Total PSA Nedir?
Total PSA, prostat bezi tarafından üretilen ve kanda dolaşan bir enzimdir. Meninin sıvılaşmasını sağlayan PSA, prostat kanserinin erken teşhisinde önemli bir rol oynar.
PSA’nın Üretimi ve Kanda Dolaşımı
PSA, prostat bezinin iç yapısını oluşturan epitel hücrelerinde üretilir. Üretilen PSA, büyük ölçüde sperm sıvısı içine salgılanmaktadır. Ancak, üretilen PSA’nın bir kısmı kanda dolaşmaktadır.
Kanda dolaşan PSA’nın büyük bir çoğunluğu proteinlere bağlıdır. %5-35 arasındaki PSA ise her hangi bir proteine bağlı olmadan kanda dolaşır(serbest PSA).
Total PSA Testi
Total PSA testi, kandaki PSA düzeyini ölçen bir testtir. Bu test, prostat kanserinin erken teşhisinde kullanılan en yaygın testlerden biridir.
Total PSA testi, genellikle prostat kanseri şüphesi olan erkeklere yapılır. Ancak, 50 yaş ve üzeri tüm erkeklere, prostat kanseri riskini azaltmak için düzenli olarak total PSA testi yapılması önerilmektedir.
Total PSA Değerleri
Total PSA değerleri, yaş ve ırka göre farklılık gösterir. Genel olarak, 40 yaşın altındaki erkeklerde normal total PSA değeri 2,5 ng/ml’nin altındadır. 40-50 yaş arasındaki erkeklerde normal total PSA değeri 4 ng/ml’nin altındadır. 50 yaş ve üstü erkeklerde normal total PSA değeri 4-10 ng/ml’dir.
Total PSA değeri 4 ng/ml’nin üzerindeyse, prostat kanseri riski artar. Ancak, total PSA değeri yüksek olması, mutlaka prostat kanseri olduğu anlamına gelmez. Total PSA değerini yükselten başka faktörler de olabilir.
Total PSA’yı Yükselten Faktörler
Total PSA değerini yükselten faktörler şunlardır:
- Prostat kanseri
- Prostat büyümesi (BPH)
- Prostat enfeksiyonu (prostatit)
- Prostat travması
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Rektal muayene veya biyopsi
- Cinsel ilişki
- Ejakülasyon
Total PSA’yı Düşüren Faktörler
Total PSA değerini düşüren faktörler şunlardır:
- Yaş
- Irk
- Vücut ağırlığı
- Bazı ilaçlar (örneğin, alfa blokerler)
Total PSA ve Prostat Kanseri
Total PSA değeri, prostat kanserinin erken teşhisinde önemli bir rol oynar. Ancak, total PSA değeri yüksek olması, mutlaka prostat kanseri olduğu anlamına gelmez. Total PSA değerini yükselten başka faktörler de olabilir.
Total PSA değeri 4 ng/ml’nin üzerindeyse, prostat kanseri riski artar. Ancak, bu riski kesin olarak belirlemek için başka testler de yapılması gerekir.
Total PSA değeri 4 ng/ml’nin üzerinde olan erkeklerde, aşağıdaki testler yapılabilir:
- Prostat spesifik antijen (PSA) serbest/total oranı
- Prostate specific antigen density (PSAD)
- Prostate health index (PHI)
- 4kscore
Bu testler, prostat kanseri riskini daha kesin olarak belirlemeye yardımcı olur.
Total PSA’nın Önemi
Total PSA testi, prostat kanserinin erken teşhisinde önemli bir rol oynar. Bu test sayesinde, prostat kanseri erken teşhis edilirse, tedavide başarı şansı artar.
Total PSA testi, prostat kanseri riskini azaltmak için de önemlidir. Bu test sayesinde, prostat kanseri riski yüksek olan erkekler, erken teşhis ve tedavi için gerekli önlemleri alabilir.
Sonuç olarak, total PSA, prostat kanserinin erken teşhisinde önemli bir rol oynayan bir testtir. Bu test sayesinde, prostat kanseri erken teşhis edilirse, tedavide başarı şansı artar.