Terki Nedir?
Terki kelimesi, Türkçede “bırakmak, terk etmek” anlamına gelen “terk” fiilinin ismidir. Terim olarak ise, bir şeyin varlığını ortadan kaldırmak, bir hakkı sona erdirmek veya bir kayıttan silmektir.
Terkin Türleri
Terkin, farklı şekillerde yapılabilir. Bu türlere göre terkin, şunlardır:
- Ayni hakların terkini: Ayni haklar, taşınmaz veya taşınır bir mal üzerinde doğrudan egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Ayni hakların terkini, bu hakların sona ermesi anlamına gelir. Örneğin, bir taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının terkini, o taşınmazın sahibinin değişmesi anlamına gelir.
- Şerhlerin terkini: Tapu sicilinde kayıtlı bir taşınmaz üzerinde bulunan şerhlerin terkini, bu şerhlerin kaldırılması anlamına gelir. Örneğin, bir taşınmaz üzerindeki ipotek şerhinin terkini, o taşınmazın ipotek altından çıkarılması anlamına gelir.
- Vergilerin terkini: Tahakkuk etmiş veya tahsil edilmiş bir verginin terkini, o verginin tahakkuk kaydının iptal edilmesi anlamına gelir. Örneğin, bir verginin terkini, o verginin artık ödenmesine gerek olmadığı anlamına gelir.
- Kayıtların terkini: Bir resmi sicilde kayıtlı bir bilginin terkini, o bilginin sicilden silinmesi anlamına gelir. Örneğin, bir kişinin nüfus kaydının terkini, o kişinin artık Türk vatandaşı olmadığı anlamına gelir.
Terkin İşlemleri
Terkin işlemleri, genellikle yetkili makamlarca yapılır. Örneğin, ayni hakların terkini işlemleri Tapu Sicil Müdürlüklerince, şerhlerin terkini işlemleri de yine Tapu Sicil Müdürlüklerince yapılır. Vergilerin terkini işlemleri ise vergi daireleri tarafından yapılır. Kayıtların terkini işlemleri ise, ilgili resmi sicildeki yetkili makamlarca yapılır.
Terkin İşlemlerinin Hukuki Sonuçları
Terkin işlemleri, ilgili hakkın veya kaydın ortadan kaldırılması anlamına geldiği için, bu işlemler hukuki sonuçlar doğurabilir. Örneğin, ayni hakların terkini işlemleri, ilgili hak sahibinin o hakkını kullanmasını engeller. Örneğin, bir taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının terkini, o taşınmazın sahibinin o taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunmasını engeller.
Terkin İşlemlerinin Sıklığı
Terkin işlemleri, günlük hayatta sıklıkla yapılan işlemlerdir. Örneğin, bir taşınmazın satışı, bir taşınmazın imar planı kapsamında kamulaştırılması, bir kişinin vefatı, bir verginin ödenmesi gibi durumlarda terkin işlemleri yapılabilir.
Terkin İşlemlerine İlişkin Örnekler
- Bir taşınmazın satışı halinde, satıcının taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkı sona erer. Bu nedenle, taşınmazın tapu kaydından satıcının adı silinerek, alıcı adına kayıt yapılır. Bu işlem, ayni bir hakkın terkini işlemidir.
- Bir taşınmazın imar planı kapsamında kamulaştırılması halinde, taşınmazın kamuya devri gerçekleştirilir. Bu nedenle, taşınmazın tapu kaydından taşınmaz sahibinin adı silinerek, kamu adına kayıt yapılır. Bu işlem, ayni bir hakkın terkini işlemidir.
- Bir kişinin vefatı halinde, kişinin mirasçıları, onun taşınmazları üzerinde mülkiyet hakkını kazanırlar. Bu nedenle, ölen kişinin adına kayıtlı olan taşınmazların tapu kayıtlarından ölen kişinin adı silinerek, mirasçılarının adı yazılır. Bu işlem, ayni bir hakkın terkini işlemidir.
- Bir verginin ödenmesi halinde, o verginin tahakkuk kaydının iptal edilmesi gerekir. Bu nedenle, vergi daireleri tarafından vergilerin terkini işlemleri yapılır. Bu işlem, bir verginin terkini işlemidir.
- Bir kişinin nüfus kaydının terkini, o kişinin artık Türk vatandaşı olmadığı anlamına gelir. Bu nedenle, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından nüfus kayıtlarının terkini işlemleri yapılır. Bu işlem, bir kayıtın terkini işlemidir.
Sonuç
Terki kelimesi, Türkçede “bırakmak, terk etmek” anlamına gelen “terk” fiilinin ismidir. Terim olarak ise, bir şeyin varlığını ortadan kaldırmak, bir hakkı sona erdirmek veya bir kayıttan silmektir. Terkin işlemleri, günlük hayatta sıklıkla yapılan işlemlerdir.