Hiatal Herni (Mide Fıtığı) Nedir?
Hiatal herni, karın boşluğunda bulunan midenin, yemek borusunun geçtiği diyaframdaki açıklıktan göğse doğru yer değiştirmesidir. Mide fıtığı olarak da bilinen bu durum, erişkinlerde en sık görülen fıtık türüdür.
Hiatal Herni Türleri
Hiatal herniler, boyutlarına ve konumlarına göre sınıflandırılır.
- Boyuta göre:
- Küçük hiatal herni: Midenin sadece bir kısmı diyaframdan göğse doğru çıkar.
- Büyük hiatal herni: Midenin üçte ikisinden fazlası diyaframdan göğse doğru çıkar.
- Konumuna göre:
- Paraözofageal hiatal herni: Midenin üst kısmı, yemek borusunun yanından diyaframdan göğse doğru çıkar.
- Diyafragmatik hiatal herni: Midenin herhangi bir kısmı, diyaframın herhangi bir yerinden göğse doğru çıkar.
Hiatal Herni Nedenleri
Hiatal herni nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin riski artırabileceği düşünülmektedir:
- Yaş: Hiatal herni, 50 yaş ve üzeri kişilerde daha sık görülür.
- Kilo fazlalığı: Fazla kilolu veya obez kişilerde diyafram kasları zayıflayabilir ve hiatal herni riski artabilir.
- Hamilelik: Hamilelik sırasında diyafram kasları gevşeyebilir ve hiatal herni riski artabilir.
- Doğuştan gelen kusurlar: Doğuştan gelen diyafram kusurları, hiatal herni riskini artırabilir.
Hiatal Herni Belirtileri
Hiatal herni genellikle belirti vermez. Ancak, bazı durumlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Göğüste yanma veya ekşime
- Ağza acı su gelmesi
- Yemek yerken veya sonrasında göğüste ağrı
- Yutkunma güçlüğü
- Ses kısıklığı
- Alerjik astım
Hiatal Herni Tanısı
Hiatal herni tanısı, genellikle fizik muayene ve laboratuvar testleri ile konulur. Fizik muayene sırasında doktor, göğüste şişlik veya hassasiyet olup olmadığını kontrol eder. Laboratuvar testleri, mide asidi seviyelerini ölçmek için kullanılabilir.
Hiatal herni tanısında kullanılan görüntüleme testleri şunlardır:
- Baryumlu özofagus-mide-duodenoskopi (UGI): Bu testte, hastaya baryumlu bir sıvı içirilir ve ardından X-ışını ile görüntülenir. Baryumlu sıvı, mide ve yemek borusunun yapısını ve işlevini ortaya çıkarır.
- Endoskopi: Bu testte, hastanın yemek borusuna ve midesine bir kamera yerleştirilir. Kamera, midenin iç yapısını ve hiatal herni olup olmadığını gösterir.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Bu test, mide ve diyaframın yapısını ve işlevini ayrıntılı olarak görüntülemek için kullanılır.
Hiatal Herni Tedavisi
Hiatal herninin tedavisi, belirtilerin şiddetine göre değişir. Belirti vermeyen hiatal hernilerde genellikle tedavi gerekmez. Belirtiler olan hastalarda ise tedavi, genellikle ilaç tedavisi ile başlar.
İlaç tedavisinde, mide asidi üretimini azaltan ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, göğüste yanma, ekşime ve diğer belirtileri hafifletmeye yardımcı olur.
İlaç tedavisine rağmen belirtiler devam eden veya şiddetlenen hastalarda, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedavide, midenin diyaframdan dışarı çıkan kısmı tekrar yerine dikilir.
Hiatal Herni Komplikasyonları
Hiatal herni, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH): Mide asidinin yemek borusuna kaçmasına neden olan bir hastalıktır. GÖRH, göğüste yanma, ekşime, ağza acı su gelmesi ve ses kısıklığı gibi belirtilere neden olabilir.
- Laringofaringeal reflü (LFR): Mide asidinin yemek borusunun alt kısmına ve gırtlak bölgesine kaçmasına neden olan bir hastalıktır. LFR, ses kısıklığı, öksürük, astım ve boğaz ağrısı gibi belirtilere neden olabilir.
- Mide tıkanıklığı: Midenin diyaframdan dışarı çıkan kısmı, yemeklerin geçişini engelleyebilir.