Akut Karın Nedir?
Akut karın, aniden ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkan karın ağrısı anlamına gelir. Çoğu vakada acil ve spesifik tanı gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Bazı durumlarda acil cerrahi müdahale gerektirir.
Akut Karın Nedenleri
Akut karın, karın içindeki organların veya yapıların bir yaralanması veya hastalığı nedeniyle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Apandisit: Apandisin iltihaplanması veya tıkanması, akut karın ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir.
- Mide ülseri: Mide veya duodenumdaki bir ülser, delinme veya kanama nedeniyle akut karın ağrısına neden olabilir.
- Pankreatit: Pankreasın iltihaplanması, şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi semptomlara neden olabilir.
- İskemik barsak hastalığı: Bağırsağın bir kısmına kan akışı tıkandığında, bu bölgede iskemi (oksijen eksikliği) gelişir ve akut karın ağrısı, bulantı, kusma ve ishal gibi semptomlara neden olabilir.
- Kolit: Kolonun iltihaplanması, akut karın ağrısı, ishal ve kanlı dışkı gibi semptomlara neden olabilir.
- Divertiküler hastalık: Kolondaki küçük keselerin iltihabı veya yırtılması, akut karın ağrısı, ateş ve bulantı gibi semptomlara neden olabilir.
- Ectopic gebelik: Fallop tüpünde gelişen bir gebelik, tüpün yırtılmasına ve kanamaya neden olabilir. Bu durum, şiddetli karın ağrısı, şok ve kanama gibi semptomlara neden olabilir.
- Abdominal aortic anevrizma (AAA) rüptürü: Karın içindeki ana atardamar olan abdominal aortun yırtılması, ani ve şiddetli karın ağrısı, sırt ağrısı ve şok gibi semptomlara neden olabilir.
Akut Karın Belirtileri
Akut karın ağrısı, genellikle aniden ve şiddetli bir şekilde başlar. Ağrı, karnın herhangi bir yerinde hissedilebilir, ancak genellikle göbek çevresinde veya karnın alt kısmında görülür. Ağrı, bulantı, kusma, ishal, ateş, terleme, kabızlık, gaz ve şok gibi diğer semptomlarla birlikte görülebilir.
Akut Karın Tanısı
Akut karın tanısı, hastanın öyküsü, fizik muayenesi ve laboratuvar testleri ile konulur. Hastanın öyküsü, ağrının başlama şeklini, şiddetini, süresini ve diğer eşlik eden semptomları içermelidir. Fizik muayenede, karın hassasiyeti, ateş, nabız, tansiyon ve solunum gibi bulgular değerlendirilir. Laboratuvar testleri arasında kan sayımı, kan biyokimyası, idrar tahlili ve dışkı tahlili yer alır.
Akut Karın Tedavisi
Akut karnın tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Cerrahi müdahale gerektiren durumlar şunlardır:
- Apandisit: Apandisin delinmesi veya tıkanması durumunda, apendiksin ameliyatla alınması gerekir.
- Mide ülseri: Ülser delinmesi veya kanama durumunda, ameliyatla mide veya duodenumdaki ülser onarılır veya çıkarılabilir.
- Pankreatit: Pankreatitin şiddetine bağlı olarak, tedavide sıvı tedavisi, ağrı kesici ve antibiyotik kullanılabilir. Bazı durumlarda, ameliyatla pankreastaki iltihaplı dokuların veya tıkalı kanalların çıkarılması gerekebilir.
- İskemik barsak hastalığı: İskemik barsak hastalığının tedavisi, kan akışının normale dönmesini sağlamaktır. Bu, ameliyatla veya endoskopik olarak yapılabilir.
- Kolit: Kolitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Enfeksiyöz kolit durumunda, antibiyotik tedavisi uygulanır. İltihabi bağırsak hastalığı (İBH) durumunda, ilaçlar veya ameliyatla tedavi yapılabilir.
- Divertiküler hastalık: Divertiküler hastalıkta, genellikle ağrı kesici ve antibiyotik tedavisi uygulanır. Divertikül yırtılması durumunda, ameliyatla yırtık onarılır.
- Ectopic gebelik: Ectopic gebelik durumunda, genellikle ameliyatla gebelik kesesi çıkarılır.
- Abdominal aortic anevrizma (AAA) rüptürü: AAA rüptürü durumunda, hasta acil