Gut Hastalığı Nedir?
Gut hastalığı, eklemlerde ve çevresinde ürik asit kristallerinin birikmesine bağlı olarak yine eklemlerde kızarıklık ve hassasiyete neden olan ağrılı bir artrit türüdür.
Ürik Asit Nedir?
Ürik asit, insan vücudunda proteinlerin parçalanması sonucu oluşan bir atık maddedir. Normal koşullarda böbrekler tarafından kandan filtrelenerek idrarla atılır. Ancak bazı durumlarda, ürik asit üretimi artabilir veya böbrekler tarafından yeterince atılmayabilir. Bu durumda kanda ürik asit seviyesi yükselir ve eklemlerde ve çevresinde ürik asit kristalleri oluşmaya başlar.
Gut Hastalığının Nedenleri
Gut hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin gut hastalığına yakalanma riskini artırabileceği düşünülmektedir:
- Aşırı kilo veya obezite
- Erkek olmak
- Ailede gut hastalığı öyküsü olması
- Böbrek hastalığı
- Bazı ilaçlar (diüretikler, kanser ilaçları, bazı antibiyotikler)
- Yüksek oranda purin içeren besinler tüketmek
- Alkol tüketimi
Gut Hastalığının Belirtileri
Gut hastalığının en yaygın belirtisi, genellikle geceleri ortaya çıkan şiddetli eklem ağrısıdır. Ağrıya genellikle eklemde şişlik, kızarıklık ve hassasiyet eşlik eder. Gut atakları genellikle tek bir eklemi etkiler. Ancak, aynı anda birden fazla eklem de etkilenebilir.
Gut hastalığının en sık etkilenen eklemi ayak başparmağının tabanındaki tarak kemiği-parmak kemiği eklemidir. Ancak, diz, el, ayak bileği, dirsek, omuz ve kalça gibi diğer eklemler de etkilenebilir.
Gut hastalığının diğer belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Ateş
- Halsizlik
- Bulantı ve kusma
Gut Hastalığının Tanısı
Gut hastalığının tanısı için öncelikle hastanın öyküsü ve fizik muayenesi yapılır. Fizik muayenede, etkilenen eklemde ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyet görülür.
Gut hastalığının kesin tanısı için kan testleri yapılır. Kan testlerinde, kanda ürik asit seviyesi ölçülür. Ayrıca, kanda ürik asit kristallerinin varlığını gösteren testler de yapılabilir.
Gut Hastalığının Tedavisi
Gut hastalığının tedavisinde, ağrının ve iltihabın azaltılması amaçlanmaktadır.
Gut atağı sırasında, ağrıyı ve iltihabı azaltmak için nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) veya kortikosteroidler kullanılabilir. Ayrıca, ekleme kortikosteroid enjeksiyonu da yapılabilir.
Gut ataklarının tekrarını önlemek için, ürik asit seviyesini düşürmek gerekir. Bunun için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Kilo vermek
- Düzenli egzersiz yapmak
- Alkol tüketimini azaltmak
- Purin içeren besinlerin tüketimini sınırlamak
Bazı durumlarda, ürik asit seviyesini düşürmek için ilaç tedavisi gerekebilir. Bu ilaçlar arasında, allopurinol, febuksostat ve probenesid gibi ilaçlar yer alır.
Gut Hastalığının Komplikasyonları
Gut hastalığı tedavi edilmezse, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- Eklem hasarı
- Böbrek taşı
- Böbrek yetmezliği
- Kalp hastalığı
Gut Hastalığından Korunma
Gut hastalığından korunmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sağlıklı bir kiloda kalmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Purin içeren besinlerin tüketimini sınırlamak
Gut Hastalığında Beslenme
Gut hastalığının tedavisinde ve önlenmesinde beslenme önemli bir rol oynamaktadır. Gut hastalarının, purin içeren besinlerin tüketimini sınırlamaları gerekir. Purin, hayvansal proteinlerde bol miktarda bulunur. Bu nedenle, gut hastalarının kırmızı et, kümes hayvanları, sakatat, deniz ürünleri ve baklagiller gibi besinlerin tüketimini sınırlamaları gerekir.
Gut hastalarının tüketebilecekleri sağlıklı besinler arasında şunlar yer alır:
- Meyveler
- Sebzeler
- Tam tahıllar
- Süt ürünleri
- Yağsız protein kaynakları (tavuk göğsü, balık, fasulye, mercimek)
Gut hastaları, günde en az 2 litre su içmelidirler. Su, ürik asitin vücut