Gilaburu Nedir?
Gilaburu, hanımeligiller familyasına ait, Viburnum opulus L. bilimsel adı ile bilinen, 4-5 metre boya ulaşabilen, kışın yaprak döken bir çalıdır. Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Asya’ya özgü olan gilaburu, Türkiye’de de özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak yetişmektedir.
Gilaburu meyveleri, kırmızı renkli, parlak, ekşi-tatlı bir tada sahip küçük taneciklerden oluşur. Meyveler olgunlaştıklarında Eylül-Ekim aylarında toplanır ve kurutularak veya taze olarak tüketilebilir.
Gilaburu’nun Besin Değerleri
Gilaburu meyveleri, C vitamini, A vitamini, potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi besin öğeleri açısından oldukça zengindir. Ayrıca, gilaburu meyvelerinde antioksidanlar, fenolik bileşikler ve antosiyaninler gibi biyoaktif bileşikler de bulunmaktadır.
Gilaburu’nun Faydaları
Gilaburu meyvesinin sağlığa birçok faydası olduğu bilinmektedir. Bu faydalar arasında şunlar yer almaktadır:
- Bağışıklık sistemini güçlendirir. Gilaburu meyvesi, içerdiği yüksek C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Bu sayede, hastalıklara karşı direnci artırır ve soğuk algınlığı, grip gibi hastalıkların görülme riskini azaltır.
[Image of Gilaburu meyvesi] - Antioksidan etkisi gösterir. Gilaburu meyvesi, içerdiği antioksidanlar sayesinde serbest radikallerin zararlı etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Bu sayede, hücreleri yaşlanmaya ve kansere karşı korumaya yardımcı olur.
- Böbrek taşı oluşumunu önler. Gilaburu meyvesi, içerdiği maddeler sayesinde böbreklerde taş oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Ayrıca, böbrek taşı oluşumu varsa, taşların düşürülmesine yardımcı olur.
- İdrar yolu enfeksiyonlarını önler. Gilaburu meyvesi, içerdiği maddeler sayesinde idrar yollarında enfeksiyon oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Ayrıca, idrar yollarında enfeksiyon varsa, enfeksiyonun iyileşmesini hızlandırır.
- Yara iyileşmesini hızlandırır. Gilaburu meyvesi, içerdiği maddeler sayesinde yaraların iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olur. Ayrıca, ülseratif kolit, pankreatit gibi rahatsızlıklarda yara iyileşme sürecine katkı sağlar.
- Kan basıncını düşürür. Gilaburu meyvesi, içerdiği potasyum sayesinde kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Bu sayede, yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
- Kan şekerini düzenler. Gilaburu meyvesi, içerdiği maddeler sayesinde kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur. Bu sayede, diyabet hastalarının kan şekerini kontrol altında tutmasına yardımcı olur.
- Cilt sağlığını korur. Gilaburu meyvesi, içerdiği antioksidanlar sayesinde cildin yaşlanmasını ve kırışmasını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, ciltteki yaraların ve iltihapların iyileşmesini hızlandırır.
- Saç sağlığını korur. Gilaburu meyvesi, içerdiği besin öğeleri sayesinde saçların sağlıklı uzamasına ve dökülmesini önlemeye yardımcı olur.
Gilaburu’nun Kullanımı
Gilaburu meyveleri, taze olarak tüketilebilir. Ayrıca, gilaburu meyvelerinden çay, marmelat, reçel, şurup, pekmez gibi ürünler yapılabilir.
Gilaburu çayı, gilaburu meyvelerinin kaynatılmasıyla yapılır. Gilaburu marmelatı, reçeli, şurubu ve pekmezi ise gilaburu meyvelerinin şekerle kaynatılmasıyla yapılır.
Gilaburu meyveleri, sağlıklı bir şekilde tüketildiği takdirde herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Ancak, hamile ve emziren kadınların, gilaburu meyvesi tüketmeden önce doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.
Gilaburu’nun Yetiştirilmesi
Gilaburu, kolay yetişen bir bitkidir. Gilaburu yetiştirmek için güneşli, havadar bir alan seçmek gerekir. Gilaburu, tohum, çelik veya köklendirme yöntemi ile yetiştirilebilir.
Gilaburu tohumları, ekim ayında dikilir. Gilaburu çelikleri, haziran-temmuz aylarında alınır ve doğrudan toprağa dikilir. Gilaburu köklendirme yöntemi ile yetiştirmek için, gilaburu bitkisinin kökünden alınan parçalar, toprağa dikilir.
Gilaburu, sulama ve gübreleme ihtiyacı az olan bir bitkidir