Altın Ayarı Nedir?
Altın ayarı, altının saflık derecesini gösteren bir ölçü birimidir. 24 ayar altın, saf altın anlamına gelir ve %99,99 saflıktadır. 24 ayar altın dışındaki ayarlarda altın miktarını bulmak için altının ayar derecesi 24’e bölünür. Mesela, 22 ayar altının içerdiği altın oranı (22/24) = 0,91666’dır. Bunu 1000’le çarpımı ile 22 ayar altının binde 916,66 saf altın içerdiği bulunur.
Altın ayarlarında kullanılan rakamlar, altının 24’te kaçta biri saf altın olduğunu gösterir. Örneğin, 18 ayar altın, 24’te 18’i saf altın, 6’sı ise başka bir metalden oluşur. Bu durumda, 18 ayar altının saflık oranı %75’tir.
Altın ayarları, altının dayanıklılığı, parlaklığı ve fiyatı üzerinde etkilidir. Saf altın, diğer metallere kıyasla daha yumuşak ve daha az dayanıklı olduğu için, içine başka metaller karıştırılarak sertleştirilir ve parlaklığı artırılır. Bu sayede, altın takılar daha sağlam ve daha uzun ömürlü olur.
Altın Ayarlarının Kullanım Alanları
Altın ayarlarının kullanım alanları, altının saflık derecesine göre değişir. Saf altın, genellikle mücevher yapımında kullanılır. Bu nedenle, 24 ayar altın, ziynet eşyaları, mücevherler, yatırım amaçlı altınlar ve para yapımında kullanılır.
Daha az saf olan altın ayarlarından ise günlük kullanım için uygun olan takılar, ev eşyaları ve süs eşyaları yapımında yararlanılır. Örneğin, 14 ayar altın, kolye, küpe, yüzük gibi takılarda; 18 ayar altın, bilezik, saat gibi takılarda; 8 ayar altın ise yüzük, kolye gibi takılarda ve ev eşyalarında kullanılır.
Türkiye’de Altın Ayarlarının Mevzuatı
Türkiye’de altın ayarlarının kontrolü, Kuyumculuk ve Mücevherat İhracatçıları Birliği (KUYUM-İB) tarafından yapılmaktadır. KUYUM-İB, altın takılarda kullanılan altının saflık oranını kontrol etmek için, takıların üzerinde damga bulunması zorunluluğunu getirmiştir.
Türkiye’de kullanılan altın ayarlarının damga işaretleri şu şekildedir:
- 24 ayar: 24K veya 995
- 22 ayar: 22K veya 916
- 18 ayar: 18K veya 750
- 14 ayar: 14K veya 585
- 8 ayar: 8K veya 333
Bu damga işaretleri, altın takının iç kısmında, genellikle bir yüzük veya bileziğin bilezik kısmında bulunur.
Altın Ayarlarının Fiyatları
Altın ayarlarının fiyatları, altının saflık derecesine göre değişir. Saf altın, diğer metallere kıyasla daha değerli olduğu için, 24 ayar altın, diğer ayarlara göre daha pahalıdır.
Örneğin, 24 ayar gram altın fiyatı, 2023 yılı Aralık ayı itibarıyla 980 TL’dir. 18 ayar gram altın fiyatı ise 780 TL’dir. Bu durumda, 18 ayar altın, 24 ayar altına göre yaklaşık %20 daha ucuzdur.
Altın ayarlarının fiyatları, dünya altın fiyatlarına göre de değişebilir. Dünya altın fiyatları arttığında, altın ayarlarının fiyatları da artar.
Altın Ayarlarını Nasıl Anlarız?
Altın ayarlarını anlamak için, altın takının üzerindeki damga işaretlerine bakmak gerekir. Yukarıda bahsedilen damga işaretleri, altın takının saflık oranını gösterir.
Altın takının üzerinde damga işareti yoksa, kuyumcudan yardım alarak ayarını öğrenmek mümkündür. Kuyumcular, altın takının ayarını özel cihazlar kullanarak ölçebilirler.
Sonuç
Altın ayarı, altının saflık derecesini gösteren bir ölçü birimidir. Altın ayarlarının kullanım alanları, altının saflık derecesine göre değişir. Saf altın, genellikle mücevher