Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE)
Subakut sklerozan panensefalit (SSPE), kızamık virüsünün neden olduğu, nadir görülen, kronik, ilerleyici bir beyin iltihabıdır. Hastalık, kızamık enfeksiyonundan sonra genellikle 6 ila 10 yıl sonra, ancak bazen daha erken veya daha geç de ortaya çıkabilir.
SSPE’nin Nedenleri
SSPE’nin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, kızamık virüsünün bazı mutasyona uğramış formlarının hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu mutasyonlar, virüsün beyne daha kolay girmesine ve daha uzun süre hayatta kalmasına neden olur.
SSPE’ye yakalanma riski, kızamık enfeksiyonunu erken yaşta geçirenlerde daha fazladır. Bu, virüsün beyne daha kolay girmesinin ve daha fazla mutasyona uğramasının muhtemel olduğu anlamına gelir.
SSPE’nin Belirtileri
SSPE’nin belirtileri genellikle yavaş yavaş başlar ve zamanla kötüleşir. İlk belirtiler arasında baş ağrısı, yorgunluk, görme bozukluğu ve davranış değişiklikleri sayılabilir. Daha sonraki belirtiler arasında kas sertliği, felç, konuşma ve yutma güçlüğü, zihinsel gerileme ve nöbetler yer alır.
SSPE’nin Tanısı
SSPE’nin tanısı, hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayenesi ile birlikte, aşağıdaki testlere dayanarak konulabilir:
- Beyin görüntüleme çalışmaları (MR veya BT)
- Kan testleri
- Beyin biyopsisi
SSPE’nin Tedavisi
SSPE’nin tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler, hastalığın semptomlarını hafifletmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yöneliktir. Bu tedaviler arasında şunları sayabiliriz:
- Kortikosteroidler
- İmmünoterapi
- Fizik tedavi
SSPE’nin Prognozu
SSPE, genellikle ölümcül bir hastalıktır. Ortalama yaşam süresi, tanıdan sonra 2 ila 10 yıl arasındadır.
SSPE’nin Önlenmesi
SSPE’nin önlenmesi için en etkili yol, kızamık aşısı yaptırmaktır. Kızamık aşısı, SSPE’ye karşı %99’a varan koruma sağlar.
SSPE’nin Etkileri
SSPE, hastalar ve aileleri için ciddi bir yük oluşturabilir. Hastalık, hastaların fiziksel ve zihinsel işlevlerini önemli ölçüde bozabilir. SSPE hastalarının bakım ve tedavisi, aile üyelerinden ve sağlık çalışanlarından önemli miktarda zaman ve çaba gerektirir.
SSPE’nin Araştırmaları
SSPE’nin tedavisi ve önlenmesi için araştırmalar devam etmektedir. Bu araştırmalar, hastalığın nedenlerini, seyrini ve tedavisini daha iyi anlamayı amaçlamaktadır.
SSPE’nin Türkiye’deki Durumu
Türkiye’de SSPE görülme sıklığı, kızamık aşılamalarının başlaması ile birlikte azalmıştır. 1960’lı yıllarda, kızamık aşısı uygulanmadan önce, Türkiye’de SSPE görülme sıklığı yılda 1/100.000 civarındaydı. Aşılama programlarının başlaması ile birlikte, bu oran yılda 1/1.000.000’e kadar düşmüştür.
SSPE Hakkında Sık Sorulan Sorular
- SSPE’ye yakalanırsam ne olur?
SSPE, genellikle ölümcül bir hastalıktır. Ortalama yaşam süresi, tanıdan sonra 2 ila 10 yıl arasındadır. Hastalık, hastaların fiziksel ve zihinsel işlevlerini önemli ölçüde bozabilir.
- SSPE’nin tedavisi var mı?
SSPE’nin tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler, hastalığın semptomlarını hafifletmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yöneliktir.
- SSPE’ye nasıl yakalanabilirim?
SSPE’ye yakalanmak için kızamık geçirmiş olmak gerekir. Kızamık, oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta bir kişi ile yakın temas halinde olmak, SSPE’ye yakalanma riskini artırır.
- SSPE’den nasıl korunabilirim?
SSPE’den korunmanın en etkili yolu, kızamık aşısı yaptırmaktır. Kızamık aşısı, SSPE’ye karşı %99’a varan koruma sağlar.