Aspartat Transaminaz (AST)
Aspartat transaminaz (AST), karaciğer, kalp, kaslar, pankreas ve diğer dokularda bulunan bir enzimdir. Bu enzim, proteinlerin yıkımında rol oynar. AST, bir amino asit olan aspartatı başka bir amino asit olan oksaloasetik aside dönüştürür. Bu işlem, hücrelerin enerji üretmesine yardımcı olur.
AST, kan testlerinde yaygın olarak kullanılan bir enzimdir. AST testi, karaciğer hasarının bir göstergesi olarak kullanılabilir. AST seviyeleri, karaciğer hücreleri hasar gördüğünde veya öldüğünde yükselir.
AST’nin Yapısı ve İşlevi
AST, bir protein olan bir enzimdir. Bu enzim, bir protein zinciri oluşturan 533 amino asitten oluşur. AST, piridoksal fosfat adı verilen bir koenzim gerektirir. Piridoksal fosfat, AST’nin proteinlerin yıkımında rol oynamasına yardımcı olur.
AST, aspartat ve oksaloasetik asit arasındaki bir kimyasal reaksiyonu katalize eder. Bu reaksiyonda, aspartat, oksaloasetik asit ve glutamata dönüştürülür. Bu işlem, hücrelerin enerji üretmesine yardımcı olur.
AST’nin Kandaki Seviyesi
AST, kan dolaşımında normalde düşük seviyelerde bulunur. AST seviyeleri, karaciğer hücreleri hasar gördüğünde veya öldüğünde yükselir.
AST seviyeleri, aşağıdaki durumlarda yükselebilir:
- Karaciğer hastalığı (hepatit, siroz, alkolizm)
- Kalp krizi
- Kas zedelenmesi
- Pankreas iltihabı
- İlaç veya toksin zehirlenmesi
AST seviyeleri, aşağıdaki durumlarda da yükselebilir:
- Hamilelik
- Egzersiz
- Zorlu fiziksel aktivite
AST Testi
AST testi, kandaki AST seviyesini ölçmek için kullanılan bir kan testidir. AST testi, genellikle diğer karaciğer fonksiyon testleriyle birlikte yapılır. AST testi, karaciğer hasarının bir göstergesi olarak kullanılabilir.
AST testi, genellikle bir kan örneği alınarak yapılır. Kan örneği, bir iğne kullanılarak koldaki bir damardan alınır.
AST testi sonuçları, mililitre kandaki AST seviyesini belirtmek için uluslararası bir birim olan IU/L (uluslararası ünite/litre) cinsinden verilir.
Yetişkinlerde normal AST seviyeleri, aşağıdaki gibidir:
- Erkekler: 15-37 IU/L
- Kadınlar: 10-32 IU/L
AST seviyeleri, yaşla birlikte hafifçe artabilir.
AST Testinin Yorumlanması
AST seviyeleri, karaciğer hasarının bir göstergesi olarak kullanılabilir. Ancak, AST seviyeleri, diğer faktörlerden de etkilenebileceğinden, tek başına AST seviyelerine bakarak karaciğer hasarı tanısı koymak doğru değildir.
AST seviyeleri, aşağıdaki durumlarda karaciğer hasarı için endişe verici olabilir:
- AST seviyeleri, normalin 5 katından fazla artmışsa
- AST seviyeleri, diğer karaciğer fonksiyon testleriyle birlikte artmışsa
AST seviyeleri, karaciğer hasarı için endişe verici olsa bile, kesin tanı için başka testler de yapılmalıdır.
AST Testinin Kullanım Alanları
AST testi, aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:
- Karaciğer hastalığı tanısı
- Karaciğer hastalığının şiddetinin belirlenmesi
- Karaciğer hastalığının tedavisinin etkinliğinin izlenmesi
AST testi, ayrıca aşağıdaki durumlarda da kullanılabilir:
- Kalp krizi tanısı
- Kas zedelenmesi tanısı
- Pankreas iltihabı tanısı
- İlaç veya toksin zehirlenmesi tanısı
AST Testinin Riskleri
AST testi, kan testi olduğu için herhangi bir risk taşımaz. Ancak, kan testi sırasında iğne batması gibi küçük bir yaralanma meydana gelebilir.
Sonuç
Aspartat transaminaz (AST), karaciğer, kalp, kaslar, pankreas ve diğer dokularda bulunan bir enzimdir. Bu enzim, proteinlerin yıkımında rol oynar. AST, kan testlerinde yaygın olarak kullanılan bir enzimdir. AST testi, karaciğer hasarının bir göstergesi olarak kullanılabilir.