ALT ve AST Nedir?
ALT (alanin aminotransferaz) ve AST (aspartat aminotransferaz), karaciğerde bulunan ve proteinlerin parçalanmasında rol oynayan enzimlerdir. Bu enzimler, kan dolaşımına da salınırlar. Bu nedenle, ALT ve AST kan testleri, karaciğer hasarını tespit etmek için kullanılır.
ALT ve AST Nerede Bulunur?
ALT, karaciğerde en fazla bulunan enzimdir. Ayrıca, kalp, böbrekler, kaslar ve pankreasta da bulunur. AST, karaciğerde ALT’dan daha az bulunur. Ayrıca, kalp, böbrekler, kaslar, pankreas, kırmızı kan hücreleri ve beyin gibi organlarda da bulunur.
ALT ve AST Neden Yükselir?
ALT ve AST’nin yükselmesi, karaciğer hasarının bir işareti olabilir. Karaciğer hasarına neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Alkol kullanımı
- Hepatit A, B, C, D veya E
- Karaciğer sirozu
- Kanser
- İlaçlar
- Toksik maddelere maruz kalma
- Bazı enfeksiyonlar
ALT ve AST’nin yükselmesi, karaciğer hasarının yanı sıra, aşağıdaki durumlarda da görülebilir:
- Kas zedelenmesi
- Kalp krizi
- Beyin hasarı
- Kas kütlesinin artması (örneğin, sporcularda)
ALT ve AST Testi Nasıl Yapılır?
ALT ve AST testi, kan alınarak yapılır. Test için, genellikle koldan bir miktar kan alınır. Test sonuçları, birkaç gün içinde hazır olur.
ALT ve AST Testinin Normal Değerleri
ALT ve AST testinin normal değerleri, yaş, cinsiyet ve diğer faktörlere göre değişebilir. Genel olarak, sağlıklı yetişkinlerde ALT değeri 0-45 IU/L, AST değeri ise 0-35 IU/L arasındadır.
ALT ve AST Testinin Yorumlanması
ALT ve AST değerlerinin normalin üzerinde olması, karaciğer hasarı olabileceğine işaret eder. Ancak, ALT ve AST değerlerinin normalin üzerinde olması, her zaman karaciğer hasarı anlamına gelmez. Yukarıda bahsedilen diğer durumlar da ALT ve AST değerlerinin yükselmesine neden olabilir.
ALT ve AST değerlerinin yüksekliği, karaciğer hasarının ciddiyetinin bir göstergesi olabilir. ALT değeri, AST değerinden daha yüksekse, karaciğer hasarının karaciğerin hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklandığı düşünülür. AST değeri, ALT değerinden daha yüksekse, karaciğer hasarının karaciğerin kan damarlarının hasar görmesinden kaynaklandığı düşünülür.
ALT ve AST Testinin Önemi
ALT ve AST testi, karaciğer hasarının erken teşhisinde önemli bir rol oynar. Bu testler, karaciğer hasarının nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi planlamak için de kullanılır.
ALT ve AST Testinin Riskleri
ALT ve AST testi, kan alınarak yapılan bir testtir. Bu nedenle, kan alma işlemine bağlı olarak aşağıdaki riskler görülebilir:
- Enjeksiyon bölgesinde ağrı
- Morarma
- Enfeksiyon
ALT ve AST Testi Hakkında Sık Sorulan Sorular
- ALT ve AST testinin sonuçları ne kadar sürede çıkar?
ALT ve AST testinin sonuçları, genellikle birkaç gün içinde hazır olur.
- ALT ve AST testinin sonucunu kim yorumlar?
ALT ve AST testinin sonucunu, bir hekim yorumlamalıdır.
- ALT ve AST testinin sonucunun yüksek çıkması durumunda ne yapmalıyım?
ALT ve AST testinin sonucunun yüksek çıkması durumunda, bir hekime başvurmanız gerekir. Hekiminiz, ALT ve AST değerlerinin yüksek olmasının nedenini belirlemek için ek testler isteyebilir.
ALT ve AST Testi Hakkında Öneriler
- ALT ve AST testinin sonucunu yorumlamak için bir hekime danışın.
- ALT ve AST testinin sonucunun yüksek çıkması durumunda, hekiminizin önerdiği tedaviyi uygulayın.
- ALT ve AST testinin sonucunu etkileyebilecek faktörleri (örneğin, alkol kullanımı, ilaçlar) hekiminize bildirin.
Sonuç
ALT ve AST testi, karaciğer hasarının erken teşhisinde önemli bir rol oynayan bir testtir. Bu testler, karaciğer hasarının nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi planlamak için de kullanılır.