Acı Çehre Nedir?
Acı çehre, baklagiller familyasına ait, dikenli bir çalı veya küçük ağaçtır. Latince adı Rhamnus catharticus olan acı çehre, halk arasında cehri, barut ağacı, ateş tacı, gövem eriği, geyikdikeni, cumurd ve mürdeşe gibi isimlerle de bilinir.
Acı çehre, Türkiye’nin hemen hemen her yerinde yetişebilen bir bitkidir. Özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Acı çehre, genellikle çalı formlarında yetişir, ancak bazı durumlarda 2-3 metreye kadar boylanabilir.
Acı çehre, yaprakları, meyveleri ve tohumlarında çeşitli tıbbi etkilere sahip olan maddeler içerir. Bu maddeler arasında antrakinonlar, triterpenler, saponinler, flavonoidler ve tanenler bulunur.
Acı Çehre’nin Faydaları
Acı çehre, geleneksel tıpta yüzyıllardır çeşitli hastalıklara karşı kullanılmaktadır. Acı çehre’nin bilinen faydaları şunlardır:
- Laksatif (müshil) etkisi: Acı çehre tohumları, içeriğindeki antrakinonlar sayesinde güçlü bir müshil etkisi gösterir. Bu nedenle, kabızlık tedavisinde yaygın olarak kullanılır.
- İdrar söktürücü etkisi: Acı çehre, idrar söktürücü etkisi sayesinde vücuttaki ödemlerin atılmasını sağlar.
- Böbrek taşı ve kum döktürücü etkisi: Acı çehre, böbrek taşı ve kum oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Ayrıca, mevcut böbrek taşı ve kumların düşürülmesine yardımcı olur.
- Safra söktürücü etkisi: Acı çehre, safra söktürücü etkisi sayesinde safra kesesi ve karaciğer sağlığını destekler.
- Antioksidan etkisi: Acı çehre, içerdiği antioksidanlar sayesinde serbest radikallerin zararlı etkilerinden vücudu korur. Bu sayede, kanser, kalp hastalığı, Alzheimer gibi kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Kan şekeri seviyesini düşürücü etkisi: Acı çehre, içerdiği maddeler sayesinde kan şekeri seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Bu nedenle, diyabet tedavisinde yardımcı olarak kullanılabilir.
- İştah kesici etkisi: Acı çehre, iştah kesici etkisi sayesinde kilo vermeye yardımcı olur.
Acı Çehre’nin Kullanımı
Acı çehre, genellikle tohumları kullanılarak kullanılır. Acı çehre tohumları, kaynar suda demlenerek çay olarak içilebilir. Ayrıca, tohumlar kurutularak toz haline getirilebilir ve bu toz, çeşitli yemeklere ve içeceklere katılabilir.
Acı çehre çayı, günde 1-2 fincan olacak şekilde içilebilir. Ancak, acı çehre’nin aşırı kullanımı, ishal, mide bulantısı, kusma gibi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, acı çehre’yi kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışmak gerekir.
Acı Çehre’nin Yan Etkileri
Acı çehre’nin aşırı kullanımı, aşağıdaki yan etkilere neden olabilir:
- İshal
- Mide bulantısı
- Kusma
- Kramplar
- Dehidrasyon
- Sindirim sistemi rahatsızlıkları
- Kan şekerinin düşmesine bağlı baş dönmesi, halsizlik
Acı çehre, hamile ve emziren kadınlar, çocuklar, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, kalp hastalığı, ülser gibi kronik hastalığı olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.
Acı Çehre’nin Saklanması
Acı çehre tohumları, kuru ve serin bir yerde saklanırsa uzun süre bozulmadan kullanılabilir.