Enürezis Nedir?
Tanımı
Enürezis, halk arasında “alt ıslatma” olarak bilinen, 5 yaşından sonra en az 3 ay boyunca geceleri tekrarlayan idrar kaçırma durumudur. Bu yaştan önce çocukların gece altını ıslatması normal olarak kabul edilir.
Enürezis, gece altını ıslatma (enürezis nokturna) ve hem gece hem gündüz altını ıslatma (enürezis diurna) olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
Enürezis Nokturna
Enürezis nokturna, gece uykusunda istemsiz idrara çıkma olarak tanımlanır. Bu durum, 5 yaşından sonra en az 3 ay boyunca her gece veya en az haftada iki gece tekrarlarsa enürezis nokturna olarak kabul edilir.
Enürezis nokturna, çocuklarda en sık görülen enürezis türüdür. Beş yaşındaki çocukların yaklaşık %15’inde enürezis nokturna görülür. Bu oran, 10 yaşında %5’e, 15 yaşında ise %1’e düşer.
Enürezis Diurna
Enürezis diurna, hem gece hem gündüz istemsiz idrara çıkma olarak tanımlanır. Bu durum, 5 yaşından sonra en az 3 ay boyunca her gün veya en az haftada iki gün tekrarlarsa enürezis diurna olarak kabul edilir.
Enürezis diurna, çocuklarda enürezis nokturnadan daha az görülür. Beş yaşındaki çocukların yaklaşık %3’ünde enürezis diurna görülür. Bu oran, 10 yaşında %1’e, 15 yaşında ise %0,5’e düşer.
Nedenleri
Enürezisin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin enürezis gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir:
- Genetik faktörler: Enürezis, ailesel bir yatkınlık gösteren bir durumdur. Enürezisli çocukların ebeveynlerinin veya kardeşlerinin enürezis geçirme olasılığı daha yüksektir.
- Nörolojik faktörler: Beynin idrar kontrolünü sağlayan kısmındaki gelişimsel sorunlar enürezisin nedeni olabilir.
- Psikolojik faktörler: Stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlar enürezisin tetiklenmesine neden olabilir.
- Bazı hastalıklar ve ilaçlar: Bazı hastalıklar ve ilaçlar, enürezise neden olabilir veya mevcut enürezisi şiddetlendirebilir. Bu hastalıklar arasında diyabet, böbrek hastalıkları, uyku apnesi ve bazı ilaçlar (örneğin, antikonvülsan ilaçlar) sayılabilir.
Teşhisi
Enürezis tanısı, çocuğun tıbbi öyküsü ve fizik muayenesi ile konulur. Ayrıca, çocuğun idrar tahlili ve kan testleri yapılarak diğer olası nedenlerin ekarte edilmesi gerekir.
Tedavisi
Enürezisin tedavisinde, çocuğun yaşına, enürezisin süresine ve şiddetine göre farklı yöntemler uygulanabilir.
Çocuklarda enürezis tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Davranışsal tedavi: Davranışsal tedavi, enürezisin tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir. Bu tedavide, çocuğa geceleri tuvalete gitme alışkanlığı kazandırılması hedeflenir. Bu amaçla, çocuğa alarm cihazı takılabilir veya yatak ıslatma durumunda çocuğa ödül veya ceza verilebilir.
- İlaç tedavisi: İlaç tedavisi, davranışsal tedaviye yanıt vermeyen veya davranışsal tedavinin yeterli olmadığı durumlarda uygulanabilir. İlaç tedavisinde, antidiüretik hormon (ADH) agonistleri veya antikolinerjikler gibi ilaçlar kullanılır.
- Cerrahi tedavi: Cerrahi tedavi, enürezisin diğer tedavilere yanıt vermeyen ve çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen durumlarda uygulanabilir. Cerrahi tedavide, mesanenin kapasitesini artıran veya idrar kesesini boşaltmayı kolaylaştıran ameliyatlar yapılır.
Enürezisin Tedavisinde Başarı Oranları
Enürezisin tedavisinde başarı oranları, çocuğun yaşına, enürezisin süresine ve şiddetine göre değişir. Davranışsal tedavinin başarı oranı, %60-80 arasındadır. İlaç tedavisinin başarı oranı ise, %50-70 arasındadır. Cerrahi tedavinin başarı oranı ise, %80-90 arasındadır.
Enürezisin Komplikasyonları
Enürezis, çocuğun sosyal ve psikolojik gelişimini olumsuz etkileyebilir. Alt ıslatma nedeniyle çocuk, arkadaşları arasında a