Kontakt Dermatit Nedir?
Kontakt dermatit, deriye temas eden bir maddenin neden olduğu bir cilt iltihaplanmasıdır. Bu durum, tahriş edici veya alerjik kontakt dermatit olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır.
Tahriş edici Kontakt Dermatit
Tahriş edici kontakt dermatit, derinin bir maddeye maruz kaldıktan sonra meydana gelen doğrudan bir iltihaplanmadır. Bu durum, maddenin cildi tahriş etmesinden kaynaklanır. Tahriş edici kontakt dermatit, kontakt dermatitin en yaygın formudur.
Tahriş edici kontakt dermatit yapabilen maddeler şunlardır:
- Sabunlar
- Deterjanlar
- Kozmetikler
- Temizlik ürünleri
- Boya
- Kimyasallar
- Bitkiler
- Hayvanlar
Tahriş edici kontakt dermatit, genellikle cildin maruz kaldığı maddeyle ilk temastan sonra birkaç saat içinde ortaya çıkar. Belirtileri şunlardır:
- Kaşıntı
- Kızarıklık
- Kabarcıklanma
- Soyulma
- Kuruluk
Tahriş edici kontakt dermatit genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, belirtiler şiddetliyse veya uzun süre devam ediyorsa, bir doktora görünmek gerekir.
Alerjik Kontakt Dermatit
Alerjik kontakt dermatit, vücudun bir maddeye karşı alerjik reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkan bir cilt iltihaplanmasıdır. Bu durum, maddenin cilde nüfuz etmesi ve bağışıklık sisteminin tepki vermesiyle oluşur. Alerjik kontakt dermatit, kontakt dermatitin daha az yaygın bir formudur.
Alerjik kontakt dermatit yapabilen maddeler şunlardır:
- Nikel
- Krom
- Kobalt
- Latex
- Parfümler
- Boyalar
- Bitkiler
- Hayvanlar
Alerjik kontakt dermatit, genellikle cildin maruz kaldığı maddeyle ilk temastan sonra birkaç gün içinde ortaya çıkar. Belirtileri tahriş edici kontakt dermatite benzer, ancak daha şiddetli olabilir. Ayrıca, belirtiler cildin maruz kaldığı maddeyle tekrar temas ettikten sonra daha hızlı ortaya çıkabilir.
Alerjik kontakt dermatit, genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, belirtiler şiddetliyse veya uzun süre devam ediyorsa, bir doktora görünmek gerekir.
Kontakt Dermatitin Teşhisi
Kontakt dermatit tanısı, tıbbi öykü ve fizik muayene ile konulabilir. Doktor, hastanın maruz kaldığı maddeler hakkında sorular sorabilir ve cildin etkilenen bölgesini inceleyebilir.
Alerjik kontakt dermatitin tanısını doğrulamak için, doktor patch test adı verilen bir test yapabilir. Bu testte, hastanın cildine küçük miktarlarda şüpheli maddeler uygulanır. Testten 48-72 saat sonra, hastanın cildinde herhangi bir reaksiyon olup olmadığı değerlendirilir.
Kontakt Dermatitin Tedavisi
Kontakt dermatitin tedavisi, altta yatan nedene göre değişir.
Tahriş edici Kontakt Dermatit Tedavisi
Tahriş edici kontakt dermatitin tedavisinde, öncelikle maddenin ciltten uzaklaştırılması gerekir. Bu, maddenin ciltten yıkanması veya ciltten çıkarılmasıyla yapılabilir. Ayrıca, belirtileri hafifletmek için antihistaminikler veya topikal kortikosteroidler kullanılabilir.
Alerjik Kontakt Dermatit Tedavisi
Alerjik kontakt dermatitin tedavisinde, öncelikle altta yatan alerjiyi belirlemek gerekir. Bu, patch test ile yapılabilir. Alerjik madde belirlendikten sonra, bu maddeden uzak durmak gerekir. Ayrıca, belirtileri hafifletmek için antihistaminikler veya topikal kortikosteroidler kullanılabilir.
Kontakt Dermatitin Önlenmesi
Kontakt dermatitin önlenmesi için, cildin tahriş edici veya alerjik maddelerden korunması gerekir. Bu, şunlara dikkat ederek yapılabilir:
- Sabun ve deterjanları dikkatlice seçmek
- Kozmetikleri ve temizlik ürünlerini talimatlara göre kullanmak
- Boya ve kimyasallarla çalışırken koruyucu giysi ve ekipman kullanmak
- Bitki ve hayvanlarla temas ederken dikkatli olmak
Kontakt dermatit, cilt için ciddi bir sorun olabilir. Ancak, erken teşhis ve tedavi ile genellikle iyileşebilir.