Akalazya Nedir?
Akalazya, yemek borusunun alt kısmında bulunan alt özofagus sfinkteri (LES) adı verilen kasın gevşeyememesine bağlı olarak ortaya çıkan bir yutma güçlüğü hastalığıdır. LES, yemek borusunun mide ile birleştiği yerde bulunan bir kas halkasıdır ve yutma sırasında gevşeyerek besinlerin mideye geçişini sağlar. Akalazya hastalığında ise LES, yutma sırasında gevşemediği için besinler yemek borusunda birikir ve yutma güçlüğü, ağrı, reflü ve göğüs ağrısı gibi şikayetlere neden olur.
Akalazya Neden Olur?
Akalazyanın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, hastalığın otonom sinir sisteminin bozulmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Otonom sinir sistemi, vücuttaki istemsiz kasların ve organların çalışmasını kontrol eden bir sistemdir. Akalazya hastalarında, LES’i kontrol eden otonom sinir hücreleri hasar görmüş veya ölmüş olabilir.
Akalazya, genetik faktörlerin de rol oynayabileceği bir hastalıktır. Ailesinde akalazya olan kişilerde, bu hastalığın görülme riski daha yüksektir.
Akalazya Belirtileri
Akalazya hastalarının en sık görülen şikayeti yutma güçlüğüdür. Hastalar, yuttukları besinlerin mideye geçmekte zorlandığını, yutma sırasında ağrı hissettiğini ve yedikleri besinlerin geri kaçtığını ifade eder.
Akalazya hastalarında görülen diğer belirtiler şunlardır:
- Ağız kokusu
- Reflü
- Göğüs ağrısı
- Kilo kaybı
- Kusma
Akalazya Tanısı
Akalazya tanısı, hastanın şikayetleri ve muayene bulguları ile konulabilir. Hastanın şikayetleri, akalazya ile uyumlu ise, tanı için aşağıdaki tetkikler yapılabilir:
- Ösophagogastroduodenoskopi (OGD): Bu tetkik sırasında, yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının iç kısmı endoskop adı verilen bir cihazla incelenir. Akalazya hastalarında, LES’in daralmış olduğu ve yemek borusunun genişlemiş olduğu görülür.
- Manometri: Bu tetkik sırasında, yemek borusu ve LES’teki kasların basıncı ölçülür. Akalazya hastalarında, LES’in basıncının yüksek olduğu görülür.
- pH testi: Bu tetkik sırasında, yemek borusunun asit seviyesi ölçülür. Akalazya hastalarında, reflüye bağlı olarak yemek borusunun asit seviyesi yüksektir.
Akalazya Tedavisi
Akalazya tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın şikayetlerine göre değişiklik gösterir.
İlaç tedavisi
Akalazya hastalarının çoğunda, ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisinde, LES’in gevşemesini sağlayan ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, yutma güçlüğünü ve reflüyü azaltmaya yardımcı olur.
Botulinum toksin enjeksiyonu
İlaç tedavisinden fayda görmeyen hastalarda, botulinum toksin enjeksiyonu uygulanabilir. Botulinum toksin, LES’teki kasları gevşeten bir maddedir. Botulinum toksin enjeksiyonu, LES’in gevşemesine ve besinlerin mideye daha rahat geçişine yardımcı olur.
Piloroplasti
Botulinum toksin enjeksiyonundan da fayda görmeyen hastalarda, piloroplasti ameliyatı uygulanabilir. Piloroplasti ameliyatında, LES’in gevşetilmesi için midenin alt kısmındaki bir kas kesilerek çıkarılır.
Akalazyanın Komplikasyonları
Akalazya, tedavi edilmediği takdirde aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
- Beslenme yetersizliği
- Atrofik gastrit
- Barrett özofagusu
- Özofagus kanseri
Akalazya Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
Akalazya hastalarının, aşağıdaki hususlara dikkat etmesi önemlidir:
- Küçük ve sık aralıklarla beslenin.
- Yutkunma güçlüğünü azaltmak için, yiyecekleri iyice çiğneyin ve yavaşça yutun.
- Asitli yiyecek ve içeceklerden kaçının.
- Kilo vermenize yardımcı olacak bir diyet uygulayın.
Sonuç
Akalazya, yemek borusunun alt kısmında bulunan LES’in gevşeyememesine bağlı olarak ortaya çıkan bir yutma güçlüğü hastalığıdır. Akalazya hastalarının en sık görülen şikayeti yutma güçlüğüdür