Tohum Nedir?
Tohum, bitkilerde döllenme sonucunda yumurtacıktan oluşan tanedir. Koruyucu bir dış kaplama içine alınmış bir embriyonik bitkidir. Tohum oluşumu, açık tohumlular ve kapalı tohumlular bitkileri dahil olmak üzere tohumlu bitkilerde üreme sürecinin bir parçasıdır.
Tohumlar, olgunlaşmış yumurta hücresinin, polen tarafından döllenme ve ana bitki içindeki bir miktar büyümenin ürünüdür. Embriyo, zigot’tan ve tohum taslağının bütünleşmesinden elde edilen tohum kabuğundan geliştirilmiştir.
Tohumun Yapısı
Tohum, üç temel kısımdan oluşur:
- Embriyo: Tohumun canlı kısmını oluşturur. Gelecekteki bitkiyi oluşturur.
- Tohum kabuğu: Tohumu korur ve çevreden gelen olumsuz etkilere karşı korur.
- Besin dokusu: Embriyo için gerekli besinleri sağlar.
Tohumun İşlevleri
Tohum, bitkilerin üreme ve yayılmasında önemli bir rol oynar. Tohumlar, bitkilerin üreme hücrelerini (gametleri) taşır ve bu hücreler, yeni bitkilerin oluşmasını sağlar. Tohumlar, bitkilerin olumsuz çevre koşullarında hayatta kalmasına da yardımcı olur. Tohumlar, uygun koşullarda çimlenerek yeni bitkilerin oluşmasını sağlar.
Tohum Çeşitleri
Tohumlar, çeşitli şekil ve boyutlarda olabilir. Tohumlar, dış görünüşlerine göre iki ana gruba ayrılır:
- Açık tohumlular: Tohumları çıplak olarak bulunur.
- Kapalı tohumlular: Tohumları meyve içinde bulunur.
Açık Tohumlular
Açık tohumlular, tohumları çıplak olarak bulunan bitkilerdir. Açık tohumlu bitkilerde, tohumlar yumurtalıktan gelişir. Tohumlar, yumurtalıktan ayrıldıktan sonra çimlenmeye hazırdır.
Açık tohumlulara örnek olarak çam, sedir, kavak, söğüt, ıhlamur, yulaf, buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, fasulye, nohut, mercimek, bamya, patlıcan, domates, salatalık, biber gibi bitkiler verilebilir.
Kapalı Tohumlular
Kapalı tohumlular, tohumları meyve içinde bulunan bitkilerdir. Kapalı tohumlu bitkilerde, tohumlar yumurtalıktan gelişir. Ancak, yumurtalık meyveye dönüşerek tohumları korur.
Kapalı tohumlulara örnek olarak gül, lale, sümbül, nilüfer, portakal, limon, elma, armut, kiraz, vişne, şeftali, kayısı, üzüm, nar, ceviz, fındık, badem, fıstık gibi bitkiler verilebilir.
Tohumun Çimlenmesi
Tohumlar, uygun koşullarda çimlenerek yeni bitkilerin oluşmasını sağlar. Tohumun çimlenmesi için gerekli koşullar şunlardır:
- Su: Tohumlar, çimlenmek için suya ihtiyaç duyar.
- O2: Tohumlar, çimlenmek için oksijene ihtiyaç duyar.
- Işık: Bazı tohumlar, çimlenmek için ışığa ihtiyaç duyar.
- Sıcaklık: Tohumların çimlenme sıcaklığı, tohumun türüne göre değişir.
Tohumlar, uygun koşullarda çimlenmeye başladığında, embriyo içindeki kök ve sürgün hücreleri büyümeye başlar. Kök, toprağa tutunarak bitkinin beslenmesini sağlar. Sürgün ise toprak yüzeyine çıkarak fotosentez yapmaya başlar.
Tohumun Önemi
Tohum, bitkilerin üreme ve yayılmasında önemli bir rol oynar. Tohumlar, bitkilerin olumsuz çevre koşullarında hayatta kalmasına da yardımcı olur. Tohumlar, insan beslenmesinde de önemli bir yere sahiptir. Birçok besin kaynağı, tohumlardan elde edilir.
Tohumun Kullanım Alanları
Tohumlar, çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Tohumların kullanım alanları şunlardır:
- Bitki üreme: Tohumlar, bitkilerin üremesinde kullanılır. Tohumlar, yeni bitkilerin oluşmasını sağlar.
- Bitki yayılımı: Tohumlar, bitkilerin yayılmasında kullanılır. Tohumlar, rüzgar, su veya hayvanlar tarafından taşınarak yeni bölgeler