Bypass Nedir?
Bypass, bir atardamarın belli bir bölgesinde meydana gelen daralma ya da tıkanma sonucunda bu atardamarın beslediği bölgenin canlılığını korumak için, vücudun başka bir bölgesinden hazırlanan damarlar vasıtasıyla gerçekleştirilir. Bu işleme “köklendirme” de denilmektedir.
Bypass ameliyatları, kalp damar hastalıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Kalp damar hastalıklarının en yaygın türü olan koroner arter hastalığı (KAH), kalp kaslarını besleyen koroner damarlarda meydana gelen daralma veya tıkanıklık ile karakterizedir. Bu durum, kalp kaslarında oksijen ve besin eksikliğine neden olarak göğüs ağrısı (anjina), kalp krizi ve hatta ani ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bypass ameliyatları, KAH’ın tedavisinde aşağıdaki durumlarda uygulanabilir:
- Anjina şikayetlerinin ilaç tedavisiyle veya anjiyoplasti ile kontrol altına alınamadığı durumlarda
- Anjiyoplastinin mümkün olmadığı veya riskli olduğu durumlarda
- Kalp krizi geçiren ve koroner damar tıkanıklığı olan hastalarda
- Kalp yetmezliği riski yüksek olan hastalarda
Bypass Ameliyatlarının Türleri
Bypass ameliyatları, kullanılan damarın türüne göre iki ana gruba ayrılır:
- Venöz bypass: Bacak toplardamarlarından alınan damarlar kullanılır. Bu yöntem, daha kolay ve daha az riskli olduğu için daha yaygın olarak uygulanır.
- Arteryal bypass: Göğüs veya kol atar damarlarından alınan damarlar kullanılır. Bu yöntem, venöz bypass’a göre daha uzun ömürlü olduğu için bazı durumlarda tercih edilebilir.
Bypass ameliyatları, açık kalp ameliyatı olarak da bilinen geleneksel yöntemle veya minimal invaziv yöntemlerle yapılabilir.
Açık Kalp Ameliyatı ile Bypass
Açık kalp ameliyatı ile bypass, göğüs kafesinin açılması ve kalbin durdurulması ile yapılır. Bu yöntem, daha kapsamlı ve riskli bir yöntemdir. Ameliyat süresi ortalama 4-6 saattir.
Açık kalp ameliyatı ile bypass sırasında, tıkalı olan koroner damarların üzerine, vücudun başka bir bölgesinden alınan damarlar yerleştirilir. Bu damarlar, tıkalı damarın yerine kan akışını sağlar.
Minimal İnvaziv Yöntemle Bypass
Minimal invaziv yöntemle bypass, göğüs kafesinin açılması ve kalbin durdurulmaması ile yapılır. Bu yöntem, daha az kapsamlı ve riskli bir yöntemdir. Ameliyat süresi ortalama 2-3 saattir.
Minimal invaziv yöntemle bypass sırasında, tıkalı olan koroner damarlara, vücudun başka bir bölgesinden alınan damarlar yerleştirilir. Bu damarlar, tıkalı damarın yerine kan akışını sağlar.
Bypass Ameliyatlarının Riskleri
Bypass ameliyatlarının her ameliyatta olduğu gibi bazı riskleri vardır. Bu riskler şunlardır:
- Kalp krizi
- İnme
- Akciğer enfeksiyonu
- Kanama
- Enfeksiyon
- Yara iyileşmesinde gecikme
Bypass Ameliyatlarından Sonra
Bypass ameliyatı geçiren hastalar, ameliyattan sonra hastanede en az 5-7 gün kalırlar. Bu süre zarfında, hastalar ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçlar kullanırlar.
Ameliyattan sonra, hastaların normal aktivitelerine dönmeleri için zamana ihtiyaçları vardır. Bu süre, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve ameliyatın türüne göre değişir.
Bypass Ameliyatlarının Etkileri
Bypass ameliyatları, KAH’ın tedavisinde oldukça etkilidir. Ameliyattan sonra, hastaların anjina şikayetleri genellikle tamamen ortadan kalkar veya önemli ölçüde azalır. Ayrıca, kalp krizi ve ani ölüm riski de azalır.
Ancak, bypass ameliyatları, KAH’ın neden olduğu kalp hasarını tamamen onaramaz. Bu nedenle, ameliyattan sonra hastaların sağlıklı beslenmelerine, düzenli egzersiz yapmalarına ve sigara içmemelerine dikkat etmeleri önemlidir.
Sonuç olarak, bypass ameliyatları, KAH’ın tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Ameliyat, anjina şikayetlerini azaltır, kalp krizi ve ani ölüm riskini düşürür ve hastaların yaşam kalitesini iyileştirir.