Bitkisel Hayat Nedir?
Bitkisel hayat, beyin sapı fonksiyonlarının korunduğu, ancak beyin kabuğunun fonksiyonlarının kaybolduğu bir durumdur. Bu durumdaki kişiler bilinçsizdir ve çevreleriyle iletişim kuramaz. Ancak, beyin sapı fonksiyonları sayesinde kendi başlarına solunum yapabilir ve kalp atışı gibi temel yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilirler.
Bitkisel hayat, genellikle beyin travması, beyin kanaması, beyin enfeksiyonu veya kalp durması gibi ciddi bir beyin hasarı sonrasında gelişir. Bu durum, beyin sapı fonksiyonlarını koruyacak şekilde tedavi edildiğinde, kişi bitkisel hayattan çıkabilir ve normal yaşamını sürdürebilir. Ancak, bazı durumlarda bitkisel hayat kalıcı olabilir.
Bitkisel Hayatın Belirtileri
Bitkisel hayattaki kişilerin belirtileri, beyin hasarının derecesine ve süresine göre değişebilir. Genel olarak, bitkisel hayattaki kişilerde aşağıdaki belirtiler görülür:
- Bilinçsizlik: Kişi çevresiyle iletişim kuramaz ve tepki veremez.
- Göz hareketleri: Kişi, ışığı takip edebilir veya çevredeki nesnelere bakabilir.
- Uyku-uyanıklık döngüleri: Kişi, uyku ve uyanıklık döngülerine sahiptir.
- Solunum: Kişi, kendi başına nefes alabilir.
- Kalp atışı: Kişi, normal kalp atışına sahiptir.
Bitkisel Hayatın Teşhisi
Bitkisel hayat tanısı, bir nörolog tarafından konulur. Teşhis için aşağıdaki testler yapılabilir:
- Fizik muayene: Doktor, kişinin bilinç düzeyini, göz hareketlerini, reflekslerini ve solunumunu değerlendirir.
- Beyin taraması: Beyin travması veya beyin kanaması gibi bir beyin hasarı olup olmadığını belirlemek için beyin taraması yapılabilir.
- Beyin elektroensefalografisi (EEG): Beyin aktivitesini ölçmek için EEG yapılabilir.
Bitkisel Hayatın Tedavisi
Bitkisel hayattaki kişilerin tedavisi, beyin hasarının nedenine ve şiddetine göre değişir. Beyin hasarının nedenini ortadan kaldırmak için gerekli tedaviler uygulanır. Örneğin, beyin kanaması nedeniyle bitkisel hayata giren bir kişide kanama durdurulmaya çalışılır.
Bitkisel hayattaki kişilerin temel yaşamsal fonksiyonlarını sürdürmek için de tedaviler uygulanır. Örneğin, solunum yetmezliği olan kişilere solunum cihazı takılabilir.
Bitkisel Hayattan Kurtulma Şansı
Bitkisel hayattan kurtulma şansı, beyin hasarının derecesine ve süresine göre değişir. Beyin hasarı ne kadar şiddetli ve ne kadar uzun süreli olursa, bitkisel hayattan kurtulma şansı o kadar azalır.
Genel olarak, beyin hasarı geçiren kişilerin bitkisel hayatta kalma oranı %10-20 civarındadır. Bu oran, beyin hasarının nedenine ve süresine göre değişebilir. Örneğin, kafa travması nedeniyle bitkisel hayata giren kişilerin bitkisel hayatta kalma oranı, beyin kanaması nedeniyle bitkisel hayata giren kişilerden daha yüksektir.
Bitkisel Hayatın Etik Boyutları
Bitkisel hayat, etik tartışmaların da konusu olmuştur. Bazı kişiler, bitkisel hayattaki kişilerin yaşam desteğinin kesilmesi gerektiğini savunurken, bazıları ise yaşam desteğinin sürdürülmesi gerektiğini savunmaktadır.
Yaşam desteğinin kesilmesi kararı, kişinin kendisi, ailesi veya doktorlar tarafından alınabilir. Bu karar alınırken, kişinin yaşam kalitesi, gelecekteki olasılıkları ve ekonomik faktörler gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Bitkisel Hayattaki Kişilerin Bakımı
Bitkisel hayattaki kişilerin bakımı, zor ve maliyetli olabilir. Bu kişiler, sürekli olarak bakıma ihtiyaç duyarlar. Bu bakımın maliyeti, kişinin yaşam kalitesine ve ihtiyaçlarına göre değişebilir.
Bitkisel hayattaki kişilerin bakımını, aile üyeleri, profesyonel bakım ekipleri veya hemşireler sağlayabilir. Bu bakım, kişinin temel yaşamsal fonksiyonlarının sürdürülmesini, fiziksel ve zihinsel sağlığını korumayı ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar.
Bitkisel Hayattaki Kişilerin Aileleri İçin Destek
Bitkisel hayattaki bir yakını olan aileler, zor bir süreçten geçebilirler. Bu aileler, çeşitli destek gruplarından ve profesyonellerden yardım alabilirler.
Bitkisel hayattaki kişilerle ilgili destek grupları, ailelere bilgi ve destek sağlayabilir. Bu gruplar, ailelerin yaşadıkları duyguları ifade etmelerine ve diğer ailelerle deneyim