tek katlı yassı epitel
Tek katlı yassı epitel, bir sıra yassı epitel hücresinden oluşur. Bu epitel türü, vücudun çeşitli yerlerinde bulunur. Örneğin, kalp, akciğer, bağırsak ve damarların iç yüzeyini döşer.
Çok katlı yassı epitel
Çok katlı yassı epitel, birden fazla sıra yassı epitel hücresinden oluşur. Bu epitel türü, vücudun çeşitli yerlerinde bulunur. Örneğin, derinin epidermisi, ağız ve boğazın iç yüzeyi ve mesanenin iç yüzeyi çok katlı yassı epitel ile döşelidir.
Tek katlı yassı epitel çeşitleri
Tek katlı yassı epitel, aşağıdaki çeşitlere ayrılır:
- Endotel: Kalbi, damarları ve lenf damarlarını döşeyen tek katlı yassı epitele endotel denir.
- Parietal epitel: Böbreklerde Bowman kapsülünün iç yüzeyini döşeyen tek katlı yassı epitele parietal epitel denir.
- Mesotel: Karın boşluğunu ve göğüs boşluğunu döşeyen tek katlı yassı epitele mezotel denir.
Çok katlı yassı epitel çeşitleri
Çok katlı yassı epitel, aşağıdaki çeşitlere ayrılır:
- Keratinize çok katlı yassı epitel: Derinin epidermisini oluşturan çok katlı yassı epitele keratinize çok katlı yassı epitel denir. Bu epitel türü, hücrelerinin yüzeyinde keratin adı verilen bir protein tabakası bulunur. Keratin, hücreleri dış etkenlerden korur.
- Non-keratinize çok katlı yassı epitel: Ağız ve boğazın iç yüzeyini oluşturan çok katlı yassı epitele non-keratinize çok katlı yassı epitel denir. Bu epitel türü, hücrelerinin yüzeyinde keratin tabakası bulunmaz.
Yassı epitel hastalıkları
Yassı epitel hücreleri, çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
- Yassı epitel karsinomu: Yassı epitel hücrelerinden kaynaklanan bir kanser türüdür. Deri, mesane, akciğer ve yemek borusunda görülür.
- Yassı epitel displazisi: Yassı epitel hücrelerinde görülen bir anormalliktir. Displazi, kansere dönüşme riski taşır.
- Yassı epitel hiperplazisi: Yassı epitel hücrelerinin sayıca artmasıdır. Hiperplazi, kansere dönüşme riski taşımaz.
Yassı epitel hakkında diğer bilgiler
- **Yassı epitel hücreleri, vücutta en yaygın