Korozyon Nedir?
Korozyon, metallerin ve metal alaşımlarının, bulundukları ortamla kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonlar sonucunda, metalik özelliklerini kaybetmeleri ve istenmeyen şekillerde bozulmaları olayıdır. Korozyon sonucunda metaller, fiziksel, kimyasal, mekanik veya elektriksel özelliklerini kaybederek kullanılamaz hale gelebilirler.
Korozyon, metallerin doğal bir özelliğidir ve tüm metaller ve metal alaşımları korozyona uğrar. Korozyonun hızı ve şiddeti, metalin türüne, bulunduğu ortama ve ortamdaki koşullara bağlı olarak değişir.
Korozyonun Nedenleri
Korozyon, metallerin bulundukları ortamla kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonlar sonucunda meydana gelir. Korozyonu oluşturan nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Oksijen: Oksijen, korozyonun en yaygın nedenidir. Demirin paslanması, alüminyumun oksitlenmesi gibi örnekler, oksijenin korozyona neden olduğu durumlara örnek olarak verilebilir.
- Su: Su, korozyon için gerekli olan elektrolitin kaynağıdır. Su, metallerin yüzeyinde elektrokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesine neden olarak korozyona neden olur.
- Asitler, bazlar ve tuz çözeltileri: Asitler, bazlar ve tuz çözeltileri, metallerin yüzeyinde kimyasal reaksiyonlar başlatarak korozyona neden olabilirler.
- Mekanik etkiler: Metallerin yüzeyinde oluşan çizikler, çatlaklar ve diğer mekanik hasarlar, korozyonun daha hızlı ilerlemesine neden olabilir.
- Organizmalar: Bazı organizmalar, metallerin yüzeyinde yaşayarak ve çoğalarak korozyona neden olabilirler.
Korozyonun Türleri
Korozyon, meydana geliş şekline göre farklı türlere ayrılır. Korozyonun en yaygın türleri şunlardır:
- Üniform korozyon: Metalin yüzeyinde eşit bir şekilde yayılan korozyondur. Çelik ve dökme demirin atmosfere açık ortamlarda havaya, suya veya toprağa temas etmesi halinde yüzeylerinde oluşan korozyon, üniform korozyonun bir örneğidir.
- Selüler korozyon: Metalin yüzeyinde hücreler halinde oluşan korozyondur. Alüminyum alaşımlarında görülen korozyon, selüler korozyonun bir örneğidir.
- Krater korozyonu: Metalin yüzeyinde küçük çukurlar şeklinde oluşan korozyondur. Galvanik korozyonun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
- Bozuk korozyon: Metalin yüzeyinde düzensiz bir şekilde yayılan korozyondur. Paslanmaz çeliklerde görülen korozyon, bozuk korozyonun bir örneğidir.
- Erozyonlu korozyon: Akışkanın metal yüzeyinde oluşturduğu sürtünme ve aşınma nedeniyle oluşan korozyondur. Boru hatlarında görülen korozyon, erozyonlu korozyonun bir örneğidir.
- Pitting korozyonu: Metalin yüzeyinde küçük çukurlar şeklinde oluşan ve hızla ilerleyen korozyondur. Deniz suyunda görülen korozyon, pitting korozyonunun bir örneğidir.
- Korrozyon çatlakları: Metalin yüzeyinde oluşan çatlaklara neden olan korozyondur. Çelik ve alüminyum alaşımlarında görülen korozyon, korozyon çatlaklarının bir örneğidir.
Korozyonun Önlenmesi
Korozyon, metallerin ve metal alaşımlarının kullanılmasını ve dayanıklılığını olumsuz yönde etkileyen bir olaydır. Korozyonun önlenmesi için çeşitli yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler, korozyonun nedenlerini ortadan kaldırmaya veya korozyonun etkisini azaltmaya yöneliktir.
Korozyonun önlenmesi için uygulanan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Korozyon önleyici malzemelerin kullanılması: Korozyon önleyici malzemeler, metallerin yüzeyine uygulanarak korozyona karşı koruma sağlarlar. Boya, vernik, kaplama, galvanizleme gibi yöntemler, korozyon önleyici malzemelerin kullanıldığı yöntemlerdir.
- Korozyon önleyici ortamların oluşturulması: Metallerin bulunduğu ortamın korozyonu önleyecek şekilde düzenlenmesi, korozyonun önlenmesine yardımcı olur. Örneğin, metallerin atmosfere açıkta bulunduğu durumlarda, korozyonu önlemek için boya veya vernik uygulanabilir.
- Korozyonun etkilerinin azaltılması: Korozyonun etkilerinin azaltılması için çeşitli