Truman Doktrini, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış plandır. Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası politikasının değiştiğini ve Sovyet karşıtlığının bu yeni politikada temel esas olduğunu ilan etmiştir.
Truman Doktrini’nin temel amacı, Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikalarını durdurmak ve komünizmin yayılmasını önlemektir. Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri’nin Soğuk Savaş döneminde benimsediği yayılmacılık politikasının temelini oluşturmuştur.
Truman Doktrini’nin Öncülleri
Truman Doktrini’nin temelleri, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra ortaya çıkan Soğuk Savaş’a dayanmaktadır. Sovyetler Birliği, savaşın ardından Doğu Avrupa’da komünist rejimlerinin kurulmasını sağlamış ve bu durum, Batı ile Sovyetler arasında bir güç mücadelesine yol açmıştır.
Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikaları, Amerika Birleşik Devletleri’nde endişelere neden olmuştur. Truman ve ekibi, Sovyetler Birliği’nin komünizmin yayılmasını kullanarak dünyayı kendi nüfuz alanına almak istediğini düşünmektedir.
Truman Doktrini’nin hazırlanmasında, Yunanistan ve Türkiye’deki gelişmeler de etkili olmuştur. Yunanistan’da, komünist gruplar iktidarı ele geçirmek için mücadele etmektedir. Türkiye’de ise, komünist parti, ülkedeki siyasi iktidarı ele geçirmek için güçlenmektedir.
Truman Doktrini’nin İlanı
Truman Doktrini, 12 Mart 1947 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri Kongre’sinde yapılan bir konuşmada açıklanmıştır. Truman konuşmasında, Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikalarına karşı Amerika Birleşik Devletleri’nin aktif bir rol oynayacağını belirtmiştir.
Truman, konuşmasında şu ifadeleri kullanmıştır:
“Yunanistan ve Türkiye, özgür dünya için kritik bir öneme sahiptir. Eğer bu iki ülke komünistlerin eline geçecek olursa, bunun şok dalgaları Ortadoğu ve Avrupa’yı sallayacaktır.”
Truman, konuşmasında, Yunanistan ve Türkiye’ye 400 milyon dolarlık askeri ve ekonomik yardım yapılmasını önermiştir. Kongre, Truman’ın önerisini kabul ederek Truman Doktrini’ni kabul etmiştir.
Truman Doktrini’nin Uygulaması
Truman Doktrini’nin uygulanmasında, Amerika Birleşik Devletleri’nin Dışişleri Bakanlığı’nda oluşturulan bir komisyon görevlendirilmiştir. Bu komisyon, Yunanistan ve Türkiye’ye yapılacak yardımın şekil ve içeriğini belirlemiştir.
Yunanistan ve Türkiye’ye yapılan yardım, askeri ve ekonomik olmak üzere iki temel alanda gerçekleşmiştir. Askeri yardım kapsamında, bu iki ülkeye silah, mühimmat, askeri eğitim ve danışmanlık desteği verilmiştir. Ekonomik yardım kapsamında ise, bu iki ülkeye ekonomik kalkınmayı desteklemek için kredi ve hibe desteği verilmiştir.
Truman Doktrini, Yunanistan ve Türkiye’nin komünistlerin eline geçmesini önleyerek Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikalarını durdurmaya yardımcı olmuştur. Truman Doktrini, aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri’nin Soğuk Savaş döneminde benimsediği yayılmacılık politikasının temelini oluşturmuştur.
Truman Doktrini’nin Etkileri
Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası politikasında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Truman Doktrini ile birlikte, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikalarına karşı aktif bir rol oynamaya başlamıştır.
Truman Doktrini, aynı zamanda, Soğuk Savaş’ın başlamasına da neden olmuştur. Truman Doktrini ile birlikte, Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasında bir güç mücadelesi başlamıştır. Bu güç mücadelesi, Soğuk Savaş’ın sonuna kadar devam etmiştir.
Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası politikasında önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Truman Doktrini, günümüzde de Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politikasının temel ilkelerinden biri olmaya devam etmektedir.
Truman Doktrini’nin Türkiye’ye Etkileri
Truman Doktrini, Türkiye’nin yakın tarihinin önemli bir dönüm noktası olmuştur. Truman Doktrini ile birlikte, Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri’nin önemli bir müttefiki haline gelmiştir.
Truman Doktrini kapsamında, Türkiye’ye yapılan askeri ve ekonomik yardım, Türkiye