Splenektomi Nedir?
Splenektomi, dalağın cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Dalak, karın boşluğunun sol üst kısmında yer alan, yumruk büyüklüğünde bir organdır. Vücut savunmasında önemli bir rol oynar.
Splenektomi, çeşitli nedenlerle yapılabilir. En yaygın nedenleri şunlardır:
- Dalak kanseri: Dalak kanseri, dalağın hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıdır. Dalak kanserinin tedavisinde genellikle splenektomi yapılır.
- Dalak travması: Dalak, karın boşluğunda yer alan hassas bir organdır. Kazalar, yaralanmalar veya şiddet olayları sonucunda dalakta hasar meydana gelebilir. Dalak hasarının ciddi olduğu durumlarda splenektomi gerekebilir.
- Dalak enfeksiyonu: Dalak, enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan önemli bir organdır. Ancak, bazı durumlarda dalak enfeksiyondan etkilenebilir. Dalak enfeksiyonunun tedavisinde bazen splenektomi gerekebilir.
- Diğer nedenler: Splenektomi, diğer bazı durumlarda da gerekebilir. Örneğin, talasemi veya hemolitik anemi gibi bazı kan hastalıklarında, dalağın çıkarılması kan hücrelerinin üretimini artırabilir.
Splenektomi Türleri
Splenektomi, dalağın bir kısmının veya tamamının çıkarılmasını içerebilir. Dalağın bir kısmının çıkarılmasına kısmi splenektomi, tamamının çıkarılmasına total splenektomi denir.
Kısmi splenektomi, genellikle dalak kanseri veya dalak enfeksiyonu gibi durumlarda yapılır. Dalağın tamamının çıkarılması ise genellikle dalak travması, talasemi veya hemolitik anemi gibi durumlarda yapılır.
Splenektomi Ameliyatı
Splenektomi ameliyatı, genel anestezi altında yapılır. Ameliyat, açık cerrahi veya laparoskopik cerrahi olarak yapılabilir.
Açık cerrahi, geleneksel splenektomi yöntemidir. Bu yöntemde, karın boşluğunda bir kesi yapılır ve dalak çıkarılır.
Laparoskopik splenektomi, daha yeni bir yöntemdir. Bu yöntemde, karın boşluğuna birkaç küçük kesi yapılır ve dalak bir kamera ve cerrahi aletler yardımıyla çıkarılır.
Splenektomi Sonrası Bakım
Splenektomi ameliyatı sonrası hastanın hastanede birkaç gün kalması gerekebilir. Ameliyat sonrası dönemde hastaya ağrı kesici ve antibiyotik ilaçlar verilir.
Splenektomi sonrası hastanın enfeksiyon kapma riski artar. Bu nedenle, hastanın enfeksiyondan korunması için bazı önlemler alınması gerekir. Bu önlemler şunlardır:
- Elleri sık sık yıkamak
- Hasta kişilerden uzak durmak
- Aşı yaptırmak
Splenektomi sonrası hastanın aşağıdaki belirtileri fark etmesi durumunda hemen bir doktora başvurması gerekir:
- Ateş
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Karın ağrısı
- Kusma
- İshal
Splenektomi Sonrası Yaşam
Splenektomi sonrası hasta, dalağın işlevlerini yerine getirmek için diğer organlara bağlı olarak yaşamaya başlar. Bu nedenle, splenektomi sonrası hastanın aşağıdakilere dikkat etmesi gerekir:
- Bol sıvı tüketmek
- Aşı yaptırmak
- Enfeksiyondan korunmak
Splenektomi sonrası hastanın yaşam kalitesi genellikle iyidir. Ancak, bazı hastalarda splenektomi sonrası aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
- Enfeksiyon
- Kanama
- Trombositopeni (trombosit sayısının azalması)
- Lenfoma
Splenektomi ve Aşılar
Splenektomi sonrası hastanın enfeksiyon kapma riski arttığı için, aşağıdaki aşıları yaptırması gerekir:
- Pnömokok aşısı
- Hepatit B aşısı
- Hepatit A aşısı
- Menenjit aşısı
- Hib aşısı
- Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) aşısı
- Kızamıkçık, kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) ve su çiçeği aşısı
Splenektomi ve Riskler
Splenektomi, herhangi bir cerrahi işlem gibi riskler taşır. Bu riskler şunlardır:
- Enfeksiyon
- Kanama
- Yaralanma
- Anestezi komplikasyonları
Splenektomi sonrası hastanın yaşam kalitesi genellikle iyidir. Ancak, bazı hastalarda splenektomi sonrası aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
- Enfeksiyon
- Kanama
- Trombositopeni (trombosit sayısının azalması)