Aldosteron Nedir?
Aldosteron, böbreküstü bezlerinin kabuk katmanının Zona Glomerulosa bölgesinde üretilen, kanda sodyum ve potasyum dengesini düzenleyen bir steroid hormondur. Aldosteron sentaz enzimince kolesterolden bireşimlenir. Minaralokortikoitler sınıfının tek içsel (endojen) üyesidir.
Aldosteron, böbreğin süzdüğü sodyumun % 2’sinin yeniden kana geçmesinden sorumludur. Bu oran, normal glomerüler süzme hızında kandaki sodyumun tümüne karşılık gelmektedir. Aldosteron aynı zamanda böbreğin potasyum atılımını da artırarak kandaki sodyum ve potasyum dengesini korur.
Aldosteron, vücuttaki sıvı ve elektrolit dengesinin düzenlenmesinde önemli rol oynar. Kandaki sodyum ve potasyum seviyelerinin normal olması, vücuttaki sıvı dengesinin sağlanmasına ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.
Aldosteronun Görevleri
Aldosteronun başlıca görevleri şunlardır:
- Kandaki sodyum seviyesini yükseltmek
- Kandaki potasyum seviyesini düşürmek
- Vücuttaki sıvı dengesini sağlamak
- Kan basıncını düzenlemek
Aldosteron, kandaki sodyum seviyesini yükselterek, böbreğin sodyum atılımını azaltır. Bu sayede vücutta daha fazla sodyum tutulur ve kandaki sodyum seviyesi yükselir. Aldosteron aynı zamanda böbreğin potasyum atılımını artırarak, vücuttan daha fazla potasyum atılmasına neden olur. Bu sayede kandaki potasyum seviyesi düşer.
Aldosteron, vücuttaki sıvı dengesini sağlamak için de önemlidir. Kandaki sodyum seviyesinin yükselmesi, vücuttaki sıvı miktarının artmasına neden olur. Bu sayede hücreler arasında yeterli sıvı bulunur ve hücrelerin normal işlevi sağlanır.
Aldosteron, kan basıncını düzenlemede de önemli rol oynar. Kandaki sodyum seviyesinin yükselmesi, kan basıncının yükselmesine neden olur. Aldosteron, kandaki sodyum seviyesini yükselterek, kan basıncının yükselmesine yardımcı olur.
Aldosteronun Salgılanması
Aldosteronun salgılanmasını kontrol eden başlıca faktörler şunlardır:
- Renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi (RAAS)
- Hipofiz bezi
- Beyin
- Böbrekler
RAAS, aldosteron salgılanmasında en önemli rolü oynayan sistemdir. RAAS, kan basıncının düzenlenmesinde önemli rol oynayan bir hormon sistemidir. Renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminin uyarılması, aldosteron salgılanmasının artmasına neden olur.
Hipofiz bezi, aldosteron salgılanmasında rol oynayan bir başka hormondur. Hipofiz bezinin salgıladığı adrenokortikotropik hormon (ACTH), aldosteron salgılanmasını artırır.
Beyin, aldosteron salgılanmasında rol oynayan bir başka organdır. Beyinden salgılanan antidiüretik hormon (ADH), aldosteron salgılanmasını artırır.
Böbrekler, aldosteron salgılanmasında rol oynayan bir başka organdır. Böbreklerden salgılanan aldosteron, kendi salgılanmasını düzenler.
Aldosteron Yüksekliği
Aldosteron seviyesinin normalden yüksek olması, aldosteron yüksekliği olarak adlandırılır. Aldosteron yüksekliği, vücutta sodyum ve su tutulmasına, potasyum kaybına ve kan basıncının yükselmesine neden olur.
Aldosteron yüksekliğinin başlıca nedenleri şunlardır:
- Primer aldosteronizm: Böbreküstü bezlerinin Zona Glomerulosa bölgesinde bulunan aldosteron üreten hücrelerin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkan aldosteron yüksekliğidir. Primer aldosteronizm, aldosteron yüksekliğinin en yaygın nedenidir.
- Sekonder aldosteronizm: Böbreküstü bezlerinin dışındaki nedenlerden kaynaklanan aldosteron yüksekliğidir. Sekonder aldosteronizme neden olan başlıca faktörler şunlardır:
- Renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminin uyarılması
- Hipofiz bezinin ACTH salgılamasının artması
- Beyinden ADH salgılamasının artması
Aldosteron Yüksekliğinin Belirtileri
Aldosteron yüksekliğinin başlıca belirtileri şunlardır:
- Yüksek tansiyon
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Halsizlik
- Kas krampları
- Kilo alma
- Görme