Kronik Miyeloid Lösemi (KML)
Kronik Miyeloid Lösemi (KML), kemik iliği ve kan hücrelerini etkileyen bir kanser türüdür. Kemik iliği, kan hücrelerinin üretildiği yerdir. KML’de, kemik iliğinde miyeloid hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlar. Bu hücreler, olgunlaşmamış ve işlevsiz hale gelir.
KML, yavaş ilerleyen bir kanserdir. Hastaların çoğu, teşhis konulduğunda uzun yıllar yaşayabilir. Ancak, tedavi edilmezse, hastalık ilerleyerek akut miyeloid lösemiye (AML) dönüşebilir. AML, daha hızlı ilerleyen ve daha agresif bir kanser türüdür.
KML’nin Belirtileri
KML’nin erken evrelerinde genellikle herhangi bir belirti görülmez. Hastalık ilerledikçe, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Ateş
- Kanama
- Yaraların geç iyileşmesi
- Lenf bezlerinin şişmesi
- Dalağın büyümesi
KML’nin Nedenleri
KML’nin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik faktörlerin ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.
KML’ye neden olduğu bilinen bir genetik mutasyon, Philadelphia kromozomudur. Bu mutasyon, 9. ve 22. kromozomların bir kısmının yer değiştirmesine neden olur. Bu yer değiştirme, iki gen olan BCR ve ABL’nin bir araya gelmesine neden olur. Bu yeni gen, anormal bir protein üretir. Bu protein, miyeloid hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına neden olur.
KML’ye neden olduğu düşünülen çevresel faktörler arasında radyasyona maruz kalma ve kimyasallara maruz kalma yer alır.
KML’nin Tanısı
KML tanısı, aşağıdaki testlerin bir kombinasyonuna dayanarak konulur:
- Tam kan sayımı (CBC): Bu test, kandaki hücre sayısını ölçer. KML’li hastalarda, CBC’de beyaz kan hücresi (WBC) sayısında artış görülür.
- Kemik iliği biyopsisi: Bu test, kemik iliğinden bir doku örneğinin alınmasını içerir. Bu örnek, mikroskop altında incelenerek KML’nin varlığı teşhis edilir.
- Kromozom analizi: Bu test, kromozomlarda herhangi bir anormallik olup olmadığını belirlemek için kullanılır. KML’li hastalarda, Philadelphia kromozomu varlığı teşhis için önemlidir.
KML’nin Tedavisi
KML tedavisinin amacı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir. KML tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- İnterferon alfa (IFN-α): IFN-α, bağışıklık sistemini uyarıcı bir ilaçtır. KML tedavisinde, IFN-α tek başına veya diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.
- Tirozin kinaz inhibitörleri (TKI’lar): TKI’lar, Philadelphia kromozomu tarafından üretilen anormal proteinin işlevini engelleyen ilaçlardır. TKI’lar, KML tedavisinde en etkili tedavi yöntemidir.
- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlar içeren bir tedavi yöntemidir. KML tedavisinde, kemoterapi genellikle TKI’larla birlikte kullanılır.
- Kemik iliği nakli: Kemik iliği nakli, sağlıklı bir donörden alınan kemik iliğinin hastaya nakledilmesi işlemidir. KML tedavisinde, kemik iliği nakli genellikle diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda kullanılır.
KML’nin Prognozu
KML’nin prognozu, hastalığın evresine ve tedaviye yanıta bağlıdır. KML’nin erken evrelerinde teşhis edilen ve tedavi gören hastaların çoğu, uzun yıllar yaşayabilir. Ancak, hastalığın ilerlediği durumlarda, prognoz daha kötüdür.
KML’nin prognozunu iyileştirmeye yardımcı olabilecek faktörler şunlardır:
- Hastanın yaşı: KML’li hastaların çoğu, 60 yaşın üzerindedir. Daha genç hastalarda, prognoz daha iyidir.
- Hastanın genel sağlık durumu: KML’li hastaların genel sağlık durumu iyiyse, prognoz daha iyidir.
- Hastanın tedaviye yanıtı: KML’li hastaların çoğu, TKI tedavisine iyi yanıt verir. Bu hastalarda, prognoz daha iyidir.
KML’nin Önlenmesi
KML’nin önlenmesi için etkili bir